(Thanh tra) - Văn bản hợp nhất số 81/VBHN-BQP Thông tư quy định việc áp dụng các hình thức kỷ luật, trình tự, thủ tục, thời hiệu, thời hạn và thẩm quyền xử lý kỷ luật đối với dân quân tự vệ được Bộ Quốc phòng ban hành ngày 9/10/2025 không chỉ là công cụ pháp lý để duy trì kỷ luật mà còn là cơ sở quan trọng để phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực và đảm bảo quyền khiếu nại của người vi phạm.
Trong bối cảnh tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và phòng chống tham nhũng, tiêu cực, việc đảm bảo quyền khiếu nại của người bị xử lý kỷ luật là vô cùng quan trọng, thể hiện tính minh bạch và khách quan trong quá trình xử lý vi phạm.
Nhằm đảm bảo tính khách quan và công bằng trong quá trình xử lý kỷ luật, Thông tư quy định rõ về quyền khiếu nại đối với các quyết định kỷ luật tại Điều 6, mục Khiếu nại quyết định xử lý kỷ luật.
Cụ thể, theo Khoản 1 Điều 6, trường hợp người vi phạm kỷ luật không đồng ý với quyết định xử lý kỷ luật thì họ có quyền khiếu nại đến cấp có thẩm quyền kỷ luật theo quy định của Thông tư này.
Tuy nhiên, quyền này đi kèm với một trách nhiệm quan trọng: Người vi phạm kỷ luật phải chấp hành nghiêm quyết định hiện hành khi quyết định đó chưa được giải quyết. Đây là quy định nhằm duy trì tính nghiêm minh của kỷ luật trong lực lượng.
Song song với quyền khiếu nại của người vi phạm, Thông tư cũng ràng buộc trách nhiệm của cấp có thẩm quyền giải quyết kỷ luật. Theo khoản 2 Điều 6, khi nhận được khiếu nại của người vi phạm kỷ luật, cấp có thẩm quyền có trách nhiệm xem xét trả lời đúng thời hạn theo quy định của pháp luật. Trách nhiệm này đảm bảo rằng quy trình xử lý kỷ luật được hoàn thành đúng thời hạn, tránh kéo dài gây ảnh hưởng đến người vi phạm và đơn vị.
Quy định về quyền khiếu nại và trách nhiệm giải quyết này là một phần quan trọng trong việc đảm bảo nguyên tắc xử lý kỷ luật phải khách quan, công bằng, nghiêm minh và bảo đảm tính giáo dục, góp phần nâng cao chất lượng tổng hợp của lực lượng Dân quân tự vệ.
Thông tư đã đặt ra các hình thức kỷ luật nghiêm khắc đối với những hành vi vi phạm có dấu hiệu tiêu cực, tham nhũng, đặc biệt là đối với các chức vụ chỉ huy, nhằm ngăn chặn tình trạng lợi dụng chức vụ, quyền hạn để trục lợi hoặc bao che.
Cụ thể, tại khoản 2 Điều 9 (Vi phạm chức trách, nhiệm vụ của các chức vụ chỉ huy dân quân tự vệ) quy định, người chỉ huy trực tiếp nếu biết hoặc phát hiện dấu hiệu dân quân tự vệ thuộc quyền có hành vi vi phạm nhưng không có biện pháp ngăn chặn kịp thời hoặc bao che cho hành vi vi phạm của cấp dưới gây hậu quả nghiêm trọng trở lên, thì sẽ bị kỷ luật giáng chức hoặc cách chức.
Ngoài ra, theo Điều 15 (Vi phạm quyền hạn của các chức vụ chỉ huy dân quân tự vệ), người giữ chức vụ chỉ huy dân quân tự vệ lợi dụng chức vụ, quyền hạn làm sai nguyên tắc, quy định hoặc ra mệnh lệnh vượt quá quyền hạn, thì bị kỷ luật khiển trách hoặc cảnh cáo.
Nếu vi phạm một trong các trường hợp nghiêm trọng hơn như sử dụng trang bị, phương tiện của dân quân tự vệ để thực hiện hành vi vi phạm; hoặc đã được can ngăn, nhắc nhở nhưng vẫn cố tình vi phạm; hoặc đã bị xử lý kỷ luật chưa được công nhận tiến bộ mà tiếp tục vi phạm, thì sẽ bị kỷ luật giáng chức hoặc cách chức.
Đặc biệt, hành vi chiếm đoạt tài sản được quy định xử lý kỷ luật rất nghiêm. Theo Điều 27, nếu người vi phạm lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc dùng các thủ đoạn khác để chiếm đoạt tài sản của Nhà nước, tổ chức, cá nhân có giá trị dưới 2.000.000 đồng, thì bị kỷ luật từ khiển trách, cảnh cáo đến giáng chức.
Trong trường hợp vi phạm có tính chất nghiêm trọng hơn như lôi kéo người khác tham gia, hoặc làm ảnh hưởng đến việc thực hiện nhiệm vụ của đơn vị, thì người vi phạm sẽ bị kỷ luật cách chức đến tước danh hiệu Dân quân tự vệ.
Thông tư hợp nhất này là cơ sở pháp lý quan trọng để các cơ quan, đơn vị Quân đội và các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan áp dụng hình thức kỷ luật đối với dân quân tự vệ một cách chặt chẽ, bảo đảm tính giáo dục, góp phần nâng cao chất lượng tổng hợp của lực lượng dân quân tự vệ.
