Nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng
Theo số liệu thống kê của tỉnh Quảng Ninh, năm 2023, trong khu vực có quan hệ lao động tại các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh xảy ra 18 vụ TNLĐ chết người, làm chết 25 người; so với năm 2022, số vụ TNLĐ chết người giảm 6 vụ, số người chết bằng nhau.
Trong đó, các doanh nghiệp thuộc Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh xảy ra 11 vụ TNLĐ chết người, làm chết 15 người; so với năm 2022, số vụ TNLĐ chết người giảm 5 vụ, số người chết giảm 2 người.
Lũy kế từ ngày 1/1 đến 14/5/2024, tại các doanh nghiệp (khu vực có quan hệ lao động) xảy ra tổng số 8 vụ TNLĐ, làm chết 13 người; so với cùng kỳ năm 2023 tăng 3 vụ, số người chết tăng 5 người. Trong đó, các doanh nghiệp thuộc TKV trên địa bàn tỉnh xảy ra 5 vụ TNLĐ chết người, làm chết 10 người.
Điển hình, vào lúc 0h20, ngày 3/4/2024, tại Công ty Than Thống Nhất - TKV (TP Cẩm Phả, Quảng Ninh) đã xảy ra vụ cháy khí mê tan tại gương lò XV5-140 số 2, Phân xưởng Đào lò 2, khiến 4 công nhân tử vong và 7 người bị thương.
Hay như, vào 15h, ngày 13/5/2024, tại lò chợ mức -190/-170 vỉa 14.11, Phân xưởng khai thác 7, Công ty Than Quang Hanh - TKV (TP Cẩm Phả, Quảng Ninh) xảy ra vụ TNLĐ nghiêm trọng làm 3 công nhân tử vong và 1 công nhân bị thương...
Những con số trên đã phần nào phản ánh thực trạng đáng báo động về tình hình TNLĐ cũng như hiệu quả công tác đảm bảo ATLĐ trong các đơn vị thuộc TKV.
Quy định trách nhiệm người đứng đầu doanh nghiệp
Với mục tiêu giảm thiểu số vụ TNLĐ và sự cố do chủ quan gây nên, thời gian qua, TKV đã có nhiều văn bản chỉ đạo quyết liệt và triển khai các giải pháp đảm bảo ATLĐ. Một trong những giải pháp quan trọng là đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ.
    |
 |
| Cán bộ Công ty Cổ phần Than Hà Lầm giám sát từ xa đối với các thông số kỹ thuật mỏ, trong đó có khí mỏ. Ảnh: TTTT |
Theo đó, TKV và các đơn vị thành viên đã chú trọng đầu tư cơ giới hoá, tự động hoá, nhằm nâng cao năng suất lao động, cải thiện điều kiện làm việc, đi lại cho công nhân lao động, nhất là khối sản xuất hầm lò. Đồng thời, đầu tư nguồn lực cho công tác an toàn vệ sinh lao động (ATVSLĐ).
Với các mỏ lộ thiên, TKV đưa vào sử dụng thiết bị cơ giới có công suất lớn như ô tô 96 tấn, máy khoan đường kính lớn, máy khoan thủy lực, máy xúc điện 10m3, máy xúc thủy lực gầu ngược, hệ thống vận tải liên hợp ô tô - băng tải, ô tô khung mềm... Việc thành lập các lò chợ cơ giới hóa đồng bộ đã giúp cắt giảm tới 20% lao động trực tiếp so với lò chợ thông thường, góp phần giảm thiểu rủi ro.
Đồng thời, TKV đặc biệt quan tâm, yêu cầu các đơn vị siết chặt mọi quy trình sản xuất, nhất là khâu thông gió, kiểm soát khí mỏ.
TKV hiện có 13 đơn vị khai thác than hầm lò. Đến nay, 100% đơn vị đều đã lắp đặt, đưa hệ thống giám sát khí mỏ tập trung tự động vào hoạt động. Hệ thống này liên tục cập nhật thông số, dữ liệu khí mỏ truyền về trung tâm điều hành sản xuất tập trung giúp các đơn vị kiểm soát thông số nhanh, chính xác, an toàn...
Để loại bỏ những nguy cơ mất an toàn lao động, tất cả các đơn vị sản xuất than hầm lò của TKV đang tăng cường thực hiện công tác thông gió và các giải pháp kiểm soát khí mỏ, phòng ngừa than tự cháy tại các mỏ hầm lò; trang bị lắp đặt đủ các đầu đo gió, đo khí, hệ thống quan trắc kiểm soát khí mỏ cho các đối tượng ở mỏ hầm lò; trang bị và thực hiện nghiêm công tác đo kiểm soát bằng máy đo khí cầm tay.
TKV cũng yêu cầu các đơn vị duy trì quy trình phải đảm bảo có người chỉ huy dẫn công nhân vào lò, kiểm soát khí trước, trong ca sản xuất theo quy định. Công tác kiểm soát phòng ngừa than tự cháy lắp đặt đầy đủ hệ thống đường ống bơm khí Nitơ, ống kiểm soát nhiệt, kiểm soát khí…
Ngoài ra, công tác kiểm tra, kiểm soát ATLĐ được tăng cường, đặc biệt là tại đơn vị hầm lò nhằm phát hiện sớm các nguy cơ, xử lý khắc phục, triệt tiêu các nguy cơ, các hành vi vi phạm ATLĐ.
Đi đôi với đầu tư công nghệ hiện đại, ngành Than cũng tập trung đẩy mạnh việc tuyên truyền giáo dục về chính sách, pháp luật, nâng cao ý thức tự chủ an toàn của người lao động và người sử dụng lao động; nâng cao năng lực công tác và kỹ năng làm việc cho cán bộ làm công tác an toàn; thường xuyên rà soát, hoàn thiện các quy trình, quy định, hồ sơ quản lý kỹ thuật an toàn; rà soát bổ sung phương án ứng cứu sự cố, tìm kiếm cứu nạn, phòng chống cháy nổ, thiên tai…
|
 |
| Lãnh đạo TKV chỉ đạo công tác cứu hộ trong vụ tai nạn tại Công ty Than Thống Nhất. Ảnh: TTTT |
Đặc biệt, để nâng cao ý thức của người lao động, TKV cũng đã ban hành quy định về xử lý người đứng đầu doanh nghiệp khi đơn vị để xảy ra TNLĐ chết người.
Trong khi chờ kết luận của cơ quan điều tra, những người đứng đầu Công ty Than Thống Nhất - đơn vị để xảy ra vụ cháy khí mê tan khiến 4 công nhân tử vong, 7 người khác bị thương ngày 3/4/2024 đã nhận trách nhiệm, đồng thời chấn chỉnh lại kỷ luật sản xuất.
Giám đốc Công ty Than Quang Hanh - TKV bị cho thôi chức vụ ngay sau khi để xảy ra liên tiếp tai nạn.
Tăng cường thanh tra, nghiêm khắc xử lý vi phạm
Trước những tai nạn nghiêm trọng trong khai thác than xảy ra vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã có công điện yêu cầu các đơn vị liên quan khẩn trương làm rõ nguyên nhân, khắc phục hậu quả, hỗ trợ gia đình công nhân tử nạn, bị thương.
Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu tỉnh Quảng Ninh tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, kịp thời phát hiện, xử lý các trường hợp vi phạm các quy định về ATLĐ trong hoạt động sản xuất kinh doanh trên địa bàn, nhất là hoạt động khai thác than hầm lò, không để xảy ra các trường hợp tương tự.
Đồng thời, yêu cầu làm rõ nguyên nhân, khắc phục hậu quả, ổn định sản xuất; đặc biệt là điều tra, làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có liên quan, xử lý nghiêm vi phạm theo quy định pháp luật (nếu có).
TKV cho biết, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng, thời gian tới, các ban chuyên môn của Tập đoàn sẽ phối hợp thanh tra, kiểm tra đột xuất các đơn vị thực hiện quy trình, quy định về công tác thông gió, quản lý khí mỏ, phòng ngừa than tự cháy và tình trạng làm việc của máy đo khí tại các vị trí làm việc trong lò…
Riêng đối với Quảng Ninh, để hạn chế mức thấp nhất những tai nạn, rủi ro của ngành Than, ngày 3/5/2024, Chủ tịch UBND tỉnh đã có chỉ thị, yêu cầu các cơ quan, đơn vị, địa phương tăng cường quản lý Nhà nước; xử lý nghiêm các tổ chức cá nhân vi phạm quy định của pháp luật về ATVSLĐ; cương quyết dừng sản xuất khi phát hiện vi phạm về ATLĐ, phát hiện nguy cơ mất ATLĐ…
|
 |
| Tăng cường điện chiếu sáng ban đêm là một trong số nhiều giải pháp nhằm đảm bảo ATLĐ tại Công ty Cổ phần Than Hà Tu. Ảnh: TTTT |
Yêu cầu các doanh nghiệp chấn chỉnh, nâng cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu; tăng cường kiểm tra nội quy; TKV tăng cường phối hợp với các cơ quan chức năng của tỉnh trong hoạt động kiểm tra đột xuất về ATVSLĐ tại các công trường, phân xưởng sản xuất để kịp thời khắc phục, triệt tiêu những nguy cơ, đảm bảo an toàn trong hoạt động sản xuất, chế biến kinh doanh than…
Thanh tra Sở Lao động - Thương Binh và Xã hội tỉnh Quảng Ninh thông tin, năm 2023, Sở đã tiến hành thanh tra, kiểm tra việc tuân thủ quy định về ATVSLĐ tại 50 đơn vị, doanh nghiệp.
Phối hợp với Cục ATLĐ (Bộ Lao động - Thương Binh và Xã hội) kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về ATVSLĐ tại 6 doanh nghiệp.
Phối hợp với TKV kiểm tra đột xuất về ATVSLĐ tại 5 doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh than trên địa bàn tỉnh.
Qua thanh tra, kiểm tra đã yêu cầu các đơn vị thực hiện 323 kiến nghị về ATVSLĐ; xử phạt vi phạm hành chính 3 doanh nghiệp.
Đặc biệt, tất cả các vụ TNLĐ chết người xảy ra trên địa bàn tỉnh đều được tổ chức điều tra kịp thời, chính xác, khách quan.
Qua điều tra, kết luận, Đoàn Điều tra TNLĐ tỉnh đã yêu cầu các đơn vị thực hiện 136 kiến nghị để phòng tránh TNLĐ tái diễn; yêu cầu các cơ sở xảy ra TNLĐ xử lý kỷ luật 91 người.
Trong đó, người sử dụng lao động, cán bộ quản lý 83 người, chiếm 91%; công nhân lao động 8 người, chiếm 9%. Cụ thể, chức danh giám đốc, phó giám đốc 7 người; trưởng, phó phòng ban 16 người; cán bộ phòng ban 17 người; chánh, phó quản đốc 31 người; lò trưởng, tổ trưởng 12 người; công nhân lao động 8 người.
Sau khi có kết luận các vụ TNLĐ, các đơn vị đều tổ chức triển khai thực hiện các kiến nghị của Đoàn Điều tra TNLĐ tỉnh. Đồng thời, họp xét kỷ luật những người có khuyết điểm với hình thức: Khiển trách 35 người; kéo dài thời hạn nâng lương 8 người; cách chức 2 người.
Đoàn Điều tra TNLĐ tỉnh đã tiến hành lập biên bản vi phạm hành chính về ATLĐ, đề xuất xử phạt 3 doanh nghiệp để xảy ra TNLĐ chết người với tổng số tiền hơn 101 triệu đồng. Xử lý hình sự 3 vụ TNLĐ chết người do vi phạm quy định về ATVSLĐ…
Trong điều kiện nguồn than đang ngày càng cạn kiệt, ngành Than đang phải đầu tư khai thác xuống sâu hơn và đi xa hơn, nếu không kịp thời khắc phục những hạn chế và thực sự quan tâm, đầu tư toàn diện cho công tác an toàn, thì những rủi ro, TNLĐ hầm lò sẽ vẫn còn xảy ra.
Trước khi có sự đột phá, đổi mới trong cách thức và quản trị về ATVSLĐ, điều quan trọng nhất là cần nêu cao ý thức kỷ luật, tuân thủ nghiêm ngặt mọi quy trình đảm bảo an toàn trong quá trình sản xuất của cả chủ doanh nghiệp và người lao động. Chỉ có như vậy, mới góp phần hạn chế được những vụ tai nạn đáng tiếc, đau lòng xảy ra…