(Thanh tra) - Quy chế tiếp công dân, tiếp nhận và xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị do Chủ tịch UBND xã Thạnh Lợi (tỉnh Tây Ninh) ban hành yêu cầu bảo đảm tính khách quan, công khai, dân chủ, kịp thời trong việc tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Thực hiện chủ trương xây dựng chính quyền cơ sở “liêm chính, gần dân, vì dân”, UBND xã Thạnh Lợi đã ban hành và triển khai Quy chế tiếp công dân, tiếp nhận và xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị với nhiều nội dung cụ thể, sát thực tiễn. Quy chế này không chỉ xác định rõ nguyên tắc, quy trình, trách nhiệm của cán bộ, công chức trong công tác tiếp dân, mà còn đề cao vai trò, quyền và nghĩa vụ của người dân khi đến làm việc tại trụ sở xã. Đây được xem là một bước tiến quan trọng nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước và tạo môi trường minh bạch trong giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Theo quy định, Chủ tịch UBND xã trực tiếp tiếp công dân vào ngày thứ Hai hàng tuần. Trong trường hợp bận công tác, Phó Chủ tịch UBND xã sẽ thay mặt thực hiện. Ngoài ra, nếu có những vụ việc đột xuất, Chủ tịch UBND xã vẫn sẽ sắp xếp thời gian tiếp dân theo đúng tinh thần của Luật Tiếp công dân năm 2013. Việc này thể hiện sự chủ động, linh hoạt và trách nhiệm của chính quyền trong việc lắng nghe ý kiến, nguyện vọng chính đáng của Nhân dân.
Để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, UBND xã bố trí phòng tiếp dân tại trụ sở, đồng thời niêm yết công khai nội quy, quy chế, lịch tiếp dân ở nơi dễ thấy. Phòng tiếp dân được trang bị bàn ghế, sổ ghi chép, máy tính và các phương tiện hỗ trợ cần thiết, đảm bảo không gian làm việc nghiêm túc nhưng gần gũi, cởi mở. Đây cũng là cách để nâng cao tính minh bạch, tránh tình trạng người dân phải đi lại nhiều lần hoặc gặp khó khăn khi tìm hiểu thông tin.
Đối với cán bộ, công chức làm nhiệm vụ tiếp dân, quy chế nhấn mạnh yêu cầu “tôn trọng – lắng nghe – trách nhiệm”. Cụ thể, cán bộ phải ghi nhận đầy đủ nội dung trình bày, phân loại, xử lý hoặc tham mưu cho cấp có thẩm quyền giải quyết đúng quy định. Một nguyên tắc quan trọng khác là bảo mật thông tin đối với người tố cáo, nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng và tránh những rủi ro cho công dân. Bên cạnh đó, quy chế cũng quy định rõ những trường hợp cán bộ có quyền từ chối tiếp dân như: Người say rượu, sử dụng chất kích thích, có hành vi gây rối, đe dọa; hoặc trường hợp vụ việc đã được giải quyết thấu đáo nhưng công dân cố tình khiếu nại kéo dài.
Về phía công dân, khi đến làm việc tại phòng tiếp dân, cần tuân thủ quy định chung như: Xuất trình giấy tờ tùy thân, trình bày trung thực, chấp hành nội quy, giữ trật tự, không mang theo vũ khí, chất nổ. Người dân cũng không được tự ý quay phim, ghi âm, chụp ảnh nếu chưa được sự đồng ý của cán bộ có thẩm quyền. Những quy định này nhằm giữ gìn không gian làm việc văn minh, tôn trọng lẫn nhau, đồng thời tạo sự công bằng giữa quyền và trách nhiệm của cả chính quyền và công dân.
Đáng chú ý, quy chế tiếp công dân của xã Thạnh Lợi còn phân công rõ ràng trách nhiệm cho từng bộ phận liên quan. Theo đó, công chức Văn phòng HĐND và UBND xã là người trực tiếp phụ trách công tác tiếp dân thường xuyên. Lực lượng Công an xã chịu trách nhiệm bảo đảm an ninh, trật tự trong suốt quá trình tiếp dân, phòng ngừa tình huống gây rối hoặc mất an toàn. Ban Chỉ huy quân sự xã cũng được phân công phối hợp khi có yêu cầu, nhất là trong những tình huống phức tạp. Việc phân định cụ thể như vậy giúp công tác tiếp dân diễn ra bài bản, chuyên nghiệp, hạn chế tình trạng chồng chéo hoặc thiếu trách nhiệm.
Có thể thấy, việc ban hành và triển khai Quy chế tiếp công dân tại xã Thạnh Lợi đã góp phần nâng cao niềm tin của người dân đối với chính quyền cơ sở. Khi người dân được tiếp cận thông tin minh bạch, được lắng nghe và được giải quyết kịp thời, hợp tình, hợp lý, thì tình trạng khiếu kiện vượt cấp, kéo dài sẽ dần được hạn chế. Đồng thời, công tác quản lý, điều hành của chính quyền địa phương cũng trở nên khoa học, rõ ràng và dân chủ hơn.
Trong bối cảnh hiện nay, khi yêu cầu cải cách hành chính, xây dựng chính quyền điện tử và phát huy dân chủ ở cơ sở ngày càng cao, mô hình và cách làm của xã Thạnh Lợi là một kinh nghiệm đáng tham khảo. Bằng việc chú trọng công khai, minh bạch và đặt người dân ở vị trí trung tâm, xã đã từng bước xây dựng hình ảnh chính quyền gần gũi, thân thiện, phục vụ Nhân dân. Đây chính là nền tảng quan trọng để củng cố niềm tin, đồng thời phát huy vai trò giám sát, góp ý của Nhân dân trong quá trình phát triển địa phương.
