Khu tái định cư Làng Đen bao giờ mới có mặt bằng?

Hơn 300 hộ của 4 tổ dân phố Khu dân cư Soi Mười đều nằm trong quy hoạch xây dựng công trình Bãi hàng hóa ga Lào Cai, thuộc D.A “Cải tạo, nâng cấp tuyến đường sắt Yên Viên - Lào Cai”, do ngành Đường sắt làm chủ đầu tư. D.A được UBND tỉnh Lào Cai phê duyệt quy hoạch chi tiết theo Quyết định số 137/QĐUB ngày 10/4/2002. Ngày 5/7/2002, UBND thị xã Lào Cai (nay là TP Lào Cai) triển khai công bố quy hoạch và giải phóng mặt bằng một số khu vực. Tuy nhiên, trong một thời gian dài, công trình Bãi hàng hóa ga Lào Cai bị “đắp chiếu”. Hệ lụy, hàng trăm hộ dân khu Soi Mười không được xây dựng, sửa chữa nhà cửa, đời sống hết sức khó khăn.

Năm 2008, D.A được khởi động lại. Ngày 27/10/2009, UBND tỉnh Lào Cai có Quyết định số 3413/QĐ-UBND “V/v phê duyệt thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện D.A “cải tạo, nâng cấp tuyến đường sắt Yên Viên - Lào Cai tại phường Phố Mới, TP Lào Cai”. Theo đó, UBND TP Lào Cai giao các phòng chuyên môn, trực tiếp là Phòng Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) và BQL D.A Xây dựng TP tiến hành kiểm đếm, xác định số lượng đất, tài sản, cây cối, hoa màu trên đất của từng hộ.

Tháng 8/2010, UBND TP Lào Cai ra quyết định thu hồi đất của các hộ trong diện bị thu hồi để thực hiện D.A “cải tạo, nâng cấp tuyến đường sắt Yên Viên - Lào Cai”. Cùng với việc thu hồi đất là thực hiện công tác chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ và giao đất TĐC cho các hộ.

Theo quy định, hộ nào cư trú (tại Soi Mười) trước ngày 1/7/2004 mới đủ tiêu chuẩn được đền bù đất, tài sản trên đất. Hộ nào không đủ tiêu chuẩn thì được giao 1 suất đất TĐC (nếu có nhu cầu), bằng 130% giá đất theo quy định của UBND tỉnh. Những bức xúc, khiếu kiện bắt đầu nảy sinh từ đây.

Trước hết là vụ việc của bà Nông Thúy Quỳnh (SN 1970), tổ 30A, phường Phố Mới. Sau khi bị thu hồi đất, bà Quỳnh lên UBND phường xin cho con trai (Vàng Công Kiên, SN 1988) một suất đất TĐC theo Quyết định số 45 của UBND tỉnh Lào Cai (tiêu chuẩn phát sinh). Nhưng UBND phường không cấp với lý do cháu Kiên mới kết hôn, không đủ tiêu chuẩn. Bà Quỳnh không nộp đơn xin cấp đất cho UBND phường. Tuy nhiên, một thời gian ngắn, bà nhận được Công văn số 313/QLDA ngày 10/5/2011 của BQL D.A Xây dựng TP Lào Cai, do ông Nông Văn Dũng (Phó Ban ký) gửi ông Vàng Công Kiên, nêu rõ: “… Xét đơn đề nghị được giao đất TĐC theo hộ phát sinh từ mẹ đẻ”… Theo đó, cấp cho Kiên 1 suất đất TĐC.

Đáng chú ý, trong “Đơn xin giao đất” của Kiên lại ghi đăng ký kết hôn ngày 26/1/2008 (thực tế là ngày 26/1/2011 - PV). Và, ngày 17/5/2011, tại Bản niêm yết cấp đất TĐC công khai dán tại UBND phường có tên Vàng Công Kiên, được giao 1 suất đất TĐC giá 110%.

Bất ngờ hơn, Kiên đã đồng ý bán “tiêu chuẩn đất” của mình cho bà Nguyễn Thị Mơ (tổ 31, phường Phố Mới) với giá 30 triệu đồng. Số tiền trên, Kiên đã trả tiền đánh đề cho bà Mơ.

Dư luận đặt câu hỏi: Tại sao bà Quỳnh không gửi đơn ở phường mà BQL D.A Xây dựng TP lại “Xét đơn đề nghị được giao đất TĐC theo hộ phát sinh từ mẹ đẻ” để cấp đất TĐC cho Kiên? Quá trình xét, cấp đất TĐC như trên có gì khuất tất?

Tại Quyết định số 22/QĐ-CT.UBND ngày 6/3/2006 của UBND TP Lào Cai kết luận: “Bà Nguyễn Thị Tươi (tổ 13) không đủ điều kiện đưa vào danh sách đo đạc theo quy định”. Thế nhưng, không hiểu sao bà Tươi lại có “Biên lai thu thuế nhà, đất” số 0020292, ngày 4/11/2008, nội dung: “thuế nhà, đất cả năm 2001; số tiền đất đã nộp 240.000 đồng, trong đó thuế nhà 2002 - 2008”. Với tờ biên lai này, tháng 9/2011, bà Tươi được BQL D.A Xây TP Lào Cai giao đất TĐC tại Khu TĐC chân Đài Truyền hình TP.

Qua xác minh cho thấy, đây là biên lai thu thuế nhà, đất giả. Vì, tháng 9/2001, bà Tươi mới từ Yên Bái lên Lào Cai xin tạm trú để bán hàng ăn sáng. Năm 2005, bà Tươi không có nhà, đất mà thuê nhà ông Nguyễn Đình Thành, tổ 30 để ở. Vậy, ai đã “tiếp tay” để bà Tươi có được suất đất TĐC?

Trường hợp hộ ông Bùi Đình Tỏa, là công nhân đường sắt. Năm 1996, ông Tỏa đã được UBND phường Phố Mới cấp một suất đất tại tổ 30. Sau đó, ông Tỏa bán lại cho bà Nguyễn Thị Thêu và mua một mảnh đất vườn tại tổ 30A. Khi bị thu hồi đất, ông Tỏa lại được tính bồi thường theo mức 1 và được giao một suất đất TĐC tại Khu TĐC đầu cầu Phố Mới. Như vậy, trên một địa bàn dân cư, ông Tỏa được giao 2 suất đất và hai suất đất TĐC theo tiêu chuẩn phát sinh. Dư luận rất bức xúc vì việc này.

Một trường hợp nữa là, năm 2001, ông Phạm Phi Long được UBND phường cấp một suất đất tại đường K2. Theo Quyết định số 921/QĐ-CT ngày 21/9/2004, của UBND thị xã Lào Cai thì ông Long phải trả lại mặt bằng lô đất tại Soi Mười cho Nhà nước. Tuy nhiên, ông Long bán lô đất đó cho ông Nguyễn Thiệp. Quyết định số 921 còn nêu rõ: “Không xét duyệt đất TĐC cho hộ ông Thiệp, người đã nhận chuyển nhượng tài sản, hoa màu trên đất của ông Long”. Thế nhưng, hiện tại ông Thiệp đã được BQL D.A Xây dựng Lào Cai giao đất TĐC tại Khu TĐC chân Đài Truyền hình TP.    

Ngoài ra, còn rất nhiều trường hợp khác là con, em chủ hộ đã đi lấy chồng nhiều năm nay, sinh sống ở miền Nam, không có hộ khẩu ở Soi Mười, nay quay về nhà “nhận” một góc vườn của bố mẹ để “xin” BQL D.A Xây dựng, Phòng TN-MT TP tiêu chuẩn “phát sinh” và đã được giao một suất đất TĐC. Sau đo, họ nhận đất rồi bán trao tay cho người khác như: Hoàng Thị Giang, Hoàng Thị Vân (con bà Nguyễn Thị Tiến, tổ 30); Phạm Thị Yến (con bà Đỗ Thị Lương, tổ 30)…

Có nhiều đối tượng khác không đủ tiêu chuẩn nhưng vẫn được Phòng TN-MT, BQL D.A Xây dựng TP Lào Cai làm thủ tục giao đất TĐC. Trong khi đó, rất nhiều hộ dân đã sống ở Soi Mười nhiều năm, có đủ tiêu chuẩn được bồi thường, giao đất TĐC theo quy định của UBND tỉnh hoặc được giao đất ở khu TĐC đầu cầu Phố Mới, Hồ số 6, nhưng đến nay vẫn phải đi thuê nhà ở để “đợi” mặt bằng khu TĐC mới. Thực tế là họ đã được UBND TP Lào Cai giao đất TĐC trên… giấy. Đây chính là điều gây bức xúc nhất hiện nay của nhiều hộ dân khu Soi Mười.

PV Báo Thanh tra sẽ tiếp tục phản ánh đến bạn đọc trên các số báo sau.

  
Hồng Bài