Tuy nhiên, do nguồn kinh phí hạn chế, địa bàn rộng, hiểm trở, chia cắt nên việc triển khai thực hiện công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất (SDĐ) trên địa bàn tỉnh chưa đồng bộ.

Kết quả thanh tra giai đoạn (2005 - 2015) tại TP Điện Biên Phủ cho thấy, 9/9 xã, phường chưa lập quy hoạch, kế hoạch SDĐ chi tiết.

Bên cạnh đó, việc giao Sở Tài nguyên và Môi trường làm chủ đầu tư lập quy hoạch, kế hoạch SDĐ trên địa bàn TP, đồng thời là cơ quan chịu trách nhiệm giúp UBND tỉnh thẩm định hồ sơ quy hoạch là chưa phù hợp với quy định tại Luật Đất đai.

Ngoài ra, Thanh tra tỉnh còn phát hiện việc lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch, phương án quy hoạch ở một số xã còn thiếu tính khả thi như quy hoạch chợ tại xã Sam Mứn nằm trên diện tích đất của gần 100 hộ dân đang sinh sống và 0,3ha đất ruộng lúa 2 vụ; các điểm quy hoạch dân cư nông thôn, điểm văn hoá thôn bản trên đất chuyên trồng lúa nước tại một số xã như Noong Hẹt, Thanh Luông không phù hợp, cho đến nay không thể thực hiện được. Tại xã Noong Hẹt, chính quyền xã còn chuyển đổi mục đích SDĐ từ đất chuyên dùng sang đất ở và cấp cho 24 hộ gia đình, cá nhân, nhưng trong quy hoạch vẫn là đất chuyên dùng cho mục đích công cộng của xã.

Kiểm tra công tác quy hoạch xây dựng đô thị trên địa bàn TP Điện Biên Phủ và huyện Điện Biên cũng phát hiện không ít sai phạm như: Việc lập quy hoạch xây dựng một số dự án chưa phù hợp điều kiện và khả năng của nền kinh tế nên chỉ thực hiện được một phần việc trong đồ án quy hoạch được duyệt như: Cụm công nghiệp Na Hai trên địa bàn xã Sam Mứn, trung tâm xã Nà Tấu, điểm dân cư C17…

Công tác quản lý SDĐ theo quy hoạch cũng chưa chặt chẽ, dẫn đến tình trạng người dân xã Thanh Luông tự ý sang nhượng và chuyển trên 2ha đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp không được chính quyền cho phép; Cty Cây công nghiệp Điện Biên bàn giao cho xã Thanh Luông quản lý từ năm 1999 đến nay, không làm nghĩa vụ đối với Nhà nước.

Từ những sai phạm trên, Thanh tra tỉnh Điện Biên đã đề nghị UBND tỉnh giao UBND huyện Điện Biên chỉ đạo các cơ quan chuyên môn của huyện tiến hành kiểm tra, rà soát để có biện pháp xử lý đối với từng trường hợp sai phạm. UBND TP Điện Biên tăng cường công tác chỉ đạo việc lập quy hoạch, kế hoạch SDĐ trên địa bàn TP, trong đó, tập trung thực hiện việc lập quy hoạch, kế hoạch SDĐ chi tiết của các phường giai đoạn (2011 - 2020), kế hoạch SDĐ 5 năm  (2011 - 2015) theo chỉ đạo của UBND tỉnh. Chỉ đạo các xã tiến hành công tác lập quy hoạch, kế hoạch SDĐ chi tiết trên địa bàn trình UBND TP phê duyệt.

Thanh tra tỉnh cũng yêu cầu thu nộp ngân sách Nhà nước số tiền thanh toán sai quy định chi phí lập dự án quy hoạch chi tiết chia lô khu dân cư thôn 75 và Bến xe khách xã Thanh Minh; yêu cầu Ban Quản lý dự án TP làm thủ tục giảm trừ cấp phát khi thanh toán chi phí lập dự án quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị điểm dân cư Khe Chít thuộc khu tái định cư Noong Bua số tiền sai phạm.

Thực hiện chỉ đạo của Thanh tra Chính phủ, đoàn kiểm tra liên ngành tỉnh đã tiến hành kiểm tra tình hình vi phạm pháp luật đất đai của các tổ chức SDĐ trên địa bàn theo Chỉ thị số 134 của Chính phủ. Qua đó, phát hiện 3 tổ chức sử dụng không đúng mục đích hơn 4,7ha đất; 30 tổ chức bị lấn chiếm hơn 7,1 ha đất; 3.110 tổ chức lấn, chiếm hơn 11,7ha đất… Hiện, các ngành chức năng tham mưu UBND tỉnh xem xét xử lý từng trường hợp vi phạm cụ thể.

Lê Nguyên