Ảnh: writerscollegetimes

Độc giả có nhiều lối đi để đến với tin tức

Báo giấy đã qua thời hoàng kim, qua cái thời một tờ báo đến nhà mỗi sáng được xem giống như việc một người bạn tốt gõ cửa nói "xin chào" và cùng chia sẻ tách cà phê.

Đi cùng với sự phát triển của công nghệ, một sự thay đổi rõ ràng nhất trong những thập kỷ qua, đó là độc giả không còn chỉ đọc báo in, hay đọc báo in là chủ yếu nữa. Độc giả báo chí thời đại kỹ thuật số có rất nhiều cách khác nhau để tiếp nhận tin tức.

Theo một cuộc khảo sát gần đây của Trung tâm Nghiên cứu Pew, phần lớn người Mỹ nhận được tin tức là từ các thiết bị kỹ thuật số.

86% người trưởng thành ở Mỹ nói rằng, họ tiếp nhận tin tức từ điện thoại thông minh (smartphone), máy tính hoặc máy tính bảng ở mức độ "thường xuyên" hoặc "thỉnh thoảng". Trong đó, 60% nói rằng họ đọc tin tức từ các thiết bị kỹ thuật số này ở mức "thường xuyên".

Tỷ lệ này cao hơn tỷ lệ nhận tin tức từ truyền hình, mặc dù 68% "thỉnh thoảng" nhận tin tức từ truyền hình và 40% làm như vậy "thường xuyên".

Người Mỹ sử dụng đài phát thanh và các ấn phẩm báo giấy để lấy tin tức ít hơn, với một nửa nói rằng họ có xem đài phát thanh (16% nghe đài thường xuyên) và 32% đọc báo giấy (chỉ 10% đọc báo giấy một cách thường xuyên).

Khi được hỏi họ thích nhận tin tức trên nền tảng nào trong số này, khoảng một nửa (52%) người Mỹ nói rằng, thích một nền tảng kỹ thuật số - cho dù đó là trang web tin tức (26%), trang tìm kiếm (12%), mạng xã hội (11%) hoặc podcast (3%). Khoảng một phần ba nói rằng họ thích truyền hình hơn (35%), và chỉ 7% và 5% tương ứng nói rằng họ thích xem tin tức trên đài phát thanh hoặc qua báo giấy.

Mặc dù cho đến nay, các thiết bị kỹ thuật số là cách phổ biến nhất mà độc giả truy cập tin tức của họ, nhưng "lối vào" tin tức trên thiết bị của họ được chia theo một số con đường khác nhau. Khoảng 2/3 số người trưởng thành ở Mỹ nói rằng, họ nhận được tin từ các trang web hoặc ứng dụng tin tức (68%) hoặc các công cụ tìm kiếm, như Google (65%). Khoảng một nửa (53%) nói rằng, họ nhận được tin tức từ mạng xã hội và một phần nhỏ hơn nhiều nói rằng họ nhận được tin tức từ podcast (22%).

Trong số các nền tảng kỹ thuật số, nền tảng tin tức được ưa thích nhất là các trang web hoặc ứng dụng tin tức. Khoảng một phần tư người trưởng thành ở Mỹ (26%) thích nhận tin tức của họ theo cách này, so với 12% thích tìm kiếm, 11% thích lấy tin tức của họ trên mạng xã hội và 3% nói rằng họ thích podcast hơn.

Tuổi tác và thói quen đọc tin

Những người trẻ tuổi có sự khác biệt nhiều so với người lớn tuổi về thói quen đọc tin.

Người Mỹ từ 50 tuổi trở lên sử dụng cả truyền hình và thiết bị kỹ thuật số để xem tin tức với tỷ lệ cao, trong khi nhóm tuổi trẻ gần như hoàn toàn chuyển sang sử dụng thiết bị kỹ thuật số như một nền tảng để truy cập tin tức.

Khoảng một nửa số người từ 50 - 64 tuổi trở lên vẫn thường xuyên xem ti vi để nhận tin tức (54%), trong khi con số này ở độ tuổi trên 65 chiếm 2/3 (68%).

Từ 30 - 49 tuổi, chỉ một phần tư nói rằng, thường xuyên xem tin tức trên ti vi và 16% nói điều tương tự trong số những người từ 18 - 29 tuổi. Đối với những nhóm tuổi này, thiết bị kỹ thuật số là lựa chọn chủ đạo để xem tin tức, với 67% những người từ 30 - 49 và 71% trong số 18 - 29 tuổi nhận được tin tức từ thiết bị kỹ thuật số một cách thường xuyên.

Cách phổ biến nhất mà người Mỹ ở độ tuổi từ 18 - 29 nhận được tin tức là từ mạng xã hội (42%) và 28% là từ các trang web tin tức hoặc công cụ tìm kiếm.

Ảnh: Getty

Độc giả báo giấy bị... bỏ bê

Có thể thấy sự thay đổi rõ rệt chân dung độc giả trong thời đại số nói chung và trong thời đại số hóa báo chí nói riêng. Đặc biệt, sự thay đổi này còn chịu tác động không nhỏ bởi Covid-19.

Trong khi báo giấy đã rất chật vật trong cạnh tranh với các loại hình trẻ trung hơn, thì giãn cách xã hội, nền kinh tế gặp khó khăn, thiếu nhân sự... trong đại dịch lại càng hạn chế khả năng độc giả tìm đến báo giấy để cập nhật tin tức.

Cuối tháng 5 vừa qua, tờ Democrat and Chronicle - một tờ báo giấy hàng ngày phát hành từ năm 1833 tại Rochester, New York, Mỹ đã phải viết thư xin lỗi và giải thích lý do báo không được giao đều đặn, khiến độc giả bày tỏ sự tức giận, thất vọng, và bị tổn thương.

Theo Democrat and Chronicle, khi nước Mỹ oằn mình vì đại dịch Covid-19 kéo dài, tình trạng thiếu lao động nổi lên, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động kinh doanh của tờ báo. Democrat and Chronicle đã nỗ lực để tìm đủ tài xế để giao báo đúng giờ cho người đăng ký, nhưng khoảng 10% tuyến giao báo vẫn bị bỏ trống.

Trong khi đó, không ít độc giả báo giấy ở Queensland (Australia) đã khá "sốc" vì bị bỏ bê khi Tập đoàn Truyền thông News Corp thông báo với một số đại lý bán báo trên khắp khu vực rằng, sẽ ngừng giao các đầu báo từ cuối tháng 9/2021, với lý do “chi phí phân phối rất cao”.

Đó cũng là lý do dễ hiểu vì sao một bộ phận những độc giả trung thành cuối cùng của báo giấy cũng buộc phải tìm cho mình con đường khác để tiếp nhận tin tức.

Hết thời đọc tin miễn phí

Thu phí người đọc là một xu thế tất yếu khi báo in truyền thống đang sụt giảm doanh thu còn báo điện tử ngày càng khẳng định vị thế. Đặc biệt, Covid-19 và cuộc khủng hoảng doanh thu quảng cáo liên quan đến đại dịch đã đẩy mạnh nhu cầu thực hiện chiến lược này.

Nhiều tờ báo lớn đã và đang và chuẩn bị áp dụng Paywall (tạm dịch là “bức tường phí”) để yêu cầu độc giả trả tiền hoặc đăng ký thuê bao khi muốn đọc các thông tin, bài viết.

Tờ New York Times là một trong những minh chứng về sự thành công của phương thức này. Chỉ trong 3 tháng đầu năm 2020, khi dịch bệnh Covid-19 lan rộng thế giới, The New York Times có số người đăng ký trả phí đọc báo online đạt được kỷ lục kể từ thời điểm báo này bắt đầu tính phí cho nội dung kỹ thuật số vào năm 2011.

Chỉ riêng trong quý I năm 2020, có thêm khoảng gần 600.000 người đăng ký trả tiền để đọc báo online của The New York Times, nâng tổng số người đăng ký trả tiền đọc báo của tờ này lên đến con số 5 triệu. Sau 1 năm, đến thời điểm hiện nay, số bạn đọc đăng ký trả phí của tờ báo này đã xấp xỉ 8 triệu.

Với sự tăng trưởng ấn tượng này, The New York Times hy vọng đạt được mục tiêu 10 triệu thuê bao online vào năm 2025.

Một vài tờ báo khác cũng rất thành công như Financial Times, The Economist… Ở Việt Nam, ngày 29/3/2021, Tạp chí điện tử Ngày Nay là cơ quan báo chí thứ hai áp dụng thu phí trực tuyến sau Báo Điện tử VietnamPlus của Thông tấn xã Việt Nam - đơn vị chính thức thu phí kể từ tháng 11/2018.

Ngọc Anh