(Thanh tra) - Bên cạnh "Chân, Chính" là "Liêm", "Trung" - những giá trị cốt lõi được các thế hệ cán bộ Thanh tra tỉnh Hà Tĩnh lan truyền suốt 80 năm qua. Giờ đây, ngọn lửa ấy không chỉ soi sáng quá khứ mà còn là hành trang quý giá, tiếp thêm sức mạnh cho ngành Thanh tra tự tin bước vào kỷ nguyên mới với hai cuộc cách mạng song hành: chuyển đổi số và tinh gọn bộ máy.
Đặt bút ký vào một kết luận thanh tra, không chỉ là trách nhiệm nghề nghiệp, mà còn là thử thách về sự liêm khiết. Với người cán bộ ngành Thanh tra, “Liêm” không chỉ là không tham nhũng, không vụ lợi, mà cao hơn là giữ được sự trong sạch của bản thân, giữ được một cái đầu lạnh và một trái tim nóng giữa những cám dỗ và áp lực của công vụ.
Ngay từ thập niên 1960, Thanh tra tỉnh Hà Tĩnh đã để lại dấu ấn bằng những bản kết luận liêm chính và dũng cảm. Có thời điểm, kết luận chỉ rõ những sai phạm nghiêm trọng trong quản lý tại một số nông trường, lâm trường, hợp tác xã; riêng lãng phí có nơi lên tới 70.000 đồng – tương đương cả ngân sách xây dựng một Trường Đảng thời bấy giờ. Dù biết chắc sẽ va chạm lợi ích, thậm chí đối diện sức ép, các cán bộ thanh tra vẫn kiên quyết đề nghị xử lý, vì đó là cách duy nhất để bảo vệ tài sản công và niềm tin của Nhân dân.
Chính sự liêm khiết và hiệu quả trong công tác ấy, tại Hội nghị tổng kết công tác thanh tra toàn miền Bắc năm 1960, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trực tiếp biểu dương Thanh tra tỉnh Hà Tĩnh cùng một số đơn vị khác, coi đó là tấm gương sáng về đạo đức công vụ cho toàn ngành. Lời khen của Bác không chỉ là vinh dự lớn lao mà còn là kim chỉ nam, khẳng định giá trị cốt lõi của sự liêm chính trong hoạt động công vụ.
Ngày nay, trong bối cảnh kinh tế thị trường nhiều biến động, sự liêm chính càng phải đối mặt với nhiều thử thách tinh vi và phức tạp hơn. Nhưng họ đã chọn cho mình một “lời thề thầm lặng”: Sống và làm việc liêm chính, kiên quyết không để lợi ích cá nhân làm lệch hướng công lý. Đó cũng là tinh thần mà Quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức ngành Thanh tra (2007) đã khẳng định: “Cán bộ thanh tra phải “công minh, chính trực, khách quan, thận trọng, khiêm tốn”.
Thành quả giữ gìn sự liêm chính đã được minh chứng rõ rệt. Hàng chục nghìn lượt đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân đã được xử lý công tâm, minh bạch, kịp thời, bảo đảm không để oan sai, không để quyền lợi chính đáng của nhân dân bị bỏ quên.
Hàng trăm bản kết luận thanh tra đã được ban hành, trong đó nhiều vụ việc kiến nghị thu hồi về cho ngân sách Nhà nước hàng chục, thậm chí hàng trăm tỷ đồng, ngăn chặn kịp thời những thất thoát, lãng phí tài sản công. Không ít cán bộ, đảng viên sai phạm bị xử lý nghiêm minh theo đúng pháp luật, qua đó củng cố kỷ luật, kỷ cương trong bộ máy. Quan trọng hơn cả, cũng từ những bản kết luận liêm chính, nhiều người dân bị thiệt thòi đã được trả lại quyền lợi chính đáng, niềm tin của họ vào công lý và chính quyền được khơi dậy, bồi đắp. Tất cả những điều đó hợp thành một minh chứng sống động: Thanh tra tỉnh Hà Tĩnh đã chọn giữ mình trong sạch để giữ lấy niềm tin của Nhân dân, và chính sự liêm chính ấy đã, đang và sẽ luôn là sức mạnh lớn nhất của ngành.
“Liêm” không chỉ là yêu cầu về phẩm chất đạo đức của người cán bộ thanh tra, mà còn là mệnh lệnh của pháp luật và là nền tảng để bảo vệ sự công minh, khách quan trong từng kết luận. Đó cũng là giá trị cốt lõi đã làm nên sức mạnh của Thanh tra tỉnh Hà Tĩnh suốt thời gian qua – sức mạnh của sự trong sạch, của công lý và của niềm tin Nhân dân.
“Thanh tra là tai mắt của trên, là bạn của dưới” - Lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ là một phương châm mà đã trở thành kim chỉ nam, là thước đo phẩm chất “Trung” của mỗi cán bộ thanh tra. “Trung” là lòng trung thành tuyệt đối với sự nghiệp của Đảng, với lợi ích của Tổ quốc. Nhưng sâu sắc hơn, đó còn là sự trung thành với Nhân dân – những người gửi gắm niềm tin và khát vọng công lý. Lòng trung thành ấy không thể hiện bằng lời nói suông, mà bằng những hành động kiên quyết, bản lĩnh, dám đứng về phía lẽ phải để bảo vệ lợi ích chung.
“Là tai mắt của trên", người cán bộ thanh tra có trách nhiệm cung cấp cho Đảng và Nhà nước những thông tin khách quan, trung thực nhất, giúp cho sự lãnh đạo, chỉ đạo luôn sáng suốt và hiệu quả. Lịch sử Thanh tra Hà Tĩnh đã ghi lại nhiều dấu ấn về vai trò này.
Năm 1959, khi có những báo cáo về tình hình thiếu đói ở một số địa phương, đoàn thanh tra đã không quản ngại khó khăn, đi sâu vào thực tế và kết luận: “Tình hình chung không phải nặng nề như Cấp uỷ xã hay huyện đã báo cáo”. Kết luận trung thực này đã giúp lãnh đạo tỉnh có cái nhìn đúng đắn, từ đó đưa ra các biện pháp chỉ đạo kịp thời, phù hợp, tránh gây hoang mang không cần thiết.
Hay gần đây, trước những dư luận phức tạp về công tác tuyển dụng viên chức ngành Y tế, Thanh tra tỉnh đã vào cuộc quyết liệt. Kết luận thanh tra đã chỉ rõ những sai phạm nghiêm trọng trong quy trình, làm cơ sở để Tỉnh ủy, UBND tỉnh đưa ra quyết định xử lý nghiêm minh, kể cả đối với cán bộ lãnh đạo cao nhất của ngành. Đó chính là biểu hiện cao nhất của lòng trung thành: Dám nói lên sự thật để bảo vệ kỷ cương, pháp luật của Nhà nước.
“Là bạn của dưới”, người cán bộ thanh tra bảo vệ quyền lợi chính đáng của Nhân dân. Trung thành với Đảng cũng chính là trung thành với Nhân dân. Người cán bộ thanh tra chỉ thực sự hoàn thành nhiệm vụ khi trở thành “người bạn”, là chỗ dựa tin cậy của quần chúng. Đó là khi thanh tra giải quyết dứt điểm vụ tranh chấp đất đai ở xã Đức Hương (Đức Thọ cũ), trả lại 3 sào ruộng cho người dân, khiến người được bảo vệ quyền lợi chính đáng bày tỏ “thái độ biết ơn sâu sắc”. Đó là khi thanh tra can thiệp, buộc Lâm trường Hương Sơn phải làm thủ tục, giải quyết chế độ chính sách cho gia đình một công nhân đã mất, bảo vệ quyền lợi cho người lao động yếu thế. Đó là khi thanh tra toàn diện việc tiếp nhận, phân phối tiền và hàng cứu trợ sau trận lũ quét lịch sử năm 2002 ở Hương Sơn, đảm bảo sự hỗ trợ của Nhà nước và đồng bào cả nước đến đúng tay người dân gặp nạn, đồng thời xử lý nghiêm những sai phạm trong quá trình cấp phát.
Đó là khi giải quyết vụ khiếu kiện phức tạp của ông Phạm Bá Sung, thanh tra không chỉ kiên trì xác minh, làm rõ sự thật mà còn đề nghị chính quyền các cấp tạo điều kiện để đương sự có việc làm, ổn định cuộc sống, thể hiện sâu sắc tính nhân văn của chế độ.
Những câu chuyện đó cho thấy, Thanh tra tỉnh Hà Tĩnh đã và đang thực hiện xuất sắc vai trò “là bạn của dưới”, đứng về phía người dân để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của họ.
Từ khói lửa chiến tranh đến công cuộc đổi mới và hội nhập, phẩm chất “Trung” luôn là sợi chỉ đỏ xuyên suốt mọi hoạt động của ngành Thanh tra tỉnh Hà Tĩnh. Bằng việc vừa làm tốt vai trò “tai mắt của trên”, vừa là “người bạn tin cậy của dưới”, ngành đã chứng minh một chân lý: Lòng trung thành với Đảng và Nhà nước chỉ trọn vẹn khi gắn bó máu thịt với Nhân dân.
“Trung thành với Đảng cũng chính là trung thành với Nhân dân – sợi chỉ đỏ xuyên suốt hành trình của Thanh tra tỉnh Hà Tĩnh. Vừa làm tốt vai trò ‘tai mắt của trên’, vừa xứng đáng là ‘người bạn tin cậy của dưới’, ngành đã khẳng định chữ Trung là giá trị bất biến, là sức mạnh để giữ vững công lý và niềm tin.”
Bốn giá trị cốt lõi Chân – Chính – Liêm – Trung đã trở thành ngọn lửa được các thế hệ cán bộ thanh tra truyền suốt 80 năm qua. Giờ đây, ngọn lửa ấy không chỉ soi sáng quá khứ, mà còn là hành trang quý giá, tiếp thêm sức mạnh cho ngành Thanh tra Hà Tĩnh tự tin bước vào kỷ nguyên mới với hai cuộc cách mạng song hành: Chuyển đổi số và tinh gọn bộ máy.
Trong bối cảnh hội nhập toàn cầu và chuyển đổi số, công tác thanh tra càng đòi hỏi cao về tính minh bạch, chính xác và hiệu quả. Nhận thức rõ được điều này, ngành Thanh tra Hà Tĩnh quyết liệt đẩy mạnh chuyển đổi số (ứng dụng công nghệ trong quản lý hồ sơ, phân tích dữ liệu, giám sát trực tuyến...), xem đây là công cụ đột phá để nâng cao năng lực quản lý.
Công nghệ chỉ là công cụ, nhưng nó là phương tiện đắc lực giúp người cán bộ thanh tra thực thi công vụ một cách nhanh hơn, chính xác hơn và minh bạch hơn. Tuy nhiên, cốt lõi của mọi hoạt động vẫn là con người, với trái tim trung thực và bản lĩnh kiên định.
Song song với chuyển đổi số, một cuộc cách mạng về thể chế đang diễn ra mạnh mẽ. Thực hiện chủ trương của Trung ương, ngành Thanh tra đã tiến hành một cuộc sắp xếp, tổ chức lại hệ thống mang tính lịch sử. Tại Hà Tĩnh, thực hiện Quyết định số 1417/QĐ-UBND, kể từ ngày 1/7/2025, hệ thống thanh tra của tỉnh đã chính thức vận hành theo mô hình tập trung, thống nhất về một đầu mối tại Thanh tra tỉnh. Theo đó, hoạt động của 10 thanh tra sở và 12 thanh tra cấp huyện đã kết thúc, chuyển toàn bộ chức năng, nhiệm vụ và 71 biên chế về cho Thanh tra tỉnh.
Trong báo cáo số 770/TT-VP gửi Thanh tra Chính phủ ngày 19/8/2025, Thanh tra tỉnh Hà Tĩnh đã chính thức thông tin về cơ cấu tổ chức mới gồm 9 phòng chuyên môn nghiệp vụ, đồng thời cũng chỉ ra những khó khăn, vướng mắc ban đầu trong quá trình thực hiện mô hình chính quyền hai cấp.
Mục tiêu của cuộc cải cách này là xây dựng một hệ thống “tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả”, khắc phục triệt để sự chồng chéo trong hoạt động thanh tra, kiểm tra. Đây là một quyết tâm chính trị mạnh mẽ, một bước đi đột phá nhằm đưa ngành Thanh tra đáp ứng yêu cầu của một nền hành chính hiện đại, kiến tạo và phục vụ.
“Không chỉ là hành trình giữ trọn niềm tin, mà còn là khởi đầu cho những chặng đường mới, dài rộng và rực sáng hơn”
Từ Ban Thanh tra đặc biệt năm 1945 đến hệ thống Thanh tra hôm nay, 80 năm là chặng đường không hề bằng phẳng. Nhưng trên hành trình ấy, lớp lớp cán bộ đã chọn cách đi bằng trái tim trung thực, bằng bản lĩnh công minh, bằng sự liêm khiết sáng ngời và lòng trung thành bất biến.
Ngày nay, trước những thử thách mới của thời đại, bốn chữ vàng “Chân – Chính – Liêm – Trung” không chỉ là truyền thống, mà chính là hành trang vững chắc nhất. Bởi lẽ, công nghệ hiện đại hay bộ máy tinh gọn cũng chỉ thực sự phát huy tác dụng khi được vận hành bởi những con người có tâm và có tầm, luôn đặt lợi ích của Nhân dân và sự trong sạch của bộ máy Nhà nước lên trên hết.
80 năm qua, ngành Thanh tra đã chứng minh: Một kết luận công bằng có thể tháo gỡ bức xúc của hàng nghìn con người; một cán bộ liêm chính có thể khơi lại niềm tin đã mai một; và một tập thể trung thành có thể bảo vệ vững chắc sự trong sạch của chế độ.
Hành trình phía trước chắc chắn còn nhiều thử thách. Nhưng với những giá trị cốt lõi đã được hun đúc, với những con người dám giữ mình và giữ niềm tin, ngành Thanh tra Việt Nam nói chung và Thanh tra Hà Tĩnh nói riêng sẽ tiếp tục vững bước trên con đường phụng sự công lý, lan tỏa niềm tin, vì một xã hội kỷ cương, minh bạch và phát triển.
Trích lời của Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình tại Đại hội Đảng bộ Thanh tra Chính phủ nhiệm kỳ 2025 - 2030: “Ngành Thanh tra phải là ‘thanh bảo kiếm’ sắc bén của Đảng và Nhà nước; cán bộ thanh tra phải hội tụ đầy đủ: Mắt tinh, Tâm sáng, Trí sâu, Bản lĩnh thép để không chỉ phát hiện và xử lý sai phạm, mà hướng tới xây dựng đội ngũ không sai phạm” - đây chính là kim chỉ nam để toàn ngành Thanh tra nói chung, Thanh tra tỉnh Hà Tĩnh nói riêng tiếp tục rèn luyện, phấn đấu, giữ vững kỷ luật, kỷ cương, nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong công tác, góp phần xây dựng nền hành chính liêm chính, minh bạch, vì Nhân dân phục vụ.
