Ngày 8/6/2023, Vera Jourová, Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu tổ chức họp báo về Cơ quan Đạo đức châu Âu. Ảnh: Jennifer Jacquemart/CCE

Theo Euronews, Ủy ban châu Âu (EC) ngày 8/6 đã đề xuất thành lập một cơ quan đạo đức mới để thiết lập các tiêu chuẩn ứng xử trên khắp các tổ chức EU sau khi hình ảnh của họ bị hoen ố bởi vụ bê bối đổi tiền lấy ảnh hưởng.

Theo các cuộc khảo sát mới nhất, 60% người châu Âu không hài lòng về cách EU đối phó với tham nhũng.

Trong một cuộc phỏng vấn với Euronews, bà Věra Jourová, Phó Chủ tịch EC phụ trách các vấn đề tư pháp của EU, cho biết bà hiểu tại sao mọi người không hài lòng, nhưng các đề xuất mới là một nỗ lực để thay đổi.

"Tôi cho rằng mọi người nên biết về những quy định liên quan đến các chuyến đi, quà tặng, kê khai tài sản, những gì các chính trị gia làm sau nhiệm vụ của họ... Theo tôi, người dân có quyền nhìn thấy các tiêu chuẩn rõ ràng", Jourová cho biết vào ngày 8/6.

Cũng theo Phó Chủ tịch EC: "Cơ quan đạo đức sẽ lấp đầy những khoảng trống. Mái nhà của mọi tổ chức và tất cả công việc dựa trên các tiêu chuẩn thống nhất sau đó sẽ phản ánh trong công việc của từng tổ chức".

Cơ quan đạo đức mới dự kiến sẽ đặt ra các tiêu chuẩn về việc nhận quà, thết đãi hoặc du lịch do bên thứ ba cung cấp, cũng như việc gặp gỡ những người vận động hành lang và về các lợi ích tài chính cần kê khai.

Các tiêu chuẩn sẽ áp dụng cho ít nhất 9 tổ chức bao gồm: EC, EP, Hội đồng châu Âu, Ngân hàng Trung ương châu Âu, Tòa án Kiểm toán châu Âu, Ủy ban Kinh tế và Xã hội, Ủy ban Khu vực, Tòa án Công lý của EU và Ngân hàng Đầu tư châu Âu. Các cơ quan khác có thể yêu cầu được đưa vào.

Cơ quan sẽ bao gồm 1 chủ tịch - người sẽ luân phiên hàng năm giữa các tổ chức tham gia, 1 thành viên cho mỗi tổ chức tham gia và 5 chuyên gia độc lập do các tổ chức tham gia lựa chọn.

Cờ EU tung bay bên ngoài trụ sở EC tại Brussels, Bỉ, ngày 1/3/2023. Ảnh: REUTERS/Johanna Geron

Trước thông tin về cơ quan đạo đức mới sẽ được thành lập, Shari Hinds, một quan chức chính sách của Tổ chức Minh bạch Quốc tế (TI), bày tỏ lo ngại cơ quan này không đáp ứng được kỳ vọng của xã hội dân sự, vì sẽ không có bất kỳ quyền hạn điều tra nào.

"Hiện tại, có vẻ như cơ quan đạo đức sẽ không có quyền lực thực sự. Vì vậy, nó sẽ giống như "hổ không răng", bà Shari Hinds nói với Euronews.

"Chúng tôi cho rằng cần có quyền xử phạt và điều tra, nhưng điều này không đúng vào thời điểm hiện tại", bà Shari cho biết thêm, và mô tả cơ quan đạo đức mới chẳng khác gì "hổ giấy".

Theo lãnh đạo EC, cơ quan mới với đại diện từ các tổ chức và 5 chuyên gia độc lập sẽ tìm cách thống nhất các tiêu chuẩn chung trước cuộc bầu cử châu Âu vào tháng 6/2024.

Hồi tháng trước, EC cũng đã đề xuất các luật mới để tăng cường chống tham nhũng thông qua việc tiêu chuẩn hóa các định nghĩa và hình phạt đối với tội phạm tham nhũng trên toàn khối, cũng như đưa ra các biện pháp trừng phạt đối với người nước ngoài tham nhũng.

EC cho biết, việc tiêu chuẩn hóa các định nghĩa pháp lý và điều khoản phạt tù liên quan sẽ giúp ích cho các cuộc điều tra xuyên biên giới.

Các tình tiết tăng nặng được đưa ra sẽ bao gồm trường hợp tham nhũng giữa các quan chức cấp cao và những người thực thi pháp luật, cũng như hành động tham nhũng cho một thế lực nước ngoài.

Các biện pháp phòng ngừa mạnh mẽ hơn bao gồm: thiết lập các quy tắc hiệu quả để báo cáo và xác minh tài sản, xung đột lợi ích trong khu vực công, cũng như liên hệ với khu vực tư nhân…

Tương tự như mục tiêu thành lập cơ quan đạo đức mới, các lãnh đạo EC cũng hy vọng, khối có thể ban hành các luật mới trước cuộc bầu cử toàn EU.