(Thanh tra) - Những năm gần đây, tỉnh Lào Cai đã vươn lên mạnh mẽ với nhiều dấu ấn nổi bật trong phát triển kinh tế - xã hội. Nổi bật trong số đó là kết quả thu ngân sách Nhà nước liên tục tăng trưởng, trở thành nguồn lực quan trọng để tỉnh đầu tư cơ sở hạ tầng, nâng cao chất lượng đời sống Nhân dân và hiện thực hóa mục tiêu phát triển nhanh, bền vững.
Theo số liệu cập nhật đến hết tháng 11 năm 2025, tổng thu ngân sách Nhà nước trên địa bàn tỉnh Lào Cai đạt 16.850 tỷ đồng, bằng 124% dự toán Trung ương giao, 80% dự toán tỉnh giao, 95% kịch bản thu 11 tháng và tăng 27% so với cùng kỳ năm 2024. Đây là mức tăng trưởng ấn tượng trong bối cảnh kinh tế cả nước còn nhiều biến động, phản ánh nỗ lực lớn của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và người dân địa phương.
Trong cơ cấu thu, nhiều khoản đạt kết quả nổi bật, đóng góp quan trọng vào tổng thu của tỉnh. Cụ thể, thu cân đối đạt gần 9.200 tỷ đồng; thu tiền sử dụng đất đạt trên 4.800 tỷ đồng; thu từ hoạt động xổ số đạt 68 tỷ đồng; thu từ hoạt động xuất – nhập khẩu đạt trên 2.000 tỷ đồng. Công tác thu ngân sách của tỉnh đang đảm bảo tiến độ theo kịch bản đề ra, đáp ứng yêu cầu cân đối ngân sách. Nhiều địa phương ghi nhận số thu vượt khá so với dự toán tỉnh giao; thậm chí một số khoản thu vượt mức dự toán Trung ương giao.
Bên cạnh đó, các địa phương đã chủ động xây dựng kế hoạch, phối hợp chặt chẽ với cơ quan thuế để đôn đốc các nguồn thu, theo dõi sát tiến độ, đồng thời đẩy mạnh phát triển quỹ đất nhằm tạo dư địa thu bền vững. Đây là những nỗ lực quan trọng góp phần mở rộng cơ sở thu và tăng cường tính tự chủ tài chính.
Tuy nhiên, công tác thu ngân sách vẫn còn một số hạn chế. Một số khoản thu đạt thấp so với kế hoạch, như thu cấp quyền khai thác khoáng sản, thuế bảo vệ môi trường, phí, lệ phí và thu tiền sử dụng đất ở một số khu vực. Tỷ trọng các khoản thu trong thu cân đối vẫn chưa đồng đều; phần lớn vẫn dựa vào thu từ doanh nghiệp Trung ương, doanh nghiệp ngoài quốc doanh và doanh nghiệp địa phương.
Toàn tỉnh hiện còn 26 xã có số thu đạt dưới 80% dự toán, trong đó 13 xã chưa đạt 50% dự toán tỉnh giao, cho thấy sự chênh lệch giữa các địa phương và đặt ra yêu cầu đẩy mạnh giải pháp hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho cơ sở.
Là địa phương được giao thu ngân sách cao nhất tỉnh, phường Lào Cai đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, hợp tác chặt chẽ với cơ quan thuế và hải quan để tối ưu hóa nguồn thu. Theo ông Nguyễn Văn Nhất, Chủ tịch UBND phường, thu ngân sách của phường đến nay đạt khoảng 97% kế hoạch tỉnh giao. Nguyên nhân chưa đạt là do một số chính sách của Trung ương, như phí bảo vệ môi trường và Nghị quyết số 87 về miễn giảm tiền thuế đất, chiếm tỷ trọng lớn trong tổng thu.
Về giải pháp chống thất thu, phường Lào Cai triển khai kê khai thuế đối với các hộ kinh doanh dịch vụ nhỏ, trước đây áp dụng thuế khoán. Phường cùng cơ quan thuế hướng dẫn người dân thực hiện kê khai, tuy nhiên, hiện vẫn đang chờ hướng dẫn chính thức từ Chính phủ về ngưỡng doanh thu áp dụng kê khai. Bên cạnh đó, việc quản lý dịch vụ nhà trọ, khách sạn, xăng dầu, điện nước được thực hiện chặt chẽ nhằm giảm thất thu, đặc biệt sau khi trung tâm hành chính cũ của tỉnh chuyển đi, khiến một số dịch vụ sụt giảm 30-50%.
Ông Nhất nhấn mạnh: “Các giải pháp thu ngân sách của phường đều tuân thủ pháp luật, đồng thời đảm bảo minh bạch và triệt để. Phường cùng cơ quan thuế và hải quan thường xuyên họp bàn, rà soát các nguồn thu và triển khai các biện pháp nâng cao hiệu quả thu, dù nguồn mở rộng hiện nay hạn chế do các địa chỉ thu đã xác định rõ ràng”.
Trong bối cảnh đó, tỉnh Lào Cai tiếp tục triển khai nhiều biện pháp nhằm tăng thu bền vững: cải cách thủ tục hành chính, chuyển đổi số trong quản lý thuế và hải quan, chống thất thu, đồng thời thúc đẩy các lĩnh vực đóng góp lớn như kinh tế cửa khẩu, logistics, du lịch, thương mại và công nghiệp chế biến. Tỉnh cũng định hướng giảm dần sự phụ thuộc vào thu từ khai thác tài nguyên thô, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào các ngành có giá trị gia tăng cao, đồng thời mở rộng không gian phát triển kinh tế đô thị và nông thôn.
Kết quả thu ngân sách bứt phá trong năm 2025 không chỉ khẳng định tiềm năng, nội lực và sức bật của Lào Cai, mà còn phản ánh sự đồng thuận của Nhân dân và doanh nghiệp với chủ trương phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Đây là nền tảng quan trọng để Lào Cai tiếp tục tạo đà tăng trưởng, nâng cao chất lượng đời sống Nhân dân và hướng tới mục tiêu trở thành địa phương phát triển năng động hàng đầu vùng Trung du và miền núi phía Bắc.
Với nguồn lực ngân sách ổn định, Lào Cai đang bước vào giai đoạn phát triển mới, nơi mỗi đồng thu được được sử dụng hiệu quả cho đầu tư hạ tầng, phát triển giáo dục, y tế, hỗ trợ doanh nghiệp và thúc đẩy các ngành kinh tế mũi nhọn. Những nỗ lực này góp phần đảm bảo phát triển kinh tế bền vững, xã hội ổn định và đời sống Nhân dân được nâng cao, tạo động lực vững chắc cho sự vươn lên mạnh mẽ của Lào Cai trong những năm tiếp theo.
