(Thanh tra) - Sau sáp nhập địa giới hành chính và triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, TP Hồ Chí Minh đang đối mặt với tình trạng nhiều trụ sở cơ quan, đơn vị trở nên dư thừa so với nhu cầu sử dụng. Trước thực tế đó, thành phố đang khẩn trương rà soát, xây dựng phương án sắp xếp và chuyển đổi công năng các trụ sở dôi dư nhằm tránh thất thoát, lãng phí tài sản công, đồng thời khai thác hiệu quả phục vụ lợi ích cộng đồng và phát triển kinh tế - xã hội.
Theo đánh giá tại Phiên họp thứ XI của Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực TP Hồ Chí Minh dưới sự chủ trì của đồng chí Trần Lưu Quang - Bí thư Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy, Trưởng Ban Chỉ đạo thì từ đầu năm đến nay công tác phòng, chống lãng phí được các cấp, các ngành tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo. Trong đó tập trung rà soát, xử lý công trình, nhà đất là tài sản công khi sắp xếp, tinh gọn bộ máy, đơn vị hành chính; đảm bảo thống kê đầy đủ, chính xác thực trạng; khai thác tài sản đúng quy định, hiệu quả, tránh bỏ sót, gây thất thoát, lãng phí tài sản. Thành phố đã tháo gỡ 266/838 công trình, dự án, khu đất tồn đọng, vướng mắc.
Theo Kế hoạch triển khai việc đẩy mạnh công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí của UBND TP Hồ Chí Minh chỉ rõ: Xây dựng, tổ chức triển khai có hiệu quả chương trình thực hành tiết kiệm, chống lãng phí 5 năm, hằng năm bảo đảm toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm, có chủ đề từng năm; tập trung vào các lĩnh vực then chốt như năng lượng, đất đai, tài nguyên, khoáng sản, ngân sách nhà nước, tài sản công; tăng cường công tác quản lý nhà nước, siết chặt kỷ luật, kỷ cương, triệt để tiết kiệm, chống lãng phí nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng các nguồn lực của Thành phố, nhất là trong quản lý, sử dụng tài nguyên, ngân sách nhà nước và tài sản công.
Tại các kỳ họp Hội đồng nhân dân TP Hồ Chí Minh sau hợp nhất, nhiều đại biểu Hội đồng nhân dân cho rằng, dù Thành phố đã nỗ lực chấn chỉnh, kiên quyết xử lý các trường hợp, vụ việc lãng phí, nhưng thực tế vẫn còn không ít trụ sở, mặt bằng nhà đất công bị bỏ trống, nhiều dự án, đề án liên doanh, liên kết bị chậm phê duyệt, kéo dài nhiều năm mà chưa được triển khai mà nguyên nhân một phần là do gặp không ít vướng mắc, hạn chế và sự vào cuộc chưa đồng bộ, quyết liệt của chính quyền các cấp.
Đẩy mạnh công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong việc sử dụng nhà, đất thuộc tài sản công, Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Được đã có văn bản chỉ đạo cụ thể: Đối với nhà, đất dôi dư do việc sắp xếp lại địa giới hành chính, giao Chủ tịch UBND các phường, xã và đặc khu căn cứ quy hoạch xây dựng đô thị và nông thôn, quy hoạch sử dụng đất, nhu cầu sử dụng để báo cáo, đề xuất phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất theo đúng các quy định về quản lý, sử dụng tài sản công, pháp luật đất đai, quy hoạch, xây dựng.
Đối với nhà, đất có tranh chấp, khiếu nại hoặc do người dân lấn chiếm, giao Chủ tịch UBND các phường, xã, đặc khu giải quyết dứt điểm tranh chấp, khiếu nại; thực hiện thu hồi lại đất bị lấn, bị chiếm để đưa vào khai thác sử dụng. Đối với các thửa đất nhỏ hẹp, xen kẹt không đủ điều kiện tách thửa phải được tận dụng cho mục đích công cộng hoặc giao, cho thuê cho hộ liền kề theo quy định, tránh bỏ hoang gây lãng phí, ô nhiễm, mất mỹ quan đô thị. Đối với nhà, đất do Trung tâm Phát triển quỹ đất TP Hồ Chí Minh quản lý, giao đơn vị này đề xuất phương án sử dụng đất phù hợp hoặc thực hiện đề xuất cho thuê ngắn hạn theo trình tự, thủ tục cho thuê quỹ đất, tài sản gắn liền với đất ngắn hạn theo đúng quy định.
Lãnh đạo Sở Tài chính TP Hồ Chí Minh cho biết, hiện trên địa bàn Thành phố có 1.087 địa điểm trụ sở làm việc và cơ sở hoạt động sự nghiệp đang được rà soát để xây dựng phương án xử lý nhằm tránh thất thoát, lãng phí tài sản công. Các trụ sở dôi dư sẽ được ưu tiên chuyển đổi công năng để phục vụ các mục đích xã hội và cộng đồng; một số cơ sở có vị trí thuận lợi sẽ được ưu tiên sắp xếp cho lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hóa giúp người dân được hưởng lợi trực tiếp từ công sản của Nhà nước.
Ngoài ra, việc sắp xếp cũng phải đảm bảo tiêu chuẩn, định mức sử dụng trụ sở làm việc được Chính phủ quy định tại Nghị định số 155/2025/NĐ-CP, đảm bảo hoạt động của cơ quan hành chính và cung cấp dịch vụ công cho người dân không bị gián đoạn.
Còn theo một lãnh đạo UBND phường An Lạc, sau sắp xếp đơn vị thực hiện tiếp nhận nhiều chức năng của cấp quận, huyện trước đây chuyển về trong khi cơ sở vật chất không có nhiều thay đổi, dẫn đến phải tận dụng tối đa cơ sở vật chất hiện có nhưng vẫn chưa đáp ứng theo quy định về diện tích sử dụng; trong khi trên địa bàn có nhiều cơ sở bỏ không hoặc tạm thời đưa vào sử dụng không đúng chức năng theo quy định. Ngoài ra, theo vị này thì phường đang thiếu cán bộ có chuyên môn về tài chính, xây dựng, địa chính trong khi lại thừa cán bộ các lĩnh vực văn hóa, giáo dục …
Dư luận có quyền mong đợi trong thời gian tới Thành phố Hồ Chí Minh sẽ có phương án tối ưu để xử lý các tài sản công dôi dư sau sáp nhập, đưa vào sử dụng hiệu quả, tránh lãng phí, mang lại lợi ích thiết thực, phục vụ cho phát triển kinh tế-xã hội trên địa bàn thành phố, góp phần vào công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.
