Một nhân viên hải quan mở chiếc hộp chứa đồ trang sức bằng kim cương mà Ả Rập Saudi tặng cho ông Bolsonaro và cựu Đệ nhất Phu nhân Michelle Bolsonaro đã bị các quan chức hải quan thu giữ, tại Sân bay Quốc tế Sao Paulo-Guarulhos, ở Guarulhos, Brazil, ngày 14/3/2023. Ảnh: REUTERS/Amanda Perobelli

Một trong những bộ trang sức được trao cho Đệ nhất Phu nhân Michelle Bolsonaro trị giá 16,5 triệu reais (3,26 triệu USD) đã bị các quan chức hải quan thu giữ trong ba lô của một phụ tá Bộ trưởng Năng lượng của ông Bolsonaro (Bento Albuquerque), khi nhân viên này trở về sau chuyến đi đến Ả Rập Saudi.

Các đặc vụ tại Sân bay Guarulhos ở Sao Paulo đã thu giữ số trang sức này vì theo quy định, người dân cần kê khai hàng hóa có giá trị lớn hơn 1.000 USD khi đưa vào Brazil.

Cựu Tổng thống Jair Bolsonaro cho rằng mình không làm gì sai khi nhận quà. Song, vụ quà tặng nữ trang đã làm hoen ố danh tiếng của ông với tư cách là một nhà lãnh đạo chống tham nhũng.

Trong khi, những người chỉ trích ông Bolsonaro cho rằng, những món quà thuộc bộ sưu tập của Tổng thống và cáo buộc ông nỗ lực trốn thuế hải quan bằng cách mang trái phép chúng vào Brazil.

Thêm vào đó, theo truyền thông địa phương, một số quan chức trong chính quyền của ông Bolsonaro đã cố gắng lấy lại những món đồ trang sức chính từ hải quan tại sân bay quốc tế Guarulhos nhưng không thành công.

Tờ Estado de Sao Paulo đưa tin, các quan chức đã can thiệp ít nhất 8 lần để thuyết phục hải quan trả số trang sức bị thu, gồm vòng cổ, nhẫn, đồng hồ và đôi bông tai.

Truyền thông Brazil cũng cho biết, một bộ trang sức khác do Arab Saudi tặng đã được đưa vào Brazil để trao cho ông Bolsonaro mà không khai báo với hải quan. Hải quan Brazil đã không phát hiện được bộ trang sức thứ hai này, gồm một chiếc đồng hồ, bút và cặp khuy cài cổ tay áo.

Trước đó, ngày 15/3, Tòa án Kiểm toán Liên bang Brazil đã yêu cầu cựu Tổng thống Jair Bolsonaro trong vòng 5 ngày phải giao nộp bất kỳ đồ trang sức nào do Ả Rập Saudi cung cấp mà ông đang sở hữu, cũng như 2 khẩu súng mà ông nhận được từ Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) vào năm 2019.

Quyết định của tòa án cũng sẽ kiểm tra tất cả những món quà chính thức mà ông Bolsonaro nhận được trong nhiệm kỳ Tổng thống kéo dài từ năm 2019 đến 2022.

Tòa án Kiểm toán Liên bang tuyên bố thêm rằng, gói đồ trang sức trị giá 3,26 triệu USD bị tịch thu sẽ vẫn được lưu giữ tại Dinh Tổng thống. Gói này bao gồm một chiếc vòng cổ kim cương, nhẫn, đồng hồ và hoa tai từ nhà kim hoàn sang trọng Thụy Sĩ Chopard.

Thẩm phán Tòa án Kiểm toán Liên bang đã buộc ông Bolsonaro nêu lý do không khai báo khi nhập cảnh cùng số trang sức này, đồng thời yêu cầu ông không được "đeo hay chuyển nhượng bất cứ món trang sức nào" trong số đó.

Cựu Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro phát biểu tại Hội nghị Hành động Chính trị Bảo thủ (CPAC) tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia Gaylord ở National Harbor, Maryland, Mỹ, ngày 4/3/2023. Ảnh: REUTERS/Evelyn Hockstein

Cựu Tổng thống Bolsonaro phủ nhận cáo buộc, nói rằng ông "không đòi hỏi" số trang sức trên.

Ông Bolsonaro đã trả lại 2 gói quà khác sau khi Tòa án Kiểm toán Liên bang của Brazil yêu cầu ông làm như vậy.

Liên quan đến các món quà từ UAE, theo Hãng tin Reuters, một khẩu súng trường và một khẩu súng lục đã được giao nộp cho cảnh sát liên bang.

Trong một tuyên bố hôm 4/4, người bào chữa cho cựu Tổng thống Bolsonaro nói rằng, việc giao những món quà tuân theo các quyết định của Tòa án Kiểm toán và cho thấy sự sẵn sàng tôn trọng luật pháp.

Theo quy định pháp luật Brazil, các quan chức chỉ có thể giữ những món quà vừa mang tính cá nhân cao vừa có giá trị tiền tệ tối thiểu.

Trường hợp ông Bolsonaro, chính quyền của ông lẽ ra có thể đưa những món đồ này vào Brazil miễn thuế như những quà tặng chính thức cho quốc gia. Tuy nhiên, chúng sẽ thuộc bộ sưu tập của Dinh Tổng thống chứ không phải của cá nhân Tổng thống và gia đình ông.

Trong trường hợp muốn mang số trang sức này về nước để sử dụng cho mục đích riêng, gia đình Tổng thống Bolsonaro khi đó phải nộp thuế nhập khẩu cho số trang sức, bằng một nửa giá trị của chúng.

Ông Bolsonaro đã trở lại Brazil vào tuần trước sau gần 3 tháng sống lưu vong ở Mỹ. Ông đã thất bại trong nỗ lực tái tranh cử vào tháng 10 năm ngoái và đã bay tới Mỹ vài ngày trước khi người kế nhiệm là ông Luiz Inacio Lula da Silva nhậm chức Tổng thống Brazil hôm 1/1/2023.