Quang cảnh buổi họp báo

Ngày 27/10, tại Hà Nội diễn ra buổi gặp gỡ báo chí báo cáo tình trạng dân số thế giới 2011 với tiêu đề “Con người và những cơ hội trong một thế giới 7 tỷ người” của Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA).

Nhóm dân số dễ bị tổn thương giảm nghèo không đáng kể

Báo cáo cho thấy, quy mô dân số kỷ lục này theo nhiều nghĩa. Có thể coi đây là thành công của nhân loại, vì điều đó có nghĩa là con người trên toàn thế giới ngày càng sống lâu hơn và nhiều trẻ em vượt qua được bệnh tật để tiếp tục sống. Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa với chất lượng cuộc sống tốt hơn và không phải tất cả mọi người đều được hưởng lợi từ thành tựu này. Chính vì vậy, xây dựng lộ trình phát triển nhằm thúc đẩy bình đẳng và tránh gia tăng bất bình đẳng càng trở nên quan trọng.

Với tốc độ tăng dân số hiện tại, mỗi năm dân số toàn cầu sẽ tăng thêm khoảng 78 triệu người. 97% sự tăng trưởng dân số diễn ra tại các quốc gia kém phát triển, khoảng cách giàu nghèo ngày càng gia tăng.

Theo báo cáo đánh giá, chưa bao giờ có nhiều người trở nên dễ bị tổn thương với các vấn đề như mất an ninh lương thực, thiếu nước và thiên tai đến như vậy. Trong khi đó, các nước giàu, nước thu nhập trung bình lại đang lo lắng về tỷ lệ sinh thấp, suy giảm dân số và già hóa dân số.

Tại Việt Nam, mức tăng trưởng dân số đã giảm đáng kể từ 1,7% trong giai đoạn 1989 - 1999 xuống còn 1,2% trong giai đoạn 1999 - 2009. Mặc dù tỷ suất sinh đã giảm dưới mức sinh thay thế, nhưng dân số sẽ tiếp tục tăng khoảng 9 triệu người trong 10 năm tới do đà tăng dân số vì mức sinh cao từ những thập kỷ  trước. Đồng thời, do mức sinh và mức tử giảm đi đáng kể trong lúc tuổi thọ tăng nên nhóm dân số cao tuổi gia tăng. Tình hình nghèo đói đang thay đổi.

Ông Bruce Campbell, Trưởng đại diện UNFDA phát biểu: “Trong khi tỷ lệ nghèo hiện nay đã giảm đáng kể xuống dưới 14% nhưng vấn đề giảm nghèo giữa các nhóm dân số dễ bị tổn thương, chẳng hạn như các nhóm dân tộc thiểu số bao gồm cả phụ nữ và trẻ em gái lại giảm không đáng kể. Giảm bất bình đẳng nhằm cải thiện cuộc sống của người dân hiện nay và thế hệ tương lai đòi hỏi cần phải có những cam kết dựa trên bằng chứng từ các nhà hoạch định chính sách, những người xây dựng kế hoạch, các nhà quản lý cấp quốc gia, tỉnh và cả cộng đồng”.

Đầu tư vào thanh niên sẽ biến thách thức thành cơ hội

Hiện nay, lứa tuổi vị thành viên và thanh niên chiếm hơn 1/4 dân số thế giới, 90% trong số họ hiện sinh sống ở các nước đang phát triển. Theo ông Paul Quarler Van Ufford, Trưởng phòng Kế hoạch và Chính sách xã hội Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc, đầu tư vào thanh niên là cách đầu tư thông minh nhất, không chuyển những khó khăn của hiện tại cho tương lai. Đầu tư cho thanh niên không nhất thiết phải bổ sung ngân sách, tăng tiền đầu tư mà có thể sử dụng đầu tư bảo trợ xã hội tốt hơn, tạo các cơ hội để hỗ trợ phát triển.

Việt Nam đã bước vào thời kỳ cơ cấu dân số vàng với nhóm dân số trẻ lớn nhất trong lịch sử đất nước, nhóm dân số từ 10 - 24 tuổi chiếm gần 1/3 dân số cả nước. “Trong khi thời kỳ dân số vàng tiếp tục duy trì, Việt Nam có thể hưởng lợi từ nguồn nhân lực dồi dào này bằng việc bảo đảm mọi thanh niên được tiếp cận các dịch vụ xã hội có chất lượng, bao gồm y tế, giáo dục, đào tạo. Điều này sẽ giúp họ chuẩn bị tốt hơn để có thể đóng góp đáng kể tới tăng trưởng và phát triển kinh tế - xã hội”, ông Campbell nhận xét.

Được biết, UNFPA đã phối hợp tổ chức truyền thông đa phương tiện trên toàn cầu có tên “Vui chơi để thay đổi”, sáng tác bài hát “United” (Đoàn kết) để chào đón thời khắc thế giới tròn 7 tỷ người (1/11/2011). Tối nay (27/10), Bộ Y tế và Liên hợp quốc tại Việt Nam đã đồng tổ chức đêm nhạc hội “Thế giới 7 tỷ người - Dựa vào nhau cùng chung sống” tại Hà Nội.

Ngọc Diệp