Phó tổng Thanh tra Chính phủ Lê Thị Thủy trong một buổi làm việc với UBND tỉnh Bình Phước

Tuy số lượng đơn thư có giảm so với cùng kỳ nhưng số vụ việc KN đông người, vượt cấp vẫn có chiều hướng phức tạp. Trước tình hình trên, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Bình Phước chỉ đạo các ngành, các đơn vị liên quan tập trung, kiểm tra, rà soát, nỗ lực giải quyết các vụ khiếu kiện đông người tại các huyện Bù Gia Mập, Bù Đốp, Đồng Phú, Bù Đăng...

Vận dụng linh hoạt chính sách an sinh xã hội

Thời gian gần đây, huyện Bù Gia Mập có một số nhóm khiếu kiện đông  người, nội dung KN liên quan đến việc đòi lại phần đất lâm nghiệp do các hộ tự ý lấn chiếm trái phép, bị chính quyền thu hồi theo Chỉ thị 12/2003/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ và Chỉ thị 33/CT-TU của Tỉnh ủy Bình Phước.

Mặc dù UBND huyện Phước Long (cũ) và huyện Bù Gia Mập (mới)  giải quyết lần 1, sau đó UBND tỉnh xem xét giải quyết lần 2 và Đoàn thanh tra  3050/QĐ-UBND của UBND tỉnh phúc tra lại lần thứ 3, đồng thời UBND tỉnh có văn bản trả lời nhiều lần, nhưng các hộ vẫn không chấp thuận. Ngày 16/12/2010, UBND tỉnh có Thông báo 351/TB-UBND, nội dung chấm dứt giải quyết các vụ KN, đến nay các nhóm này vẫn tiếp tục KN và nhiều lần ra Hà Nội để KN vượt cấp.

Trong quá trình giải quyết KN, địa phương đã vận dụng các chính sách an sinh xã hội một cách linh hoạt, để đảm bảo ổn định đời sống nhân dân, nhất là các hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo, các trường hợp không còn đất sản xuất. Cụ thể, huyện Bù Gia Mập, đã giải quyết 5 đợt, với 270 hộ, diện tích 382ha; huyện Bù Đăng đã cấp đất cho 293 hộ, diện tích 232ha; huyện Bù Đốp đã cấp cho 460 hộ thiếu đất, diện tích 268ha. Ngoài ra tỉnh còn hỗ trợ đất ở, đất định canh, định cư cho 344 hộ dân, diện tích 63,54 ha. Nếu xét về nhu cầu và khả năng đầu tư thì 1 hộ dân chỉ cần có diện tích đất nói trên là đủ để canh tác ổn định cuộc sống. Tuy nhiên, các đối tượng cầm đầu vẫn không chấp nhận, họ còn tìm cách ngăn cản, can thiệp không cho các hộ khác nhận đất, làm cho tình hình càng thêm phức tạp.

Nguyên nhân

Theo tìm hiểu của chúng tôi, nguyên nhân các vụ khiếu kiện đông người thời gian qua chưa được giải quyết dứt điểm là do trình độ nhận thức pháp luật của một bộ phận người dân còn hạn chế. Tình trạng phá rừng làm rẫy, lấn chiếm đất lâm nghiệp trên phạm vi diện rộng xảy ra khá phổ biến.

Vả lại, việc di dân tự do từ các tỉnh, thành phố khác đến Bình Phước cũng diễn biến phức tạp. Đáng chú ý, một số cá nhân đứng ra “đại diện” các nhóm khiếu kiện như: Nguyễn Tấn Sĩ, Cao Thị Thúy Nga, Trương Thanh Bình (huyện Bù Đốp); Nguyễn Thị Thanh, Trần Thị Thanh Thủy, Lê Thị Lan, Điểu Chét (huyện Bù Gia Mập)... là các trường hợp mua bán, sang nhượng trái phép đất lâm nghiệp, mua lại đất của đồng bào dân tộc, thuê đồng bào dân tộc phát rừng để mua lại, cho vay nặng lãi để... xiết đất của các hộ đồng bào dân tộc nên các đối tượng là “đại diện” luôn có thái độ cương quyết KN đòi trả lại đất.

Các đối tượng này lợi dụng hoàn cảnh khó khăn và thiếu hiểu biết của một số hộ đồng bào dân tộc, xúi giục cùng tham gia khiếu kiện và hứa sẽ chia đất nếu khiếu kiện thành công. Do đó, các hộ đồng bào dân tộc nhanh chóng bị một số cá nhân đại diện các nhóm khiếu kiện chỉ đạo, dẫn dắt.

Cũng có trường hợp nhân danh “đại diện” các nhóm khiếu kiện, thông qua việc tư vấn khiếu kiện moi tiền của đồng bào, như trường hợp luật sư giả danh Lê Đình Chuyên. Ngay cả khi cơ quan Công an khởi tố, bắt tạm giam đối tượng Lê Đình Chuyên thì các nhóm khiếu kiện này vẫn liên hệ chặt chẽ, bài bản, để tổ chức các đợt khiếu kiện vượt cấp tại Hà Nội, càng khẳng định bản chất của các vụ việc khiếu kiện chỉ tập trung vào quyền lợi của một số cá nhân “đại diện” cho các nhóm khiếu kiện.

Và giải pháp cấp bách

Chánh Thanh tra tỉnh Bình Phước Phạm Phước Hải cho rằng, để giải quyết các vụ khiếu kiện có tính chất đông người, UBND tỉnh sẽ sớm chỉ đạo UBND các huyện Bù Gia Mập, Bù Đốp, Đồng Phú, Bù Đăng... khẩn trương kiểm tra, rà soát toàn bộ số công dân tham gia gửi đơn KN vượt cấp, báo cáo UBND tỉnh; có kế hoạch tổ chức đối thoại, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của công dân; đồng thời qua đó khẳng định rõ quan điểm giải quyết nhất quán và đúng quy định của UBND tỉnh.

Ông Phạm Phước Hải cho biết, hiện UBND tỉnh đã thành lập Tổ kiểm tra việc thu hồi 591,3 ha đất giao Công ty TNHH MTV Cao su Phước Long quản lý, đồng thời tiến hành việc xét duyệt các đối tượng có đủ điều kiện để giao khoán lại một phần vườn cây để ổn định cuộc sống; nhanh chóng tiến hành xử lý các tổ chức, cá nhân có vi phạm trong việc quản lý, giao đất, cho thuê đất sau thu hồi không đúng chủ trương, không đúng đối tượng, sai mục đích và thông báo công khai cho nhân dân biết.

Đồng thời, thông qua Ban Dân tộc, UBMTTQ tỉnh và các ngành, đoàn thể tổ chức tuyên truyền, vận động nhân dân tự giác chấp hành các chủ trương, chính sách.

 UBND tỉnh cũng nhắc nhở chính quyền địa phương và doanh nghiệp cần quan tâm đến chính sách an sinh xã hội, tái định canh, định cư, chính sách lao động, việc làm, chuyển đổi nghề cho các hộ dân bị ảnh hưởng của DA, đồng thời chú trọng giải quyết sớm các khiếu kiện phát sinh ngay tại cơ sở.

Đối với các đối tượng cầm đầu, quá khích, sau khi vận dụng chính sách mà vẫn không đồng ý, không chấp hành và có hành vi bất hợp tác, gây mất trật tự thì cần có biện pháp xử lý cương quyết.

Minh Tâm