Quy chế đấu giá không phù hợp
Theo kết luận thanh tra, ngày 4/11/2021, Công ty Cổ phần Cao su Đồng Phú (Cty Đồng Phú) và Cty Bắc Trung Nam ký Hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản số 127/2021/BTN-CSĐP, trong đó có nội dung là 11 lô cao su với tổng diện tích là 193,37ha, giá khởi điểm 40,7 tỷ đồng, bước giá 100 triệu đồng.
Ngày 5/11/2021, Cty Bắc Trung Nam ban hành quy chế cuộc đấu giá, tại khoản 3, 4 Điều 5 của Quy chế có quy định: Bước giá 100 triệu đồng; số bước giá mỗi lần trả: n = 1, 2... 10 (tối đa không quá 10 bước giá).
Cùng ngày, Cty Bắc Trung Nam có Thông báo bán đấu giá số 0511/TB-BTN. Sau khi Cty Bắc Trung Nam thông báo đấu giá, có 25 khách hàng đăng ký tham gia đấu giá và nộp tiền đặt trước.
Ngày 22/11/2021, Cty Bắc Trung Nam tổ chức cuộc đấu giá trực tuyến, điều hành cuộc đấu giá là ông Lê Anh Linh (Số thẻ Đấu giá viên 96/ĐGV do Sở Tư pháp Hà Nội cấp ngày 7/8/2018) với sự tham gia của 25 khách hàng. Giá khởi điểm là 40,7 tỷ đồng, qua 117 lần trả giá (39 lần trả giá hợp lệ, 78 lần trả giá bị từ chối), khách hàng trúng đấu giá là Cty Cổ phần Gỗ Bình Định, trúng đấu giá với giá gần 62 tỷ đồng (cao hơn giá khởi điểm 21 tỷ đồng).
Trong các ngày 22 và 23/11/2021, Cty Bắc Trung Nam thực hiện chuyển khoản hoàn trả tiền đặt trước cho các khách hàng không trúng đấu giá.
Ngày 1/12/2021, Cty Cổ phần Gỗ Bình Định đã nộp 55,8 triệu đồng tiền mua tài sản vào tài khoản Cty Đồng Phú.
Sau khi Cty Bắc Trung Nam tổ chức cuộc đấu giá, có một số cá nhân, tổ chức có đơn khiếu nại, tố cáo và báo chí phản ánh với nội dung cuộc bán đấu giá nói trên có dấu hiệu vi phạm pháp luật.
Thanh tra Bộ Tư pháp tiến hành thanh tra đột xuất đối với Cy Bắc Trung Nam trong việc chấp hành các quy định pháp luật trong việc thực hiện Hợp đồng dịch vụ đấu giá vói Cty Đông Phú.
Qua thanh tra, Thanh tra Bộ nêu rõ, Cty Bắc Trung Nam đã thực hiện việc ban hành quy chế đấu giá, thông báo đấu giá tài sản; niêm yết và đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng, các trang điện tử chuyên ngành về đấu giá tài sản đầy đủ.
Tuy nhiên, vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như: Hợp đồng Dịch vụ đấu giá quy định bước giá không đúng với văn bản quy định bước giá của người có tài sản. Tại khoản 4 Điều 2 Hợp đồng Dịch vụ đấu giá quy định: “Bước giá: 100 triệu đồng”.
Tuy nhiên, trước khi ký Hợp đồng Dịch vụ đấu giá, Cty Đồng Phú có Công vǎn số 935/CSDP-KH ngày 3/11/2021 gửi Cty Bắc Trung Nam quy định về bước giá có nội dung như sau: “Bước giá: 100 triệu đđồng/lần trả giá. Số bước giá mỗi lần trả: n = 1, 2... 10 (tối đa không quá 10 bước giá)...”. Nội dung quy định về bước giá nói trên, không được các bên đưa vào Hợp đồng dịch vụ đấu giá là chưa đầy đủ.
Ngày 5/11/2021, Cty Bắc Trung Nam ban hành Quy chế Đấu giá số 2211-21-02/BTN. Cùng ngày, Cty Bắc Trung Nam thực hiện việc niêm yết thông báo đấu giá tài sản tại trụ sở Cty Bắc Trung Nam - Chi nhánh TP Hồ Chí Minh và trụ sở Cty Đồng Phú. Việc ban hành quy chế đấu giá nói trên là không thực hiện đúng khoản 1 Điều 34 Luật Đấu giá tài sản.
Không thông báo công khai việc lựa chọn tổ chức đấu giá
Người trúng đấu giá tại cuộc đấu giá do Cty Bắc Trung Nam thực hiện là Cty Cổ phần Gỗ Bình Định.
Theo Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp số 3700859628 của Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bình Dương cấp ngày 24/12/2007 (thay đổi lần thứ 4 ngày 15/5/2020) thì đại diện theo pháp luật của Cty Cổ phần Gỗ Bình Định là bà Nguyễn Thị Minh Hiếu. Tuy nhiên, tại mục chữ ký của người mua trúng đấu giá lại là Lương Văn Hưng. Biên bản đấu giá không ghi ông Hưng có vai trò, chức vụ gì trong Cty Cổ phần Gỗ Bình Định, không xác định được tư cách pháp lý của ông Lương Văn Hưng là không đầy đủ.
Kết luận cũng chỉ ra, Cty Đồng Phú (người có tài sản) có một số tồn tại, vi phạm trong quá trình thực hiện đấu giá, cụ thể: Tài sản được thông báo để lựa chọn tổ chức đấu giá không thống nhất với tài sản thực tế đưa ra đấu giá.
Theo thông báo lựa chọn đơn vị tổ chức đấu giá, tài sản đấu giá là vườn cây cao su, diện tích 194ha; giá khởi điểm là 49,1 tỷ đồng. Tuy nhiên, khi ký Hợp đồng Dịch vụ đấu giá, tài sản đấu giá lại chỉ có 11 lô cao su với tổng diện tích là 193,37ha, giá khởi điểm 40,7 tỷ đồng là không có sự thống nhất về trình tự, thủ tục xác định tài sản đấu giá.
Danh mục tài sản đấu giá thực tế không đầy đủ theo phê duyệt của người có thẩm quyền; không thông báo công khai việc lựa chọn tổ chức đấu giá trên trang điện tử chuyên ngành về đấu giá tài sản.
“Hành vi không thông báo công khai việc lựa chọn tổ chức đấu giá trên trang điện tử chuyên ngành về đấu giá tài sản của Cty Đồng Phú là hành vi vi phạm hành chính theo quy định tại Nghị định 82/2020/NÐ-CP của Chính phủ”, kết luận nêu.
Nhiều nội dung tố cáo về đấu giá được chuyển cơ quan điều tra làm rõ
Đối với các nội dung tố cáo Cty Bắc Trung Nam, kết luận chỉ ra có nhiều nội dung chưa đủ để kết luận sai phạm như: Cty Bắc Trung Nam quy định giới hạn bước giá tối đa là làm hạn chế khách hàng trả giá mua tài sản. Thanh tra Bộ Tư pháp sẽ kiến nghị hoàn thiện thể chế, quy định cụ thể về bước giá, lần trả giá trong cuộc đấu giá theo hướng đảm bảo giá trúng đấu giá trong cuộc đấu giá tài sản là giá trúng cao nhất và không được hạn chế khách hàng trả giá.
Nội dung Cty Bắc Trung Nam có dấu hiệu vận hành trang đấu giá trực tuyến “lậu” (chưa được đăng ký tại Bộ Công thương theo quy định Nghị định 52/2013/NĐ-CP, sửa đổi, bổ sung tại Nghi định 85/2021/NÐ-CP của Chính phủ).
Theo Thanh tra Bộ, căn cứ khoản 2, 3 Điều 14, 156 của Nghị định số 62/2017/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Đấu giá tài sản, Cty Bắc Trung Nam được công nhận đủ điều kiện thực hiện hình thức đấu giá trực tuyến theo Quyết định số 362/QĐ-STP của Sở Tư pháp TP Hà Nội và được đăng tải trên trang thông tin điện tử chuyên ngành về đấu giá tài sản của Bộ Tư pháp tháng 9/20217. Do vậy, chưa đủ cơ sở kết luận Cty Bắc Trung Nam vận hành trang đấu giá trực tuyến bất hợp pháp.
Về nội dung tố cáo, quá trình đấu giá, hệ thống đấu giá trực tuyến bị treo, có dấu hiệu bị can thiệp dẫn đến nhiều khách hàng không trả giá được nhưng Cty Bắc Trung Nam không dừng cuộc đấu giá theo quy định. Quá trình thanh tra, Thanh tra Bộ phối hợp với Cục Công nghệ thông tin, Bộ Tư pháp tiến hành kiểm tra hệ thống đấu giá trực tuyến của Cty Bắc Trung Nam.
Kết quả kiểm tra cho thấy: Thanh tra Bộ chưa đủ điều kiện để phát hiện được việc có cá nhân can thiệp về hệ thống đấu giá. Do vậy, Thanh tra Bộ sẽ chuyển cơ quan điều tra tiếp tục để làm rõ có sự can thiệp vào hệ thống đấu giá trực tuyến của Cty Bắc Trung Nam hay không?
Trên cơ sở đó, Thanh tra Bộ kiến nghị chuyển Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an để điều tra, làm rõ một số nội dung sau: Việc vận hành trang đấu giá trực tuyến của Cty Bắc Trung Nam có bị can thiệp bất hợp pháp trong quá trình tổ chức cuộc đấu giá hay không?
Có việc Cty Bắc Trung Nam ép buộc khách hàng đǎng ký tham gia đấu giá khi thu các khoản tiền liên quan chi phí đăng ký tạo tài khoản, duy trì tài khoản, phí đấu giá thu nghiêm hay không?
Viêc Cty Bắc Trung Nam quy định tại điểm c Điều 9 Quy chế đấu giá số 2211-21-02/BTNN ngày 5/11/2021 (người tham gia đấu giá không được trả giá 2 lần liên tiếp, chỉ được trả giá lần tiếp theo khi đã có người trả giá cao hơn giá của mình đã trả trước đó) có gây thiệt hại, làm ảnh huởng kết quả cuộc đấu giá hay không?