Bằng sự đầu tư mạnh mẽ, AC Milan thống trị các cup Châu Âu trong thập niên 80. Ảnh: Internet

Đã có thời gian, giải đấu ở Italia là một trong những giải đấu hấp dẫn, đỉnh cao của bóng đá thế giới. Các cầu thủ tốt nhất trên thế giới đều thi đấu tại Seria A, các CLB Ý liên tục có mặt trong các trận chung kết các cup Châu Âu và các chương trình truyền hình luôn đặt mua quyền phát sóng trực tiếp các trận đấu trên khắp thế giới.

Với thế hệ trẻ bây giờ, nó như một câu chuyện cổ tích không thể xảy ra. Nhưng nó đã thực sự diễn ra 20 năm trước đây. Seria không có đối thủ cạnh tranh, đơn giản nó là giải đấu hay nhất.

Từ năm 1989 đến năm 1998, 9 trong số 10 trận chung kết Champions League hay European Cup đều có các đội thuộc Seria A, với 4 nhà vô địch trong các trận đấu đó.

Các cầu thủ huyền thoại như Diego Maradona, Roberto Baggio, Zinedine Zidane, Marco van Basten, George Weah và Lothar Mathaus đều là những tên tuổi nổi tiếng trên toàn thế giới và tất cả bọn họ đều thi đấu, thành danh tại Ý.

Tuy nhiên, vào năm 2014, bóng đá Ý ở trong tình trạng tồi tệ nhất.

Không có các tài năng xuất sắc thế giới, hầu hết trong số đó đều ở Tây Ban Nha. Không có lượng khán giả khổng lồ theo dõi các trận đấu trên TV, họ chuyển sang xem bóng đá Anh. Các cổ động viên không lấp đầy sân vận động để cổ vũ cho đội nhà, thay vào đó họ đến các quán Bar xem các trận bóng đá của các giải đấu hàng đầu ở các nước khác qua tivi. Và bóng đá Ý tụt xuống xếp sau Anh, Tây Ban Nha và Đức khi nói đều thành tích trên lục địa già với kết quả vắng bóng đại diện Ý ở Champion League năm 2012.

Sự khác biệt giữa trước đây và bây giờ là một trời một vực. Điều đó càng được củng cố thêm bởi các hoạt động chuyển nhượng mùa hè này.

Nhiều tài năng lớn còn lại của giải đấu vẫn đang bị các CLB nước ngoài theo đuổi, chèo kéo với những tin đồn rằng Seria A không phải là nơi họ muốn đầu quân. Arturo Vidal, Paul Pogba và Mario Balotelli đều bị các CLB khác nhau mời chào bằng những cách khác nhau hay những hình thức khác nhau.

Đơn giản, giả sử Ý là nơi chơi bóng cuối cùng các cầu thủ lớn muốn ở đó thì các CLB Ý cũng không đủ khả năng tài chính để thu hút các cầu thủ ngôi sao về thay thế các tài năng bị mất

Sức mạnh bóng đá thường đi đôi với ngân phiếu và điều đó đúng với những gì đã xảy ra với bóng đá Ý những năm gần đây. Từ năm 1952 đến năm 1992, có 17 kỷ lục chuyển nhượng trên thế giới, với 15 lần xuất phát từ Seria A với giá chuyển nhượng chưa từng có. Với những cái tên Luis Suarez, Omar Sivori, Paolo Rossi, Maradona, Ruud Gullit, Baggio và Jean Pierre Papin được tiến hành trong thời gian đó và sau này là Ronaldo, Christian Vieri và Hernan Crespo.

DOANH THU CỦA CLB (triệu euro)
€ 127.3     Manchester United
€ 119         Real Madrid
€ 117.6      Barcelona
€ 108.3      Arsenal
€ 87.1        Bayern Munich
€ 82.5        Chelsea
€ 59.6        Borussia Dortmund
€ 53.2        Paris Saint-Germain
€ 52.1        Liverpool
€ 46.9        Tottenham Hotspur
€ 46.2        Manchester City
€ 43.2        Hamburg
€ 42.5        Schalke
€ 38           Juventus

“Nếu chúng ta quay trở lại mùa giải 1996 – 1997, nước Anh thu về 685 triệu euro giá trị doanh thu thì nước Ý xếp thứ hai với 551 triệu euro, khoảng cách này không lớn lắm. Tuy nhiên, hiện tại khoảng cách đã là 1,3 tỷ euro, con số chênh lệch không tưởng.”

“Công bằng mà nói, đó là con số thực sự mà giải đấu hấp dẫn nhất hành tinh thu được. Ngay với giải đấu được coi là hấp dẫn và lớn thứ hai như Bundesliga thì đã có sự chênh lệch lên tới hơn 900 triệu euro và mùa giải tới sẽ còn lớn hơn nữa”.

“Vì vậy có lẽ không nên so sánh giữa Seria A và Premier League nhưng thật sự nó công bằng để nói lên rằng Seria A còn là chính mình so với 20 năm về trước”.

Phần lớn sự giàu có của giải đấu ở Ý chỉ diễn ra những năm 90 và đơn giản không được liên tục. Cirio, nhóm cổ đông chiếm đa số của phần ở Lazio luôn bị cố định khoản vay của mình, trong khi Parmalat, hậu thuẫn của Parma sụp đổ ngay sau đó và Fiorentina lâm vào những khoản nợ khổng lồ mà họ không thể trả nợ. Khi Napoli tuyên bố phá sản vào năm 2004, Seria A chính thức suy sụp do sự quản lý yếu kém về tài chính.

Trong thời điểm này, tiền của người Ý không còn dùng để mua vé vào sân như thời của Maradona hay Papin nữa. Trong khi doanh thu từ các trận đấu của phần còn lại của Châu Âu tiếp tục tăng lên thì chỉ có 11% số tiền của người Ý thu được từ quầy bán vé trong năm 2012 – 2013. Đây là chất xúc tác cho một vòng tròn luẩn quẩn, Thorpe nói.

“Nếu bạn ở trong một sân vận động chật kín người, nó sẽ hấp dẫn những đối tác làm ăn thương mại với bạn sau đó, mọi con mắt tới sân vận động để nhìn các nhà tài trợ in trên áo của bạn, đó là cách quảng bá tốt cho các thương hiệu đã hợp tác với bạn. Thorpe cho biết thêm: “Bạn chỉ cần nhìn vào những gì đã diễn ra ở Anh để xem cách một sân vận động tốt có thể hấp dẫn, thu hút các đối tác thương mại”.

“Tương tự như vậy với bản quyền truyền hình, nếu có nhiều người hơn đến sân vận động và một bầu không khí tốt hơn, nó sẽ làm cho việc phát sóng tốt hơn, nói chung là bạn đã có một buổi truyền hình với chất lượng cao”.

Tại Ý, chỉ có Juventus và Sassuolo trong số 20 CLB ở seria A sở hữu sân vận động riêng. Trong khi Udinese bắt đầu xây dựng và Roma đang tìm kiếm để phát triển một sân vận động mới vào năm 2016.

Với nền kinh tế suy thoái nặng nề vào năm 2008, Ý đã không còn ở tình hình kinh tế tốt như những năm trước đó. Có nghĩa là sự sụt giảm đáng kể số tiền thu được từ bán vé, hạn chế chi tiêu cùng với việc không sẵn lòng của các ông bầu để đầu tư cho một cái gì đó rất phù phiếm như bóng đá.

Không còn những khoản đầu tư tài chính của Silvio Berlusconi cho Milan để đạt thành công với 7 lần vô địch Champion League. Thay vào đó là thứ bóng đá được đầu tư để phù hợp với luật công bằng tài chính của UEFA. Cũng không còn có Angelo hay Massimo Moratti quyết định bơm tiền cho Inter Milan. Và gia đình Agnelli không thể suy nghĩ giành thêm tài sản của Fiat cho Juventus.

Bóng đá Ý cần nhiều hơn không chỉ là tiền. Nó cần sự quan tâm và sự kiên nhẫn.

Chu Tùng