Ảnh minh họa

Yếu tố đầu tiên tác động đến tình trạng thâm hụt thương mại này là thiệt hại cũng như chi phí cho công cuộc phục hồi thảm họa động đất, sóng thần ngày 11 tháng 3 năm ngoái. Tiếp nữa là tình trạng gián đoạn trong dây chuyền cung ứng thiết bị toàn cầu gần đây do lũ lụt ở Thái Lan đã ảnh hưởng đến sản lượng của các công ty Nhật dùng phụ tùng sản xuất ở tại Thái Lan.

Đặc biệt là sự kiện đồng yen tăng giá khiến cho công cuộc xuất khẩu bị chậm lại vì sản phẩm có giá cao hơn ở nước ngoài. Một thách thức khác xuất phát từ việc Nhật Bản đóng cửa gần một nửa các nhà máy hạt nhân sau khi một số các lò phản ứng bị nóng chảy và hư hại vì trận sóng thần.

Kinh tế gia kỳ cựu Martin Schullz, Học Viện nghiên cứu Fujitsu Tokyo nói rằng, tình trạng này có nghĩa là thâm hụt mậu dịch của nền kinh tế lớn hàng thứ ba trên thế giới này sẽ tiếp tục. Ông này nói thêm, đây không phải là chuyện chỉ xảy ra một lần. Năm 2012 có thể còn tệ hại hơn về nhiều mặt. Năng lượng hạt nhân cơ bản sẽ bị cắt khỏi mạng lưới điện của nước Nhật trong năm nay. Vì thế Nhật Bản sẽ phải nhập khẩu một khối năng lượng lớn về dầu và khí đốt. Để duy trì tính cạnh tranh, Nhật Bản cũng phải di chuyển ngành sản xuất ra nước ngoài, nơi chi phí về lao động và sản xuất giá rẻ hơn.

Ngân hàng Trung ương Nhật cho biết, nền kinh tế tiếp tục co cụm và dự báo tăng trưởng rất ít cho năm tài chính sắp tới. Nhật Bản đã gánh chịu một sự suy thoái chậm chạp và lâu dài sau một cơn bộc phát tăng trưởng không bền vững, kết thúc vào đầu thập niên 1990.

Trong khi đó Trung Quốc đã vượt qua Nhật Bản để trở thành nền kinh tế lớn thứ nhì trên thế giới. Và một trong các nước làng giềng khác và cũng là một nước cạnh tranh với Nhật là Hàn Quốc đã trở thành một trong 15 nền kinh tế hàng đầu. Nhưng Giáo sư kinh tế quốc tế Park In-won của Đại học Hàn Quốc nói rằng, nước ông phải học hỏi kinh nghiệm của Nhật Bản. Ông nói rằng, Hàn Quốc nên phát triển nền công nghiệp hàng đầu mới như công nghệ sinh học và các công nghiệp có liên quan đến năng lượng để tránh khỏi một số phận tương tự.

Theo Giáo sư Park, nền kinh tế Nhật tập trung vào các công nghiệp sản xuất truyền thống quá lâu. Để khắc phục, hoặc không lập lại tình trạng như thế, Hàn Quốc phải tập trung nhiều hơn vào nghiên cứu và phát triển các công nghiệp hàng đầu trong tương lai. Bởi, cả Nhật Bản và Hàn Quốc phải đang chấp nhận nền kinh tế khổng lồ của Trung Quốc trong tư cách là nước cạnh tranh lẫn nước khách hàng.

Đó giống như một con dao hai lưỡi. Như vậy, chúng ta phải hợp tác trong khu vực Đông Bắc Á này. Trong ý nghĩa đó thì có được một thỏa thuận thương mại tự do giữa Hàn Quốc - Trung Quốc - Nhật Bản sẽ rất có lợi. Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia,các thực tế chính trị xuất phát từ các vụ tranh chấp về lãnh thổ và và nhiều vấn đề khác giữa ba nước khiến cho việc đạt được một thỏa hiệp thương mại ba chiều có phần chắc khó thực hiện được trong đoản kỳ.

        Khôi Nguyên