Ngành thuế, doanh nghiệp giải pháp và chính quyền địa phương đang từng bước triển khai nhiều giải pháp để gỡ rối và tạo niềm tin cho hộ kinh doanh. Ảnh: C.V

Giải pháp nào để từng bước tháo gỡ rào cản, tạo dựng niềm tin cho hộ kinh doanh, giúp họ sàng bước vào cuộc chơi lớn.

Tháo rào cản, dựng niềm tin

Theo ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế, để triển khai Nghị định 70/2025/NĐ-CP về quản lý thuế hộ kinh doanh, ngành thuế đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp hỗ trợ. Trong đó, hai trọng tâm được ưu tiên là tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế và phối hợp với các nhà cung cấp dịch vụ xây dựng giải pháp phần mềm hóa đơn điện tử tích hợp quản lý bán hàng. Các giải pháp này được thiết kế tối ưu về chi phí, đơn giản về kỹ thuật và phù hợp với quy mô, trình độ của hộ kinh doanh nhỏ lẻ.

Đáng chú ý, đến nay, các tổ chức cung cấp dịch vụ hóa đơn điện tử đều cam kết đồng hành cùng ngành thuế, triển khai nhiều chương trình ưu đãi hỗ trợ hộ kinh doanh. Trong đó có thể kể đến việc miễn phí phần mềm bán hàng, kế toán, bảo hiểm trong 6 tháng đầu cho khách hàng đăng ký mới, tặng gói sử dụng hóa đơn điện tử và hỗ trợ miễn phí dịch vụ tư vấn kê khai thuế, sử dụng phần mềm, dịch vụ hóa đơn điện tử.

Trên cơ sở đó, hộ cá nhân kinh doanh đã có thêm lựa chọn về nhà cung cấp giải pháp hóa đơn điện tử, với các phần mềm hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền phù hợp thực tế hoạt động của từng ngành nghề, quy mô kinh doanh.

Đồ họa: Đ.H

Cùng với đó, theo ông Nguyễn Tiến Minh, Phó Cục trưởng Cục Thuế TP Hà Nội, việc hoàn thiện hệ thống pháp luật về hộ kinh doanh là yếu tố then chốt thúc đẩy kinh tế tư nhân phát triển. Với định hướng công khai, minh bạch, đơn giản, ngành thuế Hà Nội đang đẩy mạnh cải cách hành chính, mở rộng hỗ trợ trực tuyến và ứng dụng công nghệ AI, chatbot để giải đáp thắc mắc kịp thời cho người dân.

Tuy nhiên, ông Minh cũng lưu ý, hộ kinh doanh cần chủ động tìm hiểu quy định pháp luật về hóa đơn, chứng từ, nguồn gốc hàng hóa, phòng cháy chữa cháy… để tuân thủ đúng quy định. Từ đó, sự tuân thủ tự giác sẽ trở thành nền tảng giúp hoạt động kinh doanh bền vững. Song song đó, hệ sinh thái công nghệ phục vụ quản lý thuế cũng đang được ngành thuế phối hợp xây dựng, đồng hành cùng các doanh nghiệp phần mềm để hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi thuận lợi.

Ở góc độ khác, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam (VTCA), nhận định: ngành thuế cần tiếp tục có các giải pháp đồng bộ như đơn giản hóa thủ tục, hướng dẫn rõ ràng và nâng cấp hạ tầng công nghệ, giúp hộ kinh doanh yên tâm tuân thủ pháp luật và phát triển ổn định.

Theo bà Cúc, hệ thống chính sách thuế hiện vẫn còn tương đối phức tạp, đặc biệt với những hộ mới tiếp cận công nghệ hoặc vừa chuyển đổi mô hình kinh doanh. Đáng lưu ý, nhóm người lớn tuổi còn gặp nhiều khó khăn trong việc sử dụng hóa đơn điện tử, kê khai qua nền tảng số, đây là nhóm cần có hỗ trợ đặc thù.

Vì vậy, bà Cúc đề xuất, thời gian tới, ngành thuế cần tiếp tục đơn giản hóa thủ tục, tăng cường hướng dẫn chi tiết, đồng thời nâng cấp hạ tầng công nghệ, hỗ trợ người nộp thuế trong quá trình thực hiện Nghị định 70 và các mục tiêu chuyển đổi số theo Nghị quyết 06.

“Chúng tôi kỳ vọng sẽ có thêm nhiều giải pháp đồng bộ để hộ kinh doanh không chỉ tuân thủ đúng pháp luật mà còn yên tâm phát triển”, bà Nguyễn Thị Cúc nhấn mạnh.

Trên thực tế, không ít tiểu thương đã mạnh dạn chuyển đổi, bước đầu gặt hái những kết quả tích cực. Chị Nguyễn Thị Hòa, chủ cửa hàng tạp hóa tại Hà Đông (Hà Nội), chia sẻ: “Lúc đầu cũng ngại lắm, vì tôi không biết dùng phần mềm, sợ hóa đơn điện tử phức tạp. Nhưng sau khi được cán bộ thuế phường hướng dẫn, cộng thêm nhân viên đến tận nơi lắp máy tính tiền, tôi thấy đơn giản hơn mình nghĩ. Giờ mỗi ngày chốt sổ, tôi biết chính xác lời lãi ra sao, không còn áng chừng như trước”.

Theo chị Hòa, sau một thời sử dụng máy tính tiền và kê khai doanh thu thực tế, thuế phải nộp cao hơn trước một chút, nhưng bù lại, chị không còn lo lắng bị kiểm tra đột xuất hay phải chi các khoản ngoài. “Lúc đầu thì cũng lo lắng lắm, vì mình có biết gì đâu. Nghe bảo kê khai, hóa đơn điện tử là thấy sợ rồi. Nhưng sau cán bộ thuế phường xuống tận nơi hướng dẫn, thì dần dần cũng quen. Giờ mỗi ngày tôi chốt sổ, biết lời lãi rõ ràng, đỡ phải ngồi tính nhẩm hay áng chừng như trước nữa”, chị Hòa nói.

Đồng hành cùng tiểu thương vượt khó

Thực tế cho thấy, sau khi Luật Thuế Giá trị gia tăng sửa đổi và Nghị định 70 có hiệu lực, nhiều hộ kinh doanh đã chủ động đầu tư công nghệ số vào hoạt động bán hàng, thanh toán và quản lý thuế. Tuy nhiên, trong giai đoạn đầu áp dụng hóa đơn điện tử và các hệ thống quản lý bán hàng, không ít hộ vẫn gặp khó khăn, bỡ ngỡ khi tiếp cận các phần mềm kế toán, thiết bị bán hàng hiện đại. Đặc biệt, chi phí đầu tư cho máy in hóa đơn, phần mềm kế toán hay thiết bị bán hàng là một gánh nặng với tiểu thương nhỏ lẻ.

Trước thực trạng đó, một số ngân hàng và doanh nghiệp công nghệ đã chủ động vào cuộc, đưa ra các giải pháp hỗ trợ hộ kinh doanh xử lý những khó khăn về hệ thống bán hàng, hóa đơn điện tử cũng như các vấn đề liên quan đến thuế và thanh toán số.

Cụ thể, theo ông Phùng Duy Khương, Phó Tổng giám đốc VPBank, ngân hàng này đang triển khai nhiều giải pháp thanh toán không tiền mặt giúp giảm chi phí vận hành, như thanh toán bằng QR code, tap and face, hay chuyển khoản qua Tap to phone, biến điện thoại của người bán hàng trở thành thiết bị thanh toán. Ông Khương nhấn mạnh: “Người bán hàng giờ không cần đầu tư máy POS như trước nữa, mà có thể sử dụng ngay chính điện thoại của mình”.

Bà Bùi Thị Trang, Giám đốc Khối Kế toán dịch vụ và Hộ kinh doanh của MISA, cho biết MISA đã phát triển các giải pháp đơn giản, tiết kiệm và nhanh chóng, hỗ trợ hộ kinh doanh từng bước từ đăng ký kinh doanh, lập tờ khai thuế đến sử dụng phần mềm hóa đơn điện tử. Đặc biệt, các hộ kinh doanh được phân nhóm theo quy mô, mức độ sẵn sàng để áp dụng giải pháp phù hợp, từ đó nâng cao hiệu quả hỗ trợ.

Ở góc độ doanh nghiệp viễn thông, ông Lê Văn Mạnh, Phó Giám đốc Viettel Hà Nội, chia sẻ phần mềm hỗ trợ kê khai thuế cho hộ kinh doanh được doanh nghiệp thiết kế dựa trên 4 tiêu chí cốt lõi: “Làm được bằng mọi giá, ai cũng dùng được, ở đâu cũng dùng được và thiết bị nào cũng dùng được”. Theo ông Mạnh, giải pháp “kê khai thuế một chạm” cho phép tiểu thương dễ dàng thao tác trên điện thoại thông minh, giúp minh bạch hóa giao dịch và giảm tình trạng hàng giả, hàng nhái trên thị trường.

Nhiều doanh nghiệp giải pháp vào cuộc hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi công nghệ. Ảnh: C.V

Theo ông Vũ Ngọc, Giám đốc điều hành 9Pay, các doanh nghiệp có thế mạnh về nền tảng công nghệ và thanh toán trung gian, như 9Pay, nhận thức rõ vai trò đồng hành cùng kinh tế tư nhân, nhất là các hộ gia đình, kinh doanh cá thể. Tuy nhiên, theo ông Ngọc, thách thức lớn nhất không chỉ đến từ chi phí công nghệ, mà là thay đổi thói quen kinh doanh và tâm lý e ngại của tiểu thương.

Nhiều hộ kinh doanh truyền thống quen buôn bán bằng kinh nghiệm, ghi sổ tay, thu chi tiền mặt, chưa từng quan tâm đến công cụ quản lý doanh thu hay phần mềm hóa đơn. Việc chuyển từ thuế khoán sang kê khai theo doanh thu thực tế, nhất là với các chủ cửa hàng lớn tuổi, đồng nghĩa với việc thay đổi thói quen kinh doanh lâu năm. Điều này khiến họ lo lắng, sợ phiền hà và mất thời gian học hỏi loạt khái niệm mới: hóa đơn điện tử, lưu trữ số liệu, báo cáo doanh thu… Chính vì vậy, khi chưa có công cụ phù hợp, chưa được cung cấp thông tin đầy đủ, nhiều người dễ rơi vào tâm lý lo lắng, thậm chí né tránh việc chuyển đổi.

Xuất phát từ thực tế đó, 9Pay định hướng phát triển các giải pháp “bình dân hóa công nghệ”, đưa công nghệ trở nên gần gũi, đơn giản và dễ tiếp cận với tiểu thương.

Một trong những sản phẩm tiêu biểu là Loa Ting Ting, thiết bị đọc thông báo giao dịch chuyển khoản, phát âm thanh báo ngay khi giao dịch thành công. Nhờ vậy, chủ cửa hàng có thể tập trung phục vụ khách mà không lo bị nhầm lẫn giao dịch. Cùng với đó là ứng dụng quản lý doanh thu theo ngày, giúp chủ cửa hàng kiểm soát thu – chi, hạn chế thất thoát, từng bước làm quen với quản lý doanh thu minh bạch, nền tảng để kê khai thuế theo doanh thu thực tế.

“Khi có giao dịch chuyển khoản vào tài khoản, thiết bị sẽ tự động phát âm thanh đọc chính xác số tiền nhận được. Mọi thao tác trên ứng dụng đều sẽ được tối giản, gần như không có rào cản công nghệ, đúng với vai trò của Loa TingTing là trợ thủ tài chính cho chủ cửa hàng, tiểu thương”, ông Ngọc nói.