(Thanh tra) - Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường gửi Thanh tra Chính phủ về công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo năm 2025 (từ ngày 1/8/2024 đến 31/7/2025), mặc dù tình hình đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh công dân gửi đến Bộ Nông nghiệp và Môi trường có số lượng tương đối lớn (4.503 đơn), có một số trường hợp công dân khiếu nại đông người. Tuy nhiên, không có tình trạng công dân gây mất an ninh, trật tự tại Trụ sở Bộ và địa điểm tiếp công dân của Bộ.
Theo báo cáo, các nội dung khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh tập trung vào việc thu hồi đất và bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất; cấp và thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai. Nguyên nhân là do tác động của nền kinh tế - xã hội, quá trình đô thị hóa diễn ra mạnh mẽ làm cho nhu cầu sử dụng đất tăng lên, bên cạnh đó, do tác động của yếu tố lịch sử, biến động về giá trị quyền sử dụng đất, cùng với đó, do triển khai nhiều dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng của cả nước nói chung và địa phương nói riêng dẫn tới việc thu hồi đất của người dân tăng cao.
Cụ thể, trong thời kỳ báo cáo, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã tiếp 419 lượt công dân với 637 người, trong đó có 136 trường hợp tiếp lần đầu và 283 trường hợp cũ đã tiếp nhiều lần. Trong 419 lượt tiếp, có 45 lượt đoàn đông người với 230 người (gồm 16 đoàn tiếp lần đầu và 29 đoàn tiếp nhiều lần). Qua phân loại, trong số 419 đơn do công dân trực tiếp gửi đến, chỉ có 3 đơn phản ánh về 2 vụ việc là thuộc thẩm quyền, trách nhiệm giải quyết của Bộ, còn lại 416 đơn phản ánh về 136 vụ việc không thuộc thẩm quyền giải quyết của Bộ Nông nghiệp và Môi trường.
Tổng số đơn Bộ đã xử lý là 4.503 đơn, gồm 4.084 đơn tiếp nhận qua đường bưu điện, công văn…, 419 đơn tiếp nhận do công dân trực tiếp đến địa điểm tiếp công dân của Bộ và 80 đơn của kỳ trước chuyển sang. Trong 4.503 đơn tiếp nhận có 1.846 đơn đủ điều kiện xử lý, đến nay đã xử lý 1.626 đơn, còn 220 đơn đang xử lý.
Tình trạng công dân gửi đơn thư nhiều lần, vượt cấp đến cơ quan không thuộc thẩm quyền giải quyết vẫn còn nhiều. Cụ thể, theo báo cáo, lượng đơn trùng, không đủ điều kiện xử lý gửi đến Bộ chiếm khoảng 58,13%; trong số đơn đủ điều kiện xử lý, có đến 91,60% số đơn thuộc thẩm quyền giải quyết của địa phương.
Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, nhờ sự phối hợp tốt với các bộ, ngành, địa phương và các cơ quan tư pháp, cơ quan công an, nên đã đảm bảo an ninh trật tự, cũng như đảm bảo an toàn cho cán bộ tiếp công dân.
Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền, phố biến pháp luật về tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo cũng được Bộ thực hiện trong công tác tiếp công dân và công tác thẩm tra, xác minh giải quyết khiếu nại, tố cáo, từ đó góp phần nâng cao nhận thức và ý thức pháp luật của công dân. Bộ cũng đã đổi mới quy trình giải quyết khiếu nại, trong quá trình giải quyết, luôn chú trọng công tác đối thoại, hòa giải và tuyên truyền chính sách pháp luật để công dân hiểu và tự nguyện rút đơn khiếu nại.
Kết quả là số vụ việc Bộ ban hành văn bản đình chỉ do công dân rút đơn và địa phương tự thu hồi, bãi bỏ quyết định hành chính bị khiếu nại chiếm 24,07% số vụ việc thuộc thẩm quyền giải quyết lần hai của Bộ đã giải quyết.
Để nâng cao hơn nữa hiệu quả trong công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại, tố cáo, theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, cần tiếp tục quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm túc các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và các văn bản chỉ đạo của Trung ương về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Trong đó, cần tập trung rà soát, bổ sung hoàn thiện các quy định pháp luật về tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo và pháp luật khác có liên quan nhằm giải quyết các nguyên nhân phát sinh khiếu nại, tố cáo do chính sách pháp luật gây ra.
Duy trì, tổ chức tốt công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại tố cáo, trong đó, cần nêu cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu trong tiếp công dân, đối thoại, giải quyết khiếu nại, tố cáo, xử lý kịp thời, đúng quy định các đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh và tập trung giải quyết kịp thời, khách quan và đúng pháp luật các vụ việc khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh thuộc thẩm quyền, vụ việc Thủ tướng Chính phủ giao; cần linh hoạt khi áp dụng các quy định của pháp luật khi giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo, tranh chấp, để đảm bảo các văn bản giải quyết khi ban hành phải đảm bảo “thấu tình, đạt lý”. Chủ động nắm chắc tình hình và báo cáo kịp thời những vụ việc phức tạp mới phát sinh tại cơ sở, có khả năng phát sinh khiếu nại, tố cáo đông người, vượt cấp.
Bên cạnh đó, cần có sự ưu tiên trong công tác hoàn thiện pháp luật, mà cụ thể là phải rà soát, hướng dẫn những vướng mắc, bất cập trong pháp luật về tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo và pháp luật khác có liên quan là nguyên nhân phát sinh khiếu nại, tố cáo. Đồng thời, củng cố, kiện toàn tổ chức, tăng cường biên chế, đội ngũ cán bộ thực hiện nhiệm vụ tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, đồng thời, tổ chức các lớp tập huấn, trao đổi chuyên môn nghiệp vụ để nâng cao năng lực, trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ làm công tác này, nhất là những người mới làm công tác này do sắp xếp bộ máy.
Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Đặc biệt, cần tập trung vào các địa phương để xảy ra nhiều vụ việc khiếu nại, tố cáo hoặc chất lượng, hiệu quả giải quyết khiếu nại, tố cáo không cao, không chấp hành chỉ đạo của cơ quan Nhà nước cấp trên. Tăng cường công tác phối hợp giữa cơ quan hành chính và cơ quan Tòa án trong quá trình giải quyết các vụ việc khiếu kiện hành chính thuộc thẩm quyền, nhất là khi thụ lý các vụ việc thuộc thẩm quyền của 2 cơ quan.
Để bảo đảm quyền dân chủ, quyền khiếu nại, tố cáo của công dân, đồng thời phát huy vai trò giám sát và phản biện xã hội, cần đề cao vai trò và sự tham gia của Mặt trận Tổ quốc, tổ chức trợ giúp pháp lý, luật sư trong tham gia hoạt động tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; chú trọng công tác đối thoại, hòa giải, vận động, giải thích các vấn đề cho công dân trong quá trình giải quyết khiếu nại, tố cáo. Cùng với đó là phải tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến quy định của pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân và pháp luật có liên quan trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường được sửa đổi, bổ sung sau khi sắp xếp bộ máy để người dân có thể hiểu, chấp hành chính sách pháp luật của Đảng và Nhà nước.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng kiến nghị cơ quan Quốc hội, cơ quan của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Đoàn Đại biểu Quốc hội và Đại biểu Quốc hội tăng cường giám sát việc chấp hành pháp luật của chính quyền các cấp trong công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại, tố cáo, nhất là những địa phương chậm giải quyết và phát sinh nhiều khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp, kéo dài.
