Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Lê Tiến Châu; Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Ngô Sách Thực chủ trì hội nghị. Ảnh: M.Đức

Tại hội nghị, ông Phan Văn Vượng, Phó Trưởng ban Dân chủ - Pháp luật, UBTƯ MTTQ Việt Nam đã báo cáo một số kết quả giám sát. Theo đó, các chủ tịch UBND cấp tỉnh cơ bản đã tổ chức tiếp công dân định kỳ theo quy định. Tuy nhiên, hầu hết không bảo đảm theo quy định của Luật Tiếp công dân, số lượng ngày tiếp công dân của chủ tịch UBND cấp tỉnh tính bình quân trên địa bàn toàn quốc không đạt 50% theo quy định.

Trong kỳ giám sát 18 tháng qua, nhiều chủ tịch UBND cấp tỉnh chỉ tiếp dân một, hai ngày thậm chí có người không tiếp dân ngày nào. Cụ thể, số ngày tiếp công dân của chủ tịch UBND cấp tỉnh trên địa bàn toàn quốc là 471 ngày, trung bình là 8 ngày, đạt 42% yêu cầu theo quy định.

Nhiều địa phương chủ tịch UBND cấp tỉnh ủy quyền cho phó chủ tịch hoặc chánh thanh tra tỉnh, trưởng ban tiếp công dân tiếp dân thay. Cụ thể, số ngày chủ tịch UBND tỉnh ủy quyền cho phó chủ tịch tiếp dân là 272 ngày, chiếm 23%; số ngày ủy quyền cho cơ quan chuyên môn tiếp dân là 208 ngày, chiếm 18%.

Qua giám sát cũng cho thấy, công tác quản lý, chỉ đạo điều hành của cơ quan hành chính các cấp trên một số lĩnh vực, trong đó có lĩnh vực đất đai còn hạn chế, nhất là trong việc tiếp nhận hồ sơ, giải quyết các thủ tục hành chính, thông tin, giải thích, trả lời các nội dung đề nghị của công dân chưa tốt, gây bức xúc cho các hộ dân làm phát sinh đơn KN.

Theo đánh giá của Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký UBTƯ MTTQ Việt Nam Lê Tiến Châu thì hội nghị này có ý nghĩa quan trọng nhằm góp phần đánh giá chính xác, khách quan, thực trạng tình hình, trách nhiệm và kết quả tiếp công dân, giải quyết KN,TC của chủ tịch UBND các cấp, đồng thời đánh giá những bất cập của một số văn bản pháp luật liên quan đến công tác tiếp công dân, giải quyết KN,TC nói chung và đối với chủ tịch UBND các cấp nói riêng.

Tại hội nghị, ông Đỗ Duy Thường, Phó Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn về dân chủ - pháp luật, UBTƯ MTTQ Việt Nam kiến nghị, trong giải quyết KN,TC, chủ thể quan trọng nhất là người dân nên rất mong các cấp chính quyền, nhất là UBND các cấp phải đảm bảo quyền và lợi ích chính đáng của nhân dân.

Trong đó những khiếu nại liên quan đến vấn đề đất đai là lớn nhất, ông Đỗ Duy Thường dẫn ra ví dụ, vụ việc tại Thủ Thiêm, thành phố Hồ Chí Minh khiến người dân rất bức xúc, gây nhức nhối trong xã hội. Vì vậy, khi người dân có kiến nghị chính đáng thì các cấp, chính quyền phải đưa ra hướng xử lý kịp thời, đúng đắn nhất để lo cho dân.

Ông Nguyễn Hồng Điệp, Trưởng ban Tiếp dân Trung ương, Thanh tra Chính phủ cho rằng, hiện nay đã có những quy định rất rõ ràng chủ tịch UBND các cấp phải tiếp dân. Tuy nhiên, nhiều chủ tịch UBND tổ chức tiếp dân một cách nghiêm chỉnh nhưng nhiều vị lại không tiếp. Do đó, rất nhiều đoàn đông người mang theo những bức xúc tìm đến Ban Tiếp dân Trung ương để khiếu nại.

Thực chất của tiếp dân không chỉ là ghi nhận sự việc một cách đơn thuần. mà thực chất của việc tiếp dân chính là vận động người dân. Do đó, người tham gia tiếp dân không thể tiếp một cách vô cảm. Nếu vô cảm người dân sẽ không nghe. Đây là lý do mà Ban Tiếp dân Trung ương lúc nào cũng đông người tìm đến. Nguyên nhân của việc này có thể là do địa phương không giải quyết kịp thời các bức xúc, chưa tổ chức đối thoại với người dân, ông Nguyễn Hồng Điệp chia sẻ thêm.

Bà Lê Thị Nguyệt, Phó Trưởng ban Dân nguyện, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, thông tin, trong quá trình thực hiện các nội dung của KN,TC, vai trò của MTTQ và các tổ chức thành viên chưa được thể hiện một các đúng mực, nhất là chức năng giám sát của Mặt trận trong lĩnh vực này. Nếu vai trò, chức năng này của Mặt trận được thực hiện tốt ngay từ cấp huyện, cấp xã thì việc KN,TC sẽ ít có cơ hội xảy ra. Cán bộ tiếp công dân cũng phải là người có trách nhiệm, phải thương dân, được đào tạo bài bản; ngay cả cách nói, cách phúc đáp cũng phải hợp tình, hợp lý thì việc giải quyết KN,TC mới mong giải quyết được.

Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Ngô Sách Thực khẳng định những ý kiến nêu ra tại hội nghị sẽ được Ban Tổ chức hoàn thiện và gửi tới những cơ quan, ban ngành có liên quan để công tác tiếp công dân, giải quyết KN,TC đối với chủ tịch UBND các cấp với hy vọng năm 2021 sẽ đạt kết quả cao nhất để giảm bức xúc, giảm những bất cập, nâng cao chất lượng ngay từ cơ sở với mục tiêu cao nhất là an dân.

Từ kết quả giám sát, UBTƯ MTTQ Việt Nam kiến nghị Ban Bí thư Trung ương Đảng chỉ đạo thường trực các tỉnh, thành ủy tiếp tục thực hiện nghiêm quy định về trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy trong việc tiếp dân, đối thoại trực tiếp với dân và xử lý những phản ánh, kiến nghị của dân; tăng cường kiểm tra, xem xét trách nhiệm đối với người đứng đầu về trách nhiệm tiếp công dân và giải quyết KN,TC.

UBTƯ MTTQ Việt Nam kiến nghị Quốc hội, Chính phủ sửa đổi Luật Tiếp công dân cho phù hợp với Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi, bổ sung quy định về trách nhiệm trực tiếp tiếp công dân của chủ tịch UBND các cấp theo hướng mở là lãnh đạo UBND các cấp nhằm đảm bảo tính khả thi.

Đồng thời ban hành quy định biện pháp chế tài làm cơ sở xem xét, xử lý trách nhiệm của người đứng đầu do không thực hiện tiếp công dân, không trực tiếp chỉ đạo giải quyết KN,TC; giải quyết KN,TC chậm trễ để xảy ra vụ việc bức xúc, đông người, kéo dài. Kiến nghị tăng thời hạn giải quyết KN liên quan đến lĩnh vực quản lý đất đai, bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng, tái định cư để việc giải quyết KN đảm bảo chất lượng, hiệu quả. Bổ sung chế tài xử lý đối với người có thẩm quyền giải quyết KN vi phạm quy trình và thời hạn giải quyết…