Tổng thống Mỹ Joe Biden. Ảnh: The White House.

Dấu ấn khác biệt so với người tiền nhiệm

Khi ông Biden lần đầu tiên bước vào phòng Bầu Dục với tư cách là tổng thống của nước Mỹ cách đây 1 tháng, ông đã ký kết một loạt sắc lệnh hành pháp bằng chiếc bút được dành riêng cho tổng thống. Nó được đặt bên trong một chiếc hộp gỗ cao cấp, cùng với con dấu tổng thống và con dấu chữ ký của ông.

Điều này hoàn toàn trái ngược so với những gì diễn ra cách đây 4 năm. Ở thời điểm đó, Nhà Trắng đã khẩn trương chuẩn bị chiếc bút mạ vàng cho Tổng thống Trump trong ngày đầu ông nhậm chức. Nhưng ông Trump lại thích sử dụng những chiếc bút dạ Sharpie có kích thước lớn thay vì những chiếc bút do chính phủ cấp.

Việc lựa chọn bút viết chỉ là một chi tiết nhỏ cho thấy sự khác biệt giữa Tổng thống Biden và người tiền nhiệm. Về cơ bản, ông Biden muốn chứng minh rằng, kỷ nguyên Trump cùng với chu kỳ của những quyết định gây bất ngờ đã kết thúc và sự tức giận có thể được kiềm chế. Nói cách khác, tổng thống mới có thể đảo ngược các di sản của “tổng thống cũ”  - cụm từ ông Biden dùng để gọi ông Trump.

Tân Tổng thống Mỹ muốn xóa bỏ chủ nghĩa Trump, từ chính sách, biểu tượng đến phong cách, chẳng hạn như vấn đề biến đổi khí hậu, nhập cư, dịch bệnh Covid-19. Nhiều nhà phân tích cho rằng, giai đoạn đầu trong nhiệm kỳ của ông Biden có thể không ồn ào và không gặp nhiều rắc rối như của người tiền nhiệm. Nhưng “kỳ trăng mật” của ông Biden tại Washington có thể không kéo dài.

Thách thức đối với ông Biden là liệu những thay đổi về chính sách có phù hợp với tình hình thực tế và có mang lại hiệu quả rõ rệt hay không bởi chúng khó có thể đo lường được trong thời gian 1 tháng. Hơn nữa, Joe Biden phải kế thừa một đất nước đang bị chia rẽ sâu sắc và nhiều thành viên của đảng Cộng hòa cho rằng, ông đã quá nhượng bộ phe cánh tả của đảng Dân chủ.

Tại phòng Bầu Dục, chỉ vài giờ sau khi nhậm chức, ông Biden được nhìn thấy đang đeo khẩu trang ngồi sau bàn Kiên định. Điều này hoàn toàn khác biệt so với phong cách của cựu Tổng thống Trump – người hiếm khi đeo khẩu trang.

Mặc dù ông Biden thường đeo khẩu trang trong chiến dịch tranh cử, nhưng việc ông thực hiện hành động này tại phòng Bầu dục đã tạo ra một thông điệp khác. Tân Tổng thống Biden mong muốn tạo ra hình ảnh đối lập với người tiền nhiệm, dù chính phủ của ông đang phải đối mặt với những cuộc khủng hoảng nghiêm trọng.

Chiến lược xóa bỏ di sản của cựu Tổng thống Trump đã được đội ngũ của ông Biden lên kế hoạch trước cuộc bầu cử và giờ đây ông chính thức bắt tay thực hiện với việc ký kết một loạt sắc lệnh hành pháp. Mục đích rất rõ ràng: thay đổi chương trình nghị sự về vấn đề nhập cư, ứng phó với đại dịch Covid-19, tái gia nhập các liên minh quốc tế và trấn an các đồng minh lâu đời của Mỹ rằng Washington là một đối tác đáng tin cậy.

Thông điệp của chính quyền mới

Robert Gibbs, từng là thư ký báo chí dưới thời Tổng thống Barack Obama nhận định: “Thông điệp ẩn sau mỗi hình ảnh mà chúng ta đang thấy ở Nhà Trắng là biểu ngữ: 'Bên dưới vai trò lãnh đạo mới'”.

“Cho dù được thể hiện một cách công khai hay tế nhị, thông điệp mà họ đang cố gắng truyền tải là khiến mọi người hiểu rằng, mọi thứ sẽ được vận hành theo cách khác biệt và hy vọng kết quả cũng sẽ khác so với trước kia”.

Ngay khi lên nắm quyền, Tổng thống Biden đã đảo ngược đường lối của ông Trump về môi trường, đưa đạo luật chăm sóc sức khỏe Obamacare trở thành tâm điểm trong cách ứng phó dịch bệnh và gia hạn thời gian đăng ký cho chương trình bảo hiểm mà ông Trump từng cam kết sẽ chấm dứt. Thỏa thuận hạt nhân Iran, vốn bị cựu Tổng thống Trump từ bỏ, cũng được xem xét khôi phục lại. Bên cạnh đó, Mỹ đã tái gia nhập Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu.

Việc tái gia nhập các tổ chức quốc tế chỉ là bước đi khởi đầu. Hiện giới quan sát đang xem xét ông Biden thực sự tiến xa đến đâu trong thực hiện các mục tiêu về khí hậu, liệu ông có thực hiện được cam kết tăng cường giúp đỡ các nước nghèo hơn đối phó với dịch bệnh và củng cố sự đoàn kết trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) hay không. Chưa hết, Tổng thống Biden còn phải đối mặt với một thực tế là trong bốn năm qua, Trung Quốc đã nỗ lực lấp đầy khoảng trống Mỹ để lại về mặt thương mại và các đồng minh đang tìm cách giảm bớt sự phụ thuộc vào Mỹ.

Trong tháng đầu của nhiệm kỳ, ông Trump đã gặp nhiều khó khăn khi lựa chọn các thành viên cho nội các mới, cố vấn an ninh quốc gia và bộ trưởng lao động đầu tiên của ông đã từ chức do liên quan đến một số vụ bê bối. Đội ngũ nhân sự của ông Trump luôn có nhiều biến động, với một loạt các trợ lý bị sa thải, từ chức hoặc bị chỉ trích. Một số thành viên trong nội các đã tiết lộ những thông tin mật hoặc phản đối các chính sách của ông. Các tiết lộ đã dẫn đến cuộc điều tra của FBI về cáo buộc có sự liên hệ giữa đội ngũ tranh cử của ông với các quan chức tình báo Nga và tiếp đến là một phiên tòa luận tội tại Thượng viện.

Trái lại, tháng đầu tiên trong nhiệm kỳ của ông Biden diễn ra thuận lợi hơn. Nhiều đề cử thành viên nội các của ông được thông qua và không có những biến động lớn về nhân sự. Sau 40 năm sinh sống tại Washington, trong đó có 8 năm đảm nhận chức vụ Phó Tổng thống và thực hiện 3 chiến dịch tranh cử tổng thống, ông Biden có lẽ đã dành cả cuộc đời để suy nghĩ về dấu ấn mà ông muốn để lại trên cương vị mới và cách thức duy trì dấu ấn này.