(Thanh tra) - Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo đã sửa đổi, hoàn thiện những quy định quan trọng nhằm bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với các văn bản pháp luật có liên quan, phù hợp thực tiễn quản lý và khắc phục những hạn chế, bất cập.
Thủ tướng Chính phủ có thể uỷ quyền thụ lý tố cáo
Trước hết, dự thảo bổ sung quy định về nguyên tắc giải quyết tố cáo đối với các trường hợp không thuộc quy định tại khoản 3, khoản 4 và khoản 5 Điều 12 Luật Tố cáo. Nội dung này được thiết kế theo hướng Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, Chủ tịch UBND tỉnh xác định thẩm quyền giải quyết tố cáo đối với cán bộ, công chức, viên chức tại thời điểm có hành vi vi phạm thuộc thẩm quyền quản lý của mình (khoản 7 Điều 12).
Một điểm đáng chú ý khác là quy định về thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ trong giải quyết tố cáo. Để phù hợp với thực tiễn, dự thảo quy định Thủ tướng Chính phủ có thể căn cứ vào từng vụ việc cụ thể để ủy quyền cho Tổng Thanh tra Chính phủ thụ lý tố cáo sau khi kiểm tra thấy đủ điều kiện. Tổng Thanh tra Chính phủ kết luận nội dung tố cáo và thông báo kết luận sau khi Thủ tướng Chính phủ xem xét, cho ý kiến đối với báo cáo kết quả xác minh nội dung tố cáo của Tổng Thanh tra Chính phủ (điểm c khoản 8 Điều 13).
Ngoài ra, dự thảo cũng bổ sung thẩm quyền giải quyết tố cáo của Chánh án Tòa án chuyên biệt (khoản 1 Điều 14), để bảo đảm phù hợp với Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án Nhân dân năm 2025.
Sửa đổi, hoàn thiện các quy định nhằm đẩy mạnh phân cấp, phân quyền
Bên cạnh những điểm bổ sung mới, Dự thảo Luật cũng tập trung sửa đổi, hoàn thiện nhiều quy định hiện hành nhằm bảo đảm tính thống nhất và phù hợp hơn với thực tiễn.
Trước hết, đối với cấp cơ sở, dự thảo sửa đổi, hoàn thiện quy định về thẩm quyền giải quyết tố cáo của Chủ tịch UBND cấp xã. Theo đó, Chủ tịch UBND cấp xã sẽ chịu trách nhiệm giải quyết tố cáo hành vi vi phạm pháp luật trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ của người đứng đầu, cấp phó của người đứng đầu cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp xã; cán bộ, công chức, viên chức do mình quản lý trực tiếp; đồng thời giải quyết tố cáo hành vi vi phạm pháp luật trong thực hiện nhiệm vụ, công vụ của cơ quan, tổ chức do UBND cấp xã quản lý trực tiếp (khoản 1 Điều 13).
Ở cấp tỉnh, thẩm quyền giải quyết tố cáo của Chủ tịch UBND cấp tỉnh cũng được sửa đổi, hoàn thiện. Theo quy định sửa đổi, Chủ tịch UBND cấp tỉnh sẽ giải quyết tố cáo hành vi vi phạm pháp luật trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ của Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND cấp xã; người đứng đầu, cấp phó của người đứng đầu cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc UBND cấp tỉnh; công chức do mình bổ nhiệm, quản lý trực tiếp (điểm a khoản 4 Điều 13).
Dự thảo cũng sửa đổi, hoàn thiện thẩm quyền giải quyết tố cáo của Chánh án Tòa án Nhân dân khu vực, Chánh án Tòa án Nhân dân cấp tỉnh và Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao, nhằm bảo đảm tính đồng bộ (khoản 1, khoản 2 và khoản 4 Điều 14). Bên cạnh đó, thẩm quyền giải quyết tố cáo của Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân các cấp, từ VKSND khu vực, VKSND tỉnh đến VKSND tối cao cũng được hoàn thiện theo hướng cụ thể, rõ ràng hơn (khoản 1, khoản 2 và khoản 4 Điều 15).
Ngoài ra, dự thảo còn sửa đổi, hoàn thiện quy định về trách nhiệm của Thủ trưởng cơ quan, đơn vị được giao tham mưu công tác giải quyết tố cáo đối với cơ quan không có cơ quan thanh tra (Điều 31).
Đáng chú ý, nhằm đáp ứng yêu cầu đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tăng tính chủ động, chịu trách nhiệm trong thực thi nhiệm vụ, công vụ, dự thảo cũng sửa đổi, hoàn thiện quy định về trách nhiệm của Tổng Thanh tra Chính phủ trong việc giải quyết tố cáo theo hướng Tổng Thanh tra Chính phủ có trách nhiệm thực hiện các nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ ủy quyền (điểm b khoản 2 Điều 32).
Dự kiến dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo sẽ được trình tại kỳ họp thứ 10 Quốc hội khoá XV.
Theo Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Tiến Đạt, thực hiện chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm, Thanh tra Chính phủ sẽ tập trung thể chế hóa kịp thời các chủ trương, đường lối của Đảng, nhất là những nội dung gắn trực tiếp với yêu cầu đổi mới tổ chức, hoạt động của ngành trong bối cảnh thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp.
Phó Tổng Thanh tra Chính phủ nhấn mạnh, các văn bản pháp luật mới phải vừa bảo đảm tính minh bạch, trách nhiệm giải trình, vừa tháo gỡ được các “điểm nghẽn” trong thực tiễn, tạo hành lang pháp lý thuận lợi để nâng cao chất lượng công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.
