Hơn 3 năm sau, đầu năm 2005, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) TP Hồ Chí Minh đã ký Hợp đồng thuê đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) cho Vinapco.

Trên thực tế, khu đất tuy đã được giao cho Vinapco, nhưng mặt bằng vẫn chưa được giải phóng. Tháng 6/2008, dưới sự chỉ đạo của UBND TP Hồ Chí Minh, UBND huyện Nhà Bè đã có các quyết định cưỡng chế, giải phóng khu đất trên. Tuy nhiên, sau khi thực hiện các quyết định cưỡng chế, vẫn còn một số hộ dân khiếu kiện. Từ đó đến nửa đầu năm 2011, Vinapco luôn cùng Sở TN-MT và Thanh tra TP Hồ Chí Minh phối hợp giải quyết các khiếu nại này...

Vậy mà, ngày 7/6/2011, dựa trên đề nghị của Giám đốc Sở TN-MT tại Công văn 2557/TNMT (ngày 9/5/2011),  UBND TP Hồ Chí Minh có Quyết định 2882/QĐ-UBND chấm dứt việc thuê đất của Vinapco để cho doanh nghiệp khác thuê.

Vì sao lại có chuyện lạ vậy?

Theo tìm hiểu của chúng tôi, khởi nguồn của việc ban hành quyết định này được dựa trên đề nghị của Cty Cổ phần Kho cảng Xăng dầu Hàng không miền Nam (Sapl) tại Công văn số 09/CV/SAPL-2011 về việc lập thủ tục xin thuê và cấp GCNQSDĐ gửi UBND TP Hồ Chí Minh và Sở TN-MT. Theo đó, Sapl cho rằng, khu đất mà họ muốn thuê là khu đất đã được UBND TP Hồ Chí Minh cho Vinapco thuê từ năm 2001. Vinapco đã hoàn tất việc đền bù và được cấp GCNQSDĐ. Tuy nhiên, nhiều năm qua, Vinapco không tiến hành xây dựng nên đã có một số hộ dân lấn chiếm. Năm 2008, Sapl được thành lập trên cơ sở vốn góp của các cổ đông, trong đó có Vinapco. Trong phần vốn góp của Vinapco có một phần tiền được tính bằng tiền đền bù giải phóng mặt bằng và một số chi phí coi giữ đất, giao dịch, lãi ngân hàng... trị giá trên 18 tỷ đồng. Cùng trong năm 2008, Vinapco đã bàn giao đất cho Sapl  và Sapl đã tiến hành dọn dẹp mặt bằng, chuẩn bị đầu tư xây dựng tổng kho xăng dầu...

Sau đó, Sapl kiến nghị UBND TP Hồ Chí Minh và Sở TN-MT cho thuê và cấp GCNQSDĐ tại khu đất mà Vinapco đã được thuê.

Ngày 6/4/2011, UBND TP Hồ Chí Minh có Phiếu chuyển số 9893/VP-ĐTMT chuyển Công văn 09 của Sapl đề nghị Sở TN-MT hướng dẫn giải quyết theo quy định. Sau đó, Sở TN-MT có Văn bản số 2557/TNMT-QHSDĐ gửi UBND TP Hồ Chí Minh với những nhận định như Công văn 09 của Sapl và đề nghị chấm dứt việc cho Vinapco thuê đất để cho Sapl thuê. Trên cơ sở này, UBND TP Hồ Chí Minh đã có quyết định như đã nêu trên.

Trước quyết định của UBND TP Hồ Chí Minh, Vinapco liên tục có các văn bản đề nghị UBND TP Hồ Chí Minh và Sở TN-MT giải thích nguyên nhân thu hồi đất, đề nghị tiếp tục được thuê đất để xây dựng tổng kho xăng dầu tại huyện Nhà Bè, với các lý do:

Thứ nhất, Vinapco đã thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ khi được thuê đất đến ngày 30/6/2011. Việc Sở TN-MT có Công văn 2557 cho rằng, Sapl nộp tiền thuê đất thay Vinapco là sai sự thật. Từ khi được bàn giao đất đến ngày 1/3/2011, Vinapco luôn cùng Sở TN-MT giải quyết đền bù, di dời tái định cư cho dân; đã có phương án triển khai xây dựng vào cuối năm 2011. Vinapco cũng chưa có bất kỳ một văn bản nào góp vốn vào Sapl bằng giá trị bồi thường và các chi phí khác đã đầu tư của dự án như Sở TN-MT nêu trên. Thứ hai, việc UBND TP Hồ Chí Minh thu hồi đất của Vinapco, rồi giao ngay cho Sapl, không thông báo trước, không bàn bạc... là không đúng quy định của pháp luật. Hơn nữa, Vinapco chưa hề nhận được Công văn 2257 của Sở TN-MT.

Vinapco đề nghị được làm việc với UBND TP Hồ Chí Minh và Sở TN-MT để làm rõ các khúc mắc trên, nhưng đáp lại đề xuất của Vinapco, Sở TN-MT chỉ có văn bản trả lời với các nội dung như của Sapl tại Công văn số 09.

Sở TN-MT còn cho rằng, Vinapco đã bàn giao khu đất trên cho Sapl (bằng biên bản bàn giao ngày 4/8/2008, có đại diện của Vinapco, Sapl, UBND xã Phú Xuân).

Khi tiếp cận được văn bản này, Vinapco mới biết người ký đại diện cho mình là một Phó Tổng Giám đốc (không được uỷ quyền, không có thẩm quyền, không có con dấu của Vinapco). Tại thời điểm này, vị Phó Tổng Giám đốc đã chuyển cơ quan khác và giấu diếm việc làm trên. Như vậy, biên bản bàn giao là không có giá trị pháp lý, thậm chí là có biểu hiện vi phạm pháp luật.

Mặc dù đã có văn bản trình bày rõ cho Sở TN-MT và UBND TP Hồ Chí Minh, nhưng 2 cơ quan trên vẫn quyết thu hồi khu đất đã giao cho Vinapco.

Việc Sở TN-MT kiến nghị UBND TP Hồ Chí Minh thu hồi diện tích trên (không qua thẩm định, không làm việc với các đơn vị liên quan có quyền lợi dù đã có ý kiến có dấu hiệu không minh bạch...) cho thấy vụ việc không chỉ dừng lại ở mức độ "quan liêu", mà ẩn chứa hành vi không làm tròn trách nhiệm trong thực thi công vụ.

Đề nghị UBND TP Hồ Chí Minh sớm cho kiểm tra, trả lời công luận.

Thế Lữ