Những mặt làm được

Đến nay, Bộ Giao thông Vận tải đã kiện toàn Ban Chỉ đạo phối hợp thực hiện công tác PCTN, sửa đổi bổ sung Quy chế phối hợp thực hiện công tác PCTN, đồng thời phê duyệt Đề án “Nâng cao hiệu lực, hiệu quả PCTN của Bộ Giao thông Vận tải”.

Bộ đã xây dựng, ban hành Quy tắc ứng xử đối với cán bộ, công chức, viên chức ngành giao thông và danh mục các vị trí công tác phải định kỳ chuyển đổi theo Nghị định 58. Các lớp học tập các Nghị quyết của Đảng về công tác PCTN đã được tổ chức. Đặc biệt, Trường Cán bộ quản lý giao thông vận tải đưa nội dung PCTN vào chương trình đào tạo, bồi dưỡng cho các học viên.

Hàng năm, Bộ Giao thông Vận tải và các đơn vị trực thuộc đã xây dựng kế họach thanh tra, kiểm tra việc thực hiện về quản lý đầu tư xây dựng cơ bản và một số lĩnh vực quản lý khác. Kết quả thanh tra, kiểm tra đã phát hiện và kiến nghị khắc phục nhiều thiếu sót. Giai đoạn 2009 - 2012, các cơ quan điều tra đã tiến hành khởi tố 8 vụ án và Bộ Giao thông Vận tải đã tiến hành xử lý hành chính 10 người có hành vi tham nhũng.

Ngoài ra, Bộ Giao thông Vận tải cũng thành lập Tổ Công tác chuyên trách rà soát, kiến nghị phương án đơn giản hoá các thủ tục hành chính bảo đảm thời gian quy định. Thực hiện việc rà soát, xây dựng các định mức kinh tế kỹ thuật, quy trình quản lý, vận hành, khai thác kết cấu hạ tầng giao thông. Đồng thời, Bộ Giao thông Vận tải tiến hành công khai Chiến lược Phát triển toàn ngành Giao thông đến năm 2020 định hướng đến năm 2030; tiêu chí phân bổ ngân sách (lần đầu), dự toán, quyết toán sử dụng ngân sách, nguồn kinh khí khác. Hầu hết các đơn vị được kiểm tra đều đã tiến hành công khai dự toán, quyết toán thu chi tài chính.

Riêng năm 2011, toàn ngành đã có 8.030 người được kê khai, trong đó 540 người kê khai lần đầu, 7.490 người kê khai bổ sung.

Tồn tại và thiếu sót

Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải chưa ban hành các tiêu chí về khối lượng, chất lượng, thời gian làm cơ sở quản lý, đánh giá hoạt động của các đơn vị thực hiện chế độ tự chủ của các cơ quan trực thuộc. Bộ máy quản lý của Bộ Giao thông Vận tải còn có sự chồng chéo về tên gọi cũng như chức năng.

Hiện Bộ Giao thông Vận tải vẫn còn 31 tiêu chuẩn ngành chưa được chuyển đổi thành tiêu chuẩn quốc gia, tiêu chuẩn cơ sở hoặc loại bỏ. Việc quản lý, vận hành, bảo trì hầm Hải Vân, cầu Thanh Trì vẫn áp dụng quy trình, định mức tạm thời. Hệ thống định mức phục vụ cho công tác sửa chữa thường xuyên, ban hành tạm thời theo các quy định cũ đã quá lạc hậu hoặc không phù hợp với thực tế. Trong khi, Bộ Giao thông Vận tải chưa có quy chế quản lý, chưa thanh tra, kiểm tra việc thực hiện quy định đầu tư, đấu thầu và chất lượng các công trình, dự án ủy quyền cho Sở Giao thông Vận tải địa phương thực hiện đầu tư, duy tu, sửa chữa, bảo dưỡng quốc lộ.

Mặc dù, quy hoạch phát triển giao thông đã được công khai, tuy nhiên thông tin công khai chưa giúp các tổ chức xã hội và nhân dân tham gia giám sát việc thực hiện. Lĩnh vực phân công, phân cấp, trình tự, thủ tục hành chính trong thỏa thuận quy hoạch, quản lý quy hoạch cũng chưa được công khai trên các trang thông tin điện tử.

Về quản lý đầu tư xây dựng, Cục Quản lý xây dựng và chất lượng công trình giao thông chưa kiểm tra việc thực hiện các kiến nghị trong các báo cáo thẩm định về kế hoạch đấu thầu trước khi đề nghị được phê duyệt. Nhiều dự án đã hoàn thành nhưng chưa phê duyệt báo cáo quyết toán vốn đầu tư (đến tháng 9/2012 còn 115 dự án).

Ngoài ra, Bộ Giao thông Vận tải chưa công khai căn cứ, nguyên tắc phân bổ thu, chi bổ sung các năm 2009, 2010, 2011 và 2012. Việc công khai dự toán thu chi thường xuyên còn chậm, mang tính hình thức, chưa đúng với mẫu biểu theo quy định. Tổng cục Đường bộ Việt Nam, Ban Quản lý Dự án 2 đơn vị trực thuộc không công khai số liệu dự toán, quyết toán thu, chi ngân sách. Bộ, đơn vị trực thuộc chưa thanh tra, kiểm tra về công khai tài chính đối với các đơn vị trực thuộc.

Trong khi đó, việc theo dõi hoạt động thanh tra, kiểm tra, kiểm toán và tiếp thu các kết luận, kiến nghị thiếu tập trung, không thống nhất, dẫn đến tình trạng không tổng hợp được các sai phạm đã phát hiện và tình hình thực hiện các kiến nghị, kiểm điểm, xử lý trách nhiệm.

Tổng cục Đường bộ chưa xử lý trách nhiệm theo kiến nghị của kiểm toán về việc sử dụng 4,2 tỷ đồng nguồn vốn ngân sách Nhà nước thay thế viên vỉa giải phân cách tại dự án đầu tư xây dựng công trình sửa chữa mặt đường đoạn qua TP Thanh Hóa.

Bộ chưa thành lập đoàn thanh tra để xem xét mức độ thiệt hại và kiểm điểm trách nhiệm tại Dự án Hệ thống hàng hải luồng Sài Gòn - Vũng Tàu VTS do Cảng vụ Hàng hải TP Hồ Chí Minh đầu tư. Cục Hàng hải Việt Nam chưa rà soát hủy bỏ theo kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước, Thanh tra Bộ Tài chính về bổ sung, sửa đổi nội dung một số văn bản.

Nguyên nhân, trách nhiệm

Đối với những hạn chế, thiếu sót của Bộ Giao thông Vận tải, Thanh tra Chính phủ đã chỉ rõ một số nguyên nhân khách quan như phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Giao thông Vận tải gồm các đặc điểm kỹ thuật khác nhau, địa bàn rộng trên phạm vi cả nước, nguồn lực được giao để thực hiện nhiệm vụ lớn. Bên cạnh đó có những nguyên nhân chủ quan như việc nhận thức và chấp hành quy định PCTN của một số cán bộ, công chức chưa đầy đủ. Việc điều hành của lãnh đạo Bộ Giao thông Vận tải và các cơ quan đơn vị trực thuộc chưa thường xuyên, sâu sát, thiếu sự kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn, thanh tra về công tác PCTN.

Trách nhiệm để xảy ra một số hạn chế trên một phần thuộc về lãnh đạo Bộ Giao thông Vận tải và Ban Chỉ đạo phối hợp PCTN của Bộ Giao thông Vận tải giai đoạn từ 1/1/2009 đến tháng 9/2012. Tuy nhiên, trách nhiệm chính thuộc người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc Bộ Giao thông Vận tải quản lý trong việc chấp hành chưa nghiêm sự chỉ đạo của Bộ Giao thông Vận tải về thực hiện pháp luật về công tác PCTN.

Thanh tra Chính phủ đề nghị Bộ Giao thông Vận tải tổ chức kiểm điểm rút kinh nghiệm về việc còn để những tồn tại, hạn chế nêu trên. Chỉ đạo các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ Giao thông Vận tải quản lý kiểm điểm, rút kinh nghiệm về những tồn tại, thiếu sót trong việc thực hiện pháp luật về PCTN.

Tiến hành rà soát, sửa đổi công tác lập, phân bổ và giao dự toán khắc phục tình trạng giao chậm, giao nhiều lần. Công khai minh bạch về tài chính ngân sách theo đúng quy định. Chỉ đạo các đơn vị dự toán cấp dưới thực hiện công khai đúng biểu mẫu, số liệu công khai tài chính phải chính xác, thực hiện chế độ công khai đầy đủ. Xây dựng hệ thống thông tin thống nhất về công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán. Thực hiện kết luận, kiến nghị của các cơ quan kiểm toán, thanh tra đối với toàn bộ lĩnh vực quản lý của Bộ Giao thông Vận tải.

Bộ Giao thông Vận tải gồm 25 cơ quan hành chính, 95 đơn vị sự nghiệp công lập, trên 400 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực giao thông. Giai đoạn 2009 - 2012, mỗi năm ngành giao thông được sử dụng từ 20 - 23 ngàn tỷ đồng để đầu tư phát triển hạ tầng giao thông, trong đó Bộ Giao thông Vận tải trực tiếp quản lý các dự án về xây dựng chiến lược, quy hoạch phát triển giao thông, dự án đầu tư xây dựng nhóm A và một số dự án nhóm B.

Phạm Hoàng