(Thanh tra) - Sau sáp nhập, Đắk Lắk đã trở thành một miền đất đa dạng, giao thoa giữa cao nguyên đại ngàn và duyên hải miền Trung. Trước cơ hội mới này, tỉnh xác định tầm nhìn chiến lược: Văn hóa và con người chính là "sức mạnh nội sinh" then chốt. Nền tảng tinh thần này là chìa khóa để khơi dậy ý chí phát triển, đưa Đắk Lắk tiến tới sự phồn vinh bền vững.
Đắk Lắk là một bức tranh đa sắc về thiên nhiên và văn hóa, nơi sinh sống của hơn 49 dân tộc từ mọi miền đất nước. Nền tảng văn hóa này đã tạo nên niềm tự hào to lớn về di sản.
Tỉnh hiện sở hữu 2 di sản văn hóa phi vật thể được tổ chức UNESCO ghi danh là di sản đại diện của nhân loại: Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên và Nghệ thuật Bài chòi Trung Bộ Việt Nam. Cùng với 11 di sản được đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, đây là minh chứng cho chiều sâu văn hóa bản địa.
Sức sống văn hóa của Đắk Lắk còn được thể hiện qua kho tàng di sản vật thể với 176 di tích (trong đó có 5 di tích quốc gia đặc biệt), cùng các giá trị độc đáo về kiến trúc nhà sàn, mỹ thuật, âm nhạc, lễ hội cồng chiêng, hội voi và các làng nghề truyền thống như dệt thổ cẩm, gốm Yang Tao.
Đáng chú ý, tỉnh đã phong tặng danh hiệu cho 57 nghệ nhân ưu tú, những người đang nắm giữ linh hồn của các giá trị truyền thống này.
Tuy nhiên, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đắk Lắk cũng chỉ rõ những thách thức lớn. Văn hóa truyền thống có nguy cơ mai một, đặc biệt là các loại hình nghệ thuật dân gian và nghề thủ công do thiếu người kế thừa và sự tác động của kinh tế thị trường.
Hơn nữa, dòng chảy chuyển đổi số, dù mang lại cơ hội lan tỏa giá trị, lại đặt ra thách thức về sự bùng nổ thông tin xấu độc và sự xung đột với các luồng văn hóa ngoại lai, làm cho việc "giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc" trở nên mong manh hơn.
Tại Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Đắk Lắk lần thứ I, năm 2025 - 2030 vừa qua, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Đắk Lắk đã tham luận một số chiến lược phát triển mang tính đột phá nhằm khai thác tối đa sức mạnh nội sinh, lợi thế văn hóa, trong đó chú trọng:
Phát triển công nghiệp văn hóa số, đây được xem là giải pháp kinh tế và văn hóa quan trọng, tận dụng các công nghệ như AI và dữ liệu lớn để bảo tồn, phát huy di sản văn hóa một cách hiệu quả hơn. Chuyển đổi số mở ra khả năng lan tỏa các giá trị văn hóa theo những phương thức hoàn toàn mới và tiếp cận thị trường toàn cầu.
Tiếp tục ban hành các chủ trương, nghị quyết chuyên đề về xây dựng giá trị văn hóa, con người giai đoạn mới; hoàn thiện hệ thống pháp luật về văn hóa làm nền tảng pháp lý vững chắc. Đồng thời, có cơ chế, chính sách đãi ngộ xứng đáng đối với những người hoạt động trong lĩnh vực văn hóa – nghệ thuật, nhất là nghệ nhân ưu tú, nghệ nhân Nhân dân, những tài năng là người dân tộc thiểu số.
Song song đó, tỉnh tiếp tục bảo tồn, tôn vinh và phát huy giá trị văn hóa đặc sắc của các dân tộc thiểu số, đặc biệt là di sản văn hoá vật thể, phi vật thể, các lễ hội truyền thống, và nghệ thuật dân gian.
Mở lối du lịch Đông - Tây chiến lược
Việc bảo tồn và phát huy văn hóa không nằm ngoài mục tiêu phát triển kinh tế, đặc biệt là du lịch. Đắk Lắk đang định vị là “Điểm đến của biển - rừng”, tạo nên sản phẩm du lịch tổng hòa: Sáng đón bình minh ở biển, chiều nghe đại ngàn vọng tiếng chiêng ngân.
Mới đây, tại phường Buôn Ma Thuột, Sở Du lịch Hà Nội đã chủ trì, phối hợp Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đắk Lắk, tổ chức hội nghị xúc tiến, quảng bá và hợp tác phát triển du lịch, trao đổi kinh nghiệm, kết nối và phát triển sản phẩm du lịch cộng đồng gắn với nông nghiệp, nông thôn giữa Hà Nội với các tỉnh khu vực miền Trung - Tây Nguyên trong đó có Đắk Lắk.
Theo ông Trần Hồng Tiến, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đắk Lắk, kết nối với Hà Nội – trung tâm du lịch lớn của cả nước – đóng vai trò chiến lược trong việc hình thành tuyến du lịch hành lang Đông - Tây, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội vùng Duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên.
Sự hợp tác này đang hướng tới việc xây dựng các tour liên tỉnh, liên vùng hấp dẫn: Từ phố cổ Hà Nội đến biển xanh Tuy Hòa, vượt đèo Cả lên cao nguyên Buôn Ma Thuột, kết thúc ở không gian văn hóa Tây Nguyên đại ngàn...
Sự kết nối này không chỉ giúp Đắk Lắk khai thác thị trường khách lớn mà còn là hành trình khai phá tiềm năng, thúc đẩy liên kết vùng, và định vị lại vai trò của khu vực trong bản đồ du lịch quốc gia, chứng minh rằng văn hóa chính là chìa khóa cho sự phát triển bền vững và thịnh vượng.
