Vận chuyển gia súc nhiễm bệnh có thể làm tăng sự lây lan của dịch bệnh LMLM

Tái phát sau Tết
Thống kê cho thấy, năm 2010, dịch CGC đã xảy ra ở 64 xã, phường của 38 huyện, quận thuộc 23 tỉnh, TP trên cả nước. Tổng số gia cầm mắc bệnh, chết và tiêu hủy lên tới 147.399 con. So với năm 2009, số ổ dịch năm 2010 thấp hơn, nhưng số tỉnh, TP có dịch lại cao hơn, điều này cho thấy sự phân bố về mặt không gian phân tán hơn.

Điều lo ngại là, ngay từ đầu năm 2011 đến nay, đặc biệt là sau Tết Tân Mão, dịch CGC bắt đều phát tán trở lại. Cụ thể, từ 29/1 - 1/2/2011, dịch CGC xảy ra trên 2.150 con của 2 hộ gia đình tại xã Minh Sơn, huyện Hữu Lũng, Lạng Sơn làm 2.092 con chết. Tại xã Yên Phong, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định 3.000 con vịt thịt của một hộ nông dân cũng phát bệnh ngày 4/2/2011 và đã được tiêu hủy toàn bộ 5 ngày sau đó. Tại Kon Tum, một hộ gia đình ở phường Trần Hưng Đạo, TP Kon Tum cũng có 650/1.283 con gà bị dịch bệnh chết. Tính đến nay, cả nước còn 3 tỉnh là Lạng Sơn, Nam Định và Kon Tum có dịch CGC chưa qua 21 ngày.

Về LMLM, từ đầu năm đến nay, dịch đã xảy ra nặng ở các tỉnh: Sơn La, Lạng Sơn, Cao Bằng, Quảng Ninh, Hà Giang, Tuyên Quang và Kon Tum. Trước đó, trong tháng 11/2010 có 56 ổ dịch xuất hiện. Đến tháng 12/2010, dịch xảy ra trên quy mô rộng và đạt cao điểm nhất với 98 ổ dịch xuất hiện. Ước tính dịch LMLM đã xảy ở 297 xã thuộc 103 huyện của 28 tỉnh, TP với tổng số 419 con trâu bò phải tiêu hủy trên tổng số mắc bệnh là 16.333 con và 848 con lợn phải tiêu hủy trên 1.700 con mắc bệnh.

Theo kết quả giám sát của dự án thu thập số liệu cho việc chuyển đổi chiến lược tiêm phòng CGC độc lực cao H5N1 ở Việt Nam (GETS) năm 2010, tỷ lệ đàn vịt có lưu hành vi rút CGC trung bình là 4,2%. Lãnh đạo Cục Thú y (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn) cảnh báo, diễn biến thời tiết bất thường; tình trạng người chăn nuôi tái đàn và việc di chuyển ngay sau dịp Tết Tân Mão làm cho nguy cơ tiếp tục xuất hiện trong thời gian tới tại các địa phương khác là rất cao, đặc biệt là các địa phương có nhiều thủy cầm. Cùng với đó,  nguy cơ dịch LMLM tiếp tục lan rộng cũng rất cao do nhiều gia súc bệnh, gia súc mang trùng có thể đã được giết mổ để tiêu thụ trong dịp Tết làm cho mầm bệnh lây lan, phát tán rộng. Chưa kể, hiện tại cũng đã hết thời hạn miễn dịch của đàn gia súc mà chưa được tiêm phòng nhắc lại.

Tháng 4 phải khống chế được dịch LMLM
Lãnh đạo Cục Thú y cho biết, mục tiêu trước mắt là ngay trong thời điểm tháng 4/2011 phải khống chế được dịch LMLM. Đồng thời với 2 dịch bệnh còn lại CGC và tai xanh thì cố gắng không để xảy ra ổ dịch lớn, lây lan diện rộng trên toàn địa bàn xã hoặc sang các xã khác. Vì thế, để dịch không lây lan rộng, khi xảy ra trong phạm vi 3 ngày đối với vùng đồng bằng và 5 ngày đối với vùng núi, tính từ ngày có ca bệnh đầu tiên, ổ dịch phải được phát hiện, báo cáo cho cơ quan chức năng liên quan và xử lý triệt để theo quy định.

Cục Thú y đã xác định nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2011 đó là: Kiện toàn công tác tổ chức thực hiện và kiểm tra, giám sát, đánh giá kết quả thực hiện hoạt động. Theo đó, ưu tiên tập trung khống chế bệnh CGC, LMLM gia súc, lợn tai xanh và bệnh dại. Để làm được những công việc này, nhiều ý kiến cho rằng, phải kiện toàn ban chỉ đạo phòng, chống dịch bệnh gia súc, gia cầm các cấp để chỉ đạo, điều hành chung và tăng cường năng lực của hệ thống thú y xã, phường. Các địa phương phải tổ chức quản lý, sử dụng có hiệu quả vắc xin, vật tư từ nhiều nguồn cho chương trình phòng, chống dịch. Đồng thời, phải thường xuyên thanh tra, kiểm tra việc sử dụng các nguồn vật tư chống dịch và xử lý nghiêm địa phương được cấp đủ mà vẫn để dịch xảy ra trên diện rộng, kéo dài. Đi kèm với kiểm dịch, kiểm soát có hiệu quả việc vận chuyển gia súc, gia cầm có dịch trong nước và biên giới, xử lý nghiêm những vi phạm…

Tràng An