Một “chiếu” đỏ đen trên thuyền đi lễ đền Bờ.

Đỏ đen ở chợ…
Chợ Trung Mường, xã Yên Quang, huyện Kỳ Sơn, Hòa Bình, phiên cuối năm (29 Tết) người đông như nêm cối. Xe máy đủ loại xếp ninh ních cả mấy bãi trông giữ xe. Họ đi chơi chợ là chính. Đông nhất, chộn rộn nhất và cũng ầm ĩ nhất là mấy điểm “vui chơi có thưởng” - một trò cờ bạc trá hình. Đến lạ, số người “vui chơi” không chỉ có đám thanh thiếu niên mà còn có những lão nông đã 45 - 50 tuổi, thậm chí ngoài 50 tuổi. Ngay cả phụ nữ cũng tham gia. Họ tham gia rất “nhiệt tình”. Họ “tung” tiền vào các ô đỏ đen hình con ngựa, con gà, con voi, con lợn… được vẽ trên tấm bạt bằng cái nong trải trên đất. Người đặt tờ 50.000 đồng, kẻ đặt tờ 100.000 đồng. Có mấy thanh niên máu bốc lên đã xòe tới tờ 200.000 đồng. Một cán bộ xã cho biết: Mấy hôm trước Tết, Công an huyện Kỳ Sơn đã về xã Yên Quang truy quét, thu được gần 10 bộ “xèng” (phương tiện dùng đánh bạc). Nhưng, mất bộ “xèng” này bọn chủ lại có bộ “xèng” khác. Tệ nạn cờ bạc ở nông thôn dịp Tết phát triển mạnh quá. Nhiều gia đình mất Tết chỉ vì chồng con dính vào cái trò đỏ đen.

Tôi vào một quán nước trước cửa chợ lân la hỏi chuyện anh chủ quán.
+ Chơi thế này (đỏ đen) có ai mất nhiều tiền không?
- Ông ở nơi khác đến đây phải không?

Tôi gật đầu. Chủ quán cười, nói: “Vài triệu đồng một lúc là thường. Nhiều đứa cắm cả xe máy trị giá 40 - 50 triệu đồng để chơi đấy”. Chủ quán chỉ tay ra từng cái ô của “hội” đỏ đen nói tiếp: “Ông xem trên tay bọn trẻ đang chơi toàn tập tiền tờ trăm nghìn, hai trăm nghìn đấy. Hết lại phi xe về nhà lấy”.

Một thanh niên vào quán, chưa ngồi vào ghế đã than: “Đen quá. Hôm qua vào đậm thế mà nay mất đứt ba chịch (ba triệu đồng). Cho cháu cốc cay (rượu) để giải đen”. Uống một hơi cạn cốc rượu, anh ta nhảy lên xe máy rú ga phóng xuống con dốc sau chợ. Chủ quán lắc đầu, nói: “Nhà nó mới được đền bù tiền đất ruộng làm đường cao tốc, nghe đâu được hơn sáu trăm triệu đồng. Mua xe máy, nhậu nhẹt, chơi bời suốt ngày đêm, riêng “đút” vào cái món đỏ đen ở chợ này cũng vài chục triệu đồng rồi. Chẳng mấy mà hết”.

Tìm hiểu thêm chúng tôi được biết, sau khi khởi công đường cao tốc Hòa Lạc - Hòa Bình, hàng chục hộ dân xã Yên Quang được bồi thường tiền đất ruộng bị thu hồi. Nhà ít thì trăm, hơn trăm triệu đồng, nhà nhiều lên tới hai, ba tỷ đồng. Đang cảnh nghèo khó, nay trở thành triệu phú, tỷ phú nên con cái lao vào ăn chơi cờ bạc, rượu chè, mua xe máy đắt tiền, TV, tủ lạnh… Ngày ra chợ đỏ đen. Tối về xóm cũng tụ tập đỏ đen, sát phạt nhau thâu đêm suốt sáng. Vì cờ bạc mà bố con, anh em chửi bới, đánh chém nhau, tình làng nghĩa xóm chẳng thuận hòa…

Đỏ đen trên thuyền
Tưởng rằng chỉ ở chợ, ở xóm mới có hội đỏ đen. Sáng mồng 4 Tết, tôi theo anh bạn ở TP Hòa Bình đi lễ đền Bờ trên sông Đà. Mới hơn 7 giờ, bến cảng Bích Hạ đã nườm nượp người. Hàng chục chiếc tàu, thuyền máy neo đậu đón khách. Tàu chúng tôi có khoảng 60 người thuộc 3 đoàn. Mỗi đoàn một nơi nên không ai biết ai. Thuyền rời bến được gần một tiếng đồng hồ thì các đoàn ăn sáng. Ăn sáng xong các đoàn gọi nhau túm tụm lấy bộ bài ra chơi. Mới đầu chỉ 2, 3 “chiếu”, mỗi “chiếu” 7 - 8 người chơi. Ra giữa hồ thì trên thuyền đã có 5 “chiếu” ổn định “quân số”. Lúc đầu gọi là chơi Xuân cho vui vẻ nên tiền đặt chỉ 5.000 - 10.000 đồng. Sau cơn “khát nước” trỗi dậy, tiền đặt tăng dần 20.000 rồi 50.000 đồng, tiếp lên là 100.000 đồng. Lúc đầu chỉ chơi ù, sau thì tá lả, 3 cây và cuối cùng là xóc đĩa. Các “chiếu” phân rõ độ tuổi, độ “máu”. Đám thanh niên vừa chơi vừa la hét, văng tục, có lúc túm cổ áo, nắm tóc nhau chỉ vì chơi không đẹp. Còn “chiếu” cánh trung tuổi thì “trật tự” hơn, nhưng số tiền đặt lại “nặng” hơn. Tiền xếp ngay trên chiếu, chơi cấm chịu, cấm bỏ cuộc. Nghe, nhìn thấy cách vung tay xỉa quân bài, động tác thu tiền… mới biết người nào có "nghề".

Thuyền lên đến đền chính thì các “chiếu” giải tán. Kẻ thắng thì cười hể hả, người thua trắng ví thì cúi đầu, nuốt hận, đi lễ đền cầu lộc, cầu tài mà như đưa đám. Thế mới biết, cái món đỏ đen thật tai hại. Anh bạn tôi nói nhỏ: “Ấy là đi lễ, cùng hội cùng thuyền với nhau, nên mới chịu nuốt hận vào trong, nếu ở chốn "đồng không mông quạnh", kẻ thắng người thua thì cay cú không biết hậu họa thế nào”.

Hồng Bài