Thổi hồn vào dưa

Đường An Dương Vương, quận 5, TP. Hồ Chí Minh có một đoạn rất đẹp nhiều cây xanh mát rượi, đó là khoảng không gian yên bình của công viên Văn Lang. Mấy tháng nay, mỗi sáng có một chàng thanh niên trải bạt, ngồi tỉ mỉ điêu khắc những quả dưa hấu. Cạnh đó là những lọ mực, khay phẩm màu, cọ vẽ, đó là những dụng cụ và chất liệu để tô điểm cho quả dưa bừng sáng để chào đón Xuân về. 

Chốc chốc đèn giao lộ lại bật đỏ, dòng người lưu thông ngừng xe ngay bên cạnh. Họ ngạc nhiên và thích thú khi nhìn thấy cảnh tượng có người ngồi thong thả khắc chạm dưa trông thật nghệ sĩ ngay trên đường phố đông đúc hối hả. Vài người dừng lại, dắt xe lên lề để xem cho thỏa tính hiếu kỳ. Những quả dưa hấu thon dài, được dựng đứng trên những cái chén úp ngược, trông thật ngộ nghĩnh. Dưới ánh nắng ban mai, những quả dưa xanh tươi rất đẹp và thật hấp dẫn, bởi vừa được khoác lên mình chiếc áo ngày Xuân. 

Trong cái tất bật của những ngày cuối năm bỗng tình cờ có được cái khoảng lặng hiếm hoi nên người ta say sưa ngắm nhìn, chiêm nghiệm rồi thấm thía với ý nghĩa những câu chữ thư pháp Việt uốn lượn phóng khoáng trên những quả dưa. Sau một hồi ngắm nghía, người xem bắt đầu đưa ra bao thắc mắc của mình với người “nghệ sĩ”. Chàng trai dừng tay, lễ phép trả lời tất cả câu hỏi của khách hàng, dù đã rất nhiều lần phải trả lời, giải thích những câu hỏi đại loại giống nhau của nhiều người.

Chàng trai khắc dưa như rất hạnh phúc khi những tác phẩm của mình được người xem trầm trồ khen ngợi. Đôi tay tài hoa của anh lại tiếp tục biểu diễn những tác phẩm khác dưới sự chứng kiến của đông người. Thật kỳ lạ, anh ta khắc họa hình ảnh chỉ bằng trí nhớ mà không cần hình mẫu. Chỉ với vài nét dao lướt trên bề mặt quả dưa, chân dung của Phật Di Lặc với nụ cười hạnh phúc đã hiện ra, rồi chỉ vài đường ngoằn ngoèo chữ Tài, chữ Lộc, chữ Tâm, chữ Nhẫn liền bừng sáng trên quả dưa trong sự thán phục và thích thú của mọi người. Nhìn theo những nét chạm khắc của anh, mới thấy tài năng và niềm đam mê đôi khi không cần phải tạo ra những gì đó to lớn, xa xôi mà cái đẹp là chỉ cần thể hiện được ở những gì thiết thực và gần gũi nhất là cũng đủ mang lại giá trị và niềm vui cho mọi người…

Gia tăng giá trị sản phẩm

Trò chuyện với người “nghệ sĩ” khắc dưa này, tôi được biết anh là người nhập cư. Anh tên Nguyễn Hải Đảo, năm nay 31 tuổi, quê ở tỉnh Bạc Liêu, lên thành phố lập nghiệp cũng nhiều năm nay. Anh tâm sự: Sống độc thân, cũng tương đối dễ thở nhưng anh còn phải cố gắng kiếm thêm tiền phụ giúp gia đình ở quê nhà. Anh đã xoay trở nhiều nghề từ tiếp thị bán hàng cho đến đi làm công nhưng cũng chưa thấy đời khá lên. Do sẵn có vốn khéo tay, có người khuyên anh nên theo học nghề xăm nghệ thuật, vì nghề này hiện đang rất “hot” trong giới trẻ.  Học nghề, thành nghề rồi anh mới biết nghề xăm coi vậy chứ không dễ ăn như người ta tưởng. Nghề tuy nhàn hạ nhưng thật ra công sức lao động phải bỏ ra để thực hiện tác phẩm là rất lớn, bởi yêu cầu của khách hàng đòi hỏi rất khắc khe. Một hôm anh về quê, nhân dịp đám giỗ, anh phụ giúp gia đình bày biện bàn thờ. Khi sắp quả dưa hấu lên cổ bồng để cúng ông bà, anh nhìn và chợt nghĩ: Nếu mình khắc chữ hay hình ảnh gì đó lên quả dưa để tỏ lòng biết ơn ông bà, thì mình sẽ thỏa được tấm lòng hiếu thảo và quả dưa sẽ trở nên có giá trị hơn…

Nghĩ là làm, bởi nghề xăm nghệ thuật và chạm khắc trên dưa có nhiều điểm tương đồng. Anh Đảo liền mua vài quả dưa về và bắt đầu mày mò, tìm kiếm dụng cụ và các chất liệu màu sắc để thực hiện các tác phẩm của mình. Những quả dưa đầu tiên của anh, khi giới thiệu với người quen, bạn bè, ai cũng ngạc nhiên, thích thú và ai cũng muốn mua những quả dưa có ý nghĩa để cúng ông bà vào các dịp Tết hay giỗ chạp. Từ đó, anh Đảo nghĩ rằng: Phải tìm cách thổi hồn cho những quả dưa thật đặc biệt để có nhiều cơ hội phục vụ hơn. Và cách đó là dịch vụ chạm khắc chân dung của bất kỳ ai vào quả dưa khi mỗi dịp sinh nhật. Tác phẩm khắc chân dung trên dưa của anh rất giống với nhân vật và đậm nét nghệ thuật, nhưng điểm ăn khách nhất là giá cả rất phải chăng nên rất được khách hàng hài lòng đón nhận.

Một quả dưa hấu hiện nay có giá khoảng trên dưới 10.000 đồng/ký. Trung bình một quả dưa nặng từ 2 đến 3 ký. Tác phẩm dưa hoàn chỉnh của anh có giá 35.000 đồng/trái. Thời gian để khắc một quả dưa với chủ đề quen thuộc mất khoảng 15 - 20 phút, khắc chân dung cá nhân mất khoảng một giờ. Với mức giá rất hợp lý này, sản phẩm của anh Đảo được đón nhận nồng nhiệt, vì thời gian chưng một quả dưa trên bàn thờ vẫn tươi đẹp được từ một tuần đến mười ngày, có khi lâu hơn nữa. 

Anh Đảo phấn khởi cho biết, hiện nay khách hàng đặt dưa yêu cầu  khắc theo chủ đề riêng của họ để chưng Tết Giáp ngọ nhiều lắm. Một mình anh làm không xuể, đang phải nhờ thêm bạn bè phụ giúp. Một quả dưa bình thường có giá rất rẻ, ít ai chọn làm quà tặng, nhưng quả dưa khi được chế tác với ý nghĩa tốt đẹp cho dịp đặc biệt thì chắc chắn được nhiều người ưa thích. 

Theo anh, có lẽ do công việc tỉ mỉ, đòi hỏi phải khéo léo, kiên trì nên chưa được nhiều người mặn mà lắm. Cuối năm bận rộn với nhiều hàng đặt Tết, anh Đảo vừa làm vừa rút ra kinh nghiệm cho mình. Sang năm, tháng rộng ngày dài anh sẽ phát triển công việc này ở quy mô rộng lớn hơn. Anh sẵn sàng hợp tác, chia sẻ bí quyết công việc với mọi người, đặc biệt là các trẻ em nghèo cơ nhỡ hay các bạn thanh niên đang khó khăn trong công việc mưu sinh. Theo anh, ai cũng có thể thực hiện công việc này, nếu chịu khó và kiên trì…

Ngày Xuân bày biện quả dưa trên bàn thờ có nội dung tỏ lòng hiếu thảo, kính trọng ông bà mang rất đậm ý nghĩa thiêng liêng… Năm nay, nhiều gia đình nồng nhiệt đón nhận quả dưa, một sản phẩm trái cây thân quen nhưng mang nhiều nét mới. Nhìn quả dưa đẹp lung linh trong ánh nắng Xuân, quả dưa như nhắn nhủ với chúng ta rằng: Sáng tạo luôn mang lại giá trị và đó chính là mùa Xuân… Vì mùa Xuân luôn làm đẹp cho đời…

Hoàng Dũng Hùng