(Thanh tra) - Cách đây tròn 45 năm, ngày 6/10/1969, Cty Điện lực (tiền thân của Tổng Cty Điện lực miền Bắc - EVNNPC) được thành lập theo Quyết định số 106/QĐ-TC của Bộ trưởng Bộ Điện và Than.
Từ đó đến nay, EVN NPC đã không ngừng nỗ lực, vượt qua rất nhiều những khó khăn thách thức cả trong chiến tranh và trong hòa bình để giữ cho dòng điện miền Bắc luôn tươi sáng, góp phần quan trọng vào tiến trình phát triển của kinh tế - xã hội đất nước.
Trong những ngày tháng 10, Hà Nội ngập sắc Thu, cùng với không khí kỷ niệm 60 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 -10/10/2014) và chuẩn bị đón 60 năm Ngày Truyền thống ngành Điện lực Việt Nam (21/12/1954 - 21/12/2014), những người làm điện miền Bắc vui mừng tổ chức kỷ niệm 45 năm Ngày Thành lập EVN NPC (6/10/1969 - 6/10/2014) và đón nhận Huân chương Độc lập hạng Nhất do Nhà nước trao tặng vào sáng ngày 4/10/2014.
Chia sẻ về chặng đường 45 năm đã đi qua của các thế hệ cán bộ, nhân viên EVN NPC, Chủ tịch - Tổng Giám đốc EVN NPC Nguyễn Phúc Vinh tự hào: "Nhìn lại chặng đường lịch sử đã qua, Điện lực miền Bắc đã góp phần xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng, phát triển và phát huy truyền thống vẻ vang của ngành Điện Việt Nam".
Những ngày đầu thành lập, trong bối cảnh nguồn và lưới điện với cơ sở vật chất, trang thiết bị lạc hậu, bị chiến tranh tàn phá nặng nề, những người làm điện miền Bắc đã khẩn trương bắt tay vào khôi phục sản xuất, củng cố các mặt quản lý, chuẩn bị điều kiện vật chất - kỹ thuật để vừa sản xuất, vừa chiến đấu, vừa xây dựng và mở rộng các công trình điện mới.
Trong những năm ác liệt của cuộc chiến tranh chống Mỹ, cứu nước, nhiều nhà máy (NM) điện và các trạm biến áp đầu mối bị đánh phá ác liệt như: NM Điện Vinh (Nghệ An), NM Điện Thượng Lý (Hải Phòng), NM Điện Yên Phụ (Hà Nội), NM Điện Thác Bà (Yên Bái), NM Điện Thanh Hóa (Thanh Hóa)... Đặc biệt, trong tháng 6/1972, NM Điện Uông Bí, NM Điện Vinh bị đánh phá tới 6 lần. Cuối tháng 12/1972 lại diễn ra cuộc đọ sức quyết liệt nhất trong 12 ngày đêm “Điện Biên Phủ trên không”. Qua hai đợt đánh phá miền Bắc của Mỹ, các cơ sở của Cty Điện lực đã phải đương đầu với hơn 1 nghìn trận đánh phá, nhưng vẫn vừa sản xuất, vừa sẵn sàng chiến đấu. Trong chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ ở miền Bắc, 121 cán bộ, công nhân viên của Cty Điện lực đã anh dũng hy sinh vì dòng điện của Tổ quốc.
Sau khi đất nước thống nhất (1975), Cty Điện lực được đổi tên thành Cty Điện lực miền Bắc. Từ năm 1976 - 1980, Cty Điện lực miền Bắc đã tập trung triển khai nhiều dự án nguồn và lưới điện ở miền Bắc, đặc biệt là ở Thủ đô Hà Nội. Đến cuối năm 1980, tổng cộng suất nguồn đạt 590,4 MW; đường dây điện các cấp điện áp từ 3 kV đến 110 kV có 9.286,5 km; tổng dung lượng máy biến áp các loại là 2.560 MVA. Cùng với việc hệ thống điện cả nước không ngừng được mở rộng, các lớp cán bộ, kỹ sư, công nhân của Cty Điện lực miền Bắc đã được cắt cử vào làm nòng cốt cho Cty Điện lực Điện lực miền Trung và Cty Điện lực miền Nam (tiền thân của Tổng Cty Điện lực miền Nam và Tổng Cty Điện lực miền Trung ngày nay).
Năm 1981, Bộ Điện lực được thành lập và Cty Điện lực miền Bắc được điều chuyển về trực thuộc Bộ Điện lực và đổi thành Cty Điện lực 1. Cty bắt đầu tiếp nhận các lưới điện và các tổ chức quản lý lưới điện đấu nối với lưới điện quốc gia như Thái Bình, Hải Dương, Hà Tuyên… và các lưới điện phụ tải do các địa phương quản lý.
Từ năm 1988 - 1990, tiếp nhận các tổ chức và lưới điện của các địa phương nằm ngoài hệ thống như Cao Bằng, Sơn La, Lai Châu và tiếp nhận hầu hết các tổ chức quản lý điện của các huyện trên miền Bắc.
Năm 1995, cùng với sự ra đời của Tổng Cty Điện lực Việt Nam (EVN), Cty Điện lực 1 được chuyển về trực thuộc EVN. Giai đoạn 2000 - 2009, Cty Điện lực 1 có tốc độ tăng trưởng hằng năm đạt từ 10,3-13%, đã thực hiện đưa điện về 220/222 huyện (99%), 4.406/4605 xã (95,7%) và 5.128.715 số hộ dân nông thôn có điện lưới quốc gia (93%).
Năm 2010, Tổng Cty Điện lực miền Bắc được thành lập trên cơ sở tổ chức lại Cty Điện lực 1 và tiếp nhận trở lại các Cty TNHH MTV Điện lực Hải Phòng, Hải Dương và Ninh Bình. EVN NPC được tổ chức theo hình thức Cty TNHH MTV, hoạt động theo mô hình Cty mẹ - Cty con.
Đến hết năm 2013, trên địa bàn 27 tỉnh, thành phố miền Bắc do Tổng Cty Điện lực miền Bắc cung ứng điện, có 100% số huyện, 99% số xã, 96,9% số hộ dân có điện lưới quốc gia.
Năm 2014, với việc xây đường dây cáp ngầm xuyên biển, đưa điện ra huyện đảo Cô Tô thì 100% các quận, huyện do EVN NPC quản lý điện đã được cấp điện lưới quốc gia.
Với những cống hiến to lớn trong 45 năm qua, Tổng Cty Điện lực miền Bắc đã vinh dự được nhận nhiều phần thưởng cao quý của Đảng và Nhà nước trao tặng: Huân chương Độc lập hạng Nhất, hạng Nhì, hạng Ba; danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới và nhiều Cờ Thi đua, Bằng khen… của Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương.
Linh Nhi
