Toàn cảnh hội thảo. Ảnh: TH

Ngày 3/10, Ban Nội chính Trung ương phối hợp với Hội đồng Khoa học các cơ quan Đảng Trung ương tổ chức Hội thảo khoa học về “Công tác tham mưu của các cơ quan Đảng Trung ương về lĩnh vực nội chính qua 40 năm thực hiện công cuộc đổi mới - thực trạng, vấn đề đặt ra và giải pháp”.

TS Nguyễn Thái Học, Phó Trưởng Ban Nội chính Trung ương cho hay, hội thảo này không chỉ giúp Ban Nội chính Trung ương xây dựng hoàn thiện đề tài khoa học trọng điểm mà còn góp phần quan trọng làm sáng rõ những vấn đề lý luận thực tiễn về công tác nội chính, phòng chống tham nhũng, tiêu cực cải cách tư pháp.

Từ đó, góp phần phục vụ tổng kết 40 năm thực hiện công cuộc đổi mới của Việt Nam và góp phần chuẩn bị cho việc xây dựng các văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV của Đảng…

Tham mưu chiến lược chống tham nhũng phải bám sát đời sống kinh tế

Nêu ý kiến sau đó, PGS.TS Lê Minh Thông đề cập đến những tác động của kinh tế thị trường đến công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực.

Theo ông, Đảng, Nhà nước nhận thức rõ những nguy cơ tham nhũng nảy sinh trong đời sống kinh tế và đã có nhiều chủ trương, giải pháp quyết liệt. Tuy nhiên tình trạng tham nhũng trong lĩnh vực kinh tế vẫn khá nghiêm trọng.

Thực tiễn cho thấy, có tình trạng doanh nghiệp cấu kết, móc ngoặc với cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền để nhận được ưu đãi, lợi thế cạnh tranh; doanh nghiệp móc ngoặc với người có quyền hạn để bảo kê doanh nghiệp, che giấu các hành vi trốn thuế, buôn lậu… Hay doanh nghiệp đưa hối lộ để “chạy” dự án, “chạy án”…

Minh chứng là, hầu hết các vụ án lớn, nghiêm trọng đưa ra xét xử thời gian qua đều liên quan đến hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp như vụ Việt Á, chuyến bay giải cứu...

Vì vậy, ông Thông đề nghị, công tác tham mưu chiến lược về phòng chống tham nhũng phải bám sát đời sống kinh tế thị trường, để tham mưu giải pháp phù hợp, kụp thời

Cần nhận diện kịp thời các hiện tượng tiêu cực nảy sinh trong mối quan hệ giữa quyền lực chính trị và quyền lực kinh tế; giữa doanh nghiệp và người có chức quyền trong bộ máy công quyền liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh, theo PGS.TS Lê Minh Thông.

3 nền tảng cơ bản, giải quyết “4 không”

Phó Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Phan Thăng An cho rằng, cần nhìn lại và có cách tiếp cận từ gốc, từ bản chất thì mới giải quyết được tham nhũng.

Phó Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Phan Thăng An. Ảnh: TH

Thực chất là gì, trụ cột ở đâu, nền tảng cơ bản để tiếp tục làm như thế nào? Theo tôi phải dựa vào nền tảng cơ bản, trụ cột mới bền vững được, ông An đặt vấn đề.

Dùng hình tượng “tiếng chổi tre giữ sạch lề, đẹp lối” trong bài “Tiếng chổi tre” của nhà thơ Tố Hữu để ví von về công tác phòng chống tham nhũng, ông An nói, “giữ sạch hè, đẹp lối giống như làm trong sạch bộ máy, hệ thống chính trị”.

Phó trưởng Ban Tổ chức Trung ương phân tích, thời nhà thơ Tố Hữu, quét rác bằng chổi tre, nhưng nay đã ít dùng chổi tre quét rác mà dùng máy gom lại.

Tương tự, phương pháp, hoạt động chỉ đạo phòng chống tham nhũng đã có đổi mới, làm tăng năng suất phòng chống tham nhũng, “quét rác” hiệu quả nhanh hơn nhưng “cây lá vẫn rụng”.

Vì vậy cần nhìn nguyên nhân để làm sao “lá ít rụng” để đỡ phải quét rác, còn “lá cây tự nhiên không thể không rụng”.

Theo ông An, phải tiếp cận những nền tảng cơ bản, trong đó, có 3 nền tảng cơ bản để công cuộc này làm từ gốc là: pháp luật, kinh tế, văn hóa.

Cụ thể, hoàn thiện xây dựng pháp luật chặt chẽ hơn dẫn đến không thể tham nhũng; pháp luật xử lý nghiêm sẽ dẫn đến không dám. Kinh tế phải đẩy mạnh, nguồn thu tăng, chế độ chính sách cho công chức được nâng lên đảm bảo sẽ giải quyết vấn đề không cần tham nhũng. Giáo dục, văn hóa để xây dựng lòng tự trọng không muốn tham nhũng.

“Nếu các hệ thống chính trị nghiên cứu vấn đề gốc từ 3 nền tảng cơ bản pháp luật, kinh tế, văn hóa, giải quyết 4 không (không thể, không dám, không cần, không muốn tham nhũng) thì “lá rụng ít hơn”, đỡ phải quét để cứ giữ sạch lề, đẹp lối”, Phó Ban Tổ chức Trung ương nhấn mạnh.

Đề nghị miễn nhiệm hoặc buộc thôi việc với cán bộ sợ, không dám làm

Trưởng Ban Nội chính Thành ủy Hải Phòng Đặng Bá Cường quan tâm đến công tác xây dựng đội ngũ cán bộ.

Ông băn khoăn khi pháp luật hiện hành thiếu các quy định để kịp thời đưa ra khỏi bộ máy những người né tránh, trì trệ, không hoàn thành nhiệm vụ.

Trưởng Ban Nội chính Thành ủy Hải Phòng Đặng Bá Cường. Ảnh: TH

“Từ thực tiễn cơ sở, chúng tôi thấy vướng lắm. Có những người không làm được việc, cũng không dễ gì đưa họ thôi giữ chức vụ, cũng không đưa ra khỏi bộ máy được. Vì muốn làm điều đó, họ phải có 2 năm không hoàn thành nhiệm vụ”, ông Cường nêu.

Điều khiến ông Cường trăn trở là, “để 2 năm người đó không hoàn thành nhiệm vụ thì đơn vị tan nát vì cấp trên sẽ hạ thi đua ngay”.

Từ đó, ông Cường đề nghị Ban Bí thư ban hành chủ trương, Chính phủ ban hành quy định không hạ danh hiệu thi đua tập thể với những cơ quan, đơn vị, địa phương chủ động phát hiện xử lý trách nhiệm, vi phạm của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức trong cơ quan mình.

Trưởng Ban Nội chính Thành ủy Hải Phòng cũng đề nghị quy định việc miễn nhiệm hoặc buộc thôi việc với cán bộ, công chức, viên chức né tránh, đùn đẩy, làm việc cầm chừng, sợ trách nhiệm, không dám làm, có phạm vi theo hướng đơn giản, kịp thời, không chờ phải 2 năm công tác không hoàn thành nhiệm vụ.