TS Cung Phi Hùng, nguyên Phó Viện trưởng Viện Chiến lược và Khoa học thanh tra trình bày nội dung nghiên cứu tại hội thảo.

Trình bày tóm tắt nội dung nghiên cứu, TS Cung Phi Hùng chia sẻ, hoạt động giải quyết khiếu nại trực tuyến là một hình thức tiếp nhận và xử lý khiếu nại của cá nhân, tổ chức thông qua các nền tảng số, giúp nâng cao hiệu quả, minh bạch và tiết kiệm thời gian.

Tuy nhiên, hoạt động này cũng tồn tại nhiều hạn chế. Về phía cơ quan giải quyết khiếu nại, thiếu nguồn lực như nhiều cơ quan chưa đủ nhân sự, công nghệ hoặc kinh phí để vận hành hệ thống hiệu quả; xử lý chậm trễ; tốc độ giải quyết khiếu nại trực tuyến đôi khi không nhanh hơn phương thức truyền thống do quy trình phức tạp hoặc tắc nghẽn dữ liệu; thiếu minh bạch như một số hệ thống không công khai tiến trình xử lý, dẫn đến nghi ngờ về tính công bằng; bảo mật thông tin hạn chế do hệ thống an ninh mạng yếu.

Về phía người khiếu nại, hạn chế về kỹ năng số như người cao tuổi hoặc ở vùng nông thôn khó tiếp cận do thiếu hiểu biết về công nghệ; thiếu tin tưởng vào cán bộ giải quyết; nhiều người e ngại khiếu nại trực tuyến không được giải quyết nghiêm túc.

Về hệ thống công nghệ, hạ tầng kém như mạng internet chập chờn, hệ thống dễ sập khi quá tải; thiếu tích hợp như nhiều cổng khiếu nại riêng lẻ, không kết nối với nhau, gây khó khăn cho người dùng.

Hoạt động giải quyết tố cáo trực tuyến ở Việt Nam trong thời gian gần đây đã có những bước phát triển đáng kể, góp phần nâng cao hiệu quả công tác tiếp nhận và xử lý tố cáo.

Tuy nhiên, theo chủ nhiệm đề tài, hoạt động này vẫn tồn tại một số hạn chế cần khắc phục như: Tốc độ giải quyết chậm như nhiều đơn tố cáo bị tồn đọng, thời gian xử lý kéo dài do quy trình phức tạp hoặc thiếu nhân lực; thiếu minh bạch trong phản hồi, người tố cáo thường không nhận được thông báo rõ ràng về tiến độ hoặc kết quả giải quyết.

Về công nghệ: hệ thống trực tuyến đôi khi gặp sự cố kỹ thuật, khó sử dụng đối với người dân ở vùng sâu vùng xa; nguy cơ lộ thông tin người tố cáo; một số trường hợp thông tin cá nhân bị rò rỉ, dẫn đến tâm lý e ngại khi tố cáo.

Ngoài ra, chưa phát huy hiệu quả giải quyết ở địa phương, một số địa phương chưa chủ động trong việc tiếp nhận và xử lý tố cáo trực tuyến, vẫn ưu tiên phương thức truyền thống.

Trên cơ sở mục tiêu nghiên cứu là đề xuất các giải pháp hoàn thiện pháp luật tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo theo hướng tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo trực tuyến; đề xuất các giải pháp tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo trực tuyến ở Việt Nam hiện nay, đề tài triển khai các nội dung sau: Cơ sở lý luận về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo trực tuyến; Thực trạng pháp luật và hoạt động tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo trực tuyến; Đề xuất các giải pháp tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo trực tuyến.

Góp ý tại hội thảo ngày 5/6, các đại biểu đều cho rằng, mặc dù Thanh tra Chính phủ là đơn vị chủ trì thực hiện việc tiếp công dân trực tuyến nhưng chưa có văn bản pháp lý nào hướng dẫn về việc tiếp công dân trực tuyến. Vì vậy, đây là nội dung cần được nghiên cứu.

Về cơ sở pháp lý, Quyết định số 748/QĐ-TTCP ngày 28/12/2023 của Thanh tra Chính phủ ban hành Quy chế tiếp công dân trực tuyến và mô hình thí điểm tiếp công dân trực tuyến của Thanh tra Chính phủ. Tuy nhiên, theo chủ nhiệm, vì là thí điểm nên sẽ có những vướng mắc cần phải nghiên cứu.

Mặt khác, trong Quy chế quy định đầy đủ trình tự, thủ tục tiếp công dân trực tuyến, đề tài cần đánh giá quy định pháp luật và thực tiễn dựa trên quy chế này.