(Thanh tra) - Thực hiện vai trò là cơ quan tham mưu nòng cốt, Thanh tra Công an tỉnh Ninh Bình đã chủ động phối hợp, kịp thời giải quyết khiếu nại, tố cáo (KN, TC), bảo đảm quyền KN, TC của công dân, đồng thời kiên quyết xử lý các hành vi lợi dụng quyền KN, TC để vi phạm pháp luật.
Với vai trò tham mưu cho Giám đốc Công an tỉnh trong công tác tiếp công dân (TCD), giải quyết KN, TC, thời gian qua, Thanh tra Công an tỉnh Ninh Bình đã phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan để thực hiện nhiệm vụ một cách kịp thời, đúng quy định pháp luật.
Từ đầu năm đến nay, tại địa điểm TCD của Công an tỉnh Ninh Bình, lực lượng Công an đã tiếp nhận 299 lượt với 443 công dân, liên quan đến 182 vụ việc, trong đó có 5 đoàn đông người.
Dù số lượng công dân và đơn thư có xu hướng gia tăng so với cùng kỳ năm trước, nhưng lực lượng Công an tỉnh đã kiên trì, nỗ lực tiếp nhận, giải thích, xử lý đúng thẩm quyền và chỉ đạo giải quyết kịp thời.
Nhờ đó, công tác này đã góp phần bảo đảm không xảy ra đột xuất, bất ngờ, giữ vững ổn định an ninh trật tự (ANTT) trên địa bàn.
Đáng chú ý, thời gian qua, Công an tỉnh Ninh Bình đã xử lý 3 cá nhân có hành vi lợi dụng quyền KN, TC để vi phạm pháp luật, gây mất an ninh trật tự, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động bình thường của các cơ quan, tổ chức.
Để làm rõ hơn về nội dung xử lý các trường hợp lợi dụng quyền KN, TC nhằm bảo đảm kỷ cương hành chính và hiệu lực quản lý Nhà nước, phóng viên Báo Thanh tra đã có cuộc trao đổi với Thượng tá Phạm Đồng Điện, Chánh Thanh tra Công an tỉnh Ninh Bình.
Phân biệt rõ giữa khiếu nại tiếp và lợi dụng quyền KN, TC
+Thưa ông, hướng xử lý đối với những vụ việc KN, TC đã được giải quyết đúng thẩm quyền, trình tự nhưng công dân vẫn tiếp tục gửi đơn KN, TC được pháp luật quy định như thế nào?
- Chánh Thanh tra Phạm Đồng Điện: Cả Luật Khiếu nại và Luật Tố cáo đều quy định rõ nguyên tắc: Khi vụ việc đã được giải quyết đúng thẩm quyền, đúng trình tự, thủ tục và nội dung giải quyết phù hợp với quy định pháp luật, thì kết quả giải quyết đó là cuối cùng và có hiệu lực thi hành.
Cụ thể, Điều 11 Luật Khiếu nại quy định cơ quan, người có thẩm quyền sẽ không thụ lý khiếu nại nếu vụ việc đã được giải quyết lần hai hoặc có quyết định giải quyết cuối cùng có hiệu lực pháp luật, trừ trường hợp phát hiện tình tiết mới quan trọng có thể làm thay đổi bản chất vụ việc.
Tương tự, Điều 25 Luật Tố cáo 2018 cũng nêu rõ, tố cáo đã được giải quyết mà không có căn cứ mới thì không thụ lý giải quyết lại.
Ngoài ra, hành vi lợi dụng quyền KN, TC để gây rối, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, cá nhân đã được quy định mức xử phạt tại Nghị định 124/2020/NĐ-CP của Chính phủ. Mức xử phạt có thể lên tới 20 triệu đồng tùy thuộc vào hành vi và mức độ vi phạm.
+ Từ kinh nghiệm thực tiễn công tác, xin ông cho biết cán bộ TCD, giải quyết KN, TC có thể nhận biết hành vi công dân lợi dụng quyền KN, TC để vi phạm pháp luật qua những dấu hiệu nào?
- Chánh Thanh tra Phạm Đồng Điện: Trước hết, phải khẳng định rằng, không phải mọi trường hợp công dân gửi đơn nhiều lần đều là lợi dụng quyền KN, TC.
Cơ quan Nhà nước cần phân biệt rõ giữa hai trường hợp:
Thứ nhất, công dân tiếp tục KN, TC vì chưa được giải quyết hoặc chưa nhận được thông tin phản hồi đầy đủ.
Thứ hai, gửi đơn lặp lại với cùng nội dung, mặc dù đã được giải quyết và có kết luận cuối cùng, đồng thời không cung cấp tình tiết mới.
Dấu hiệu cụ thể của hành vi lợi dụng quyền KN, TC gồm: Liên tục gửi đơn đến nhiều cơ quan khác nhau về cùng một vụ việc đã được giải quyết đúng quy định. Dùng lời lẽ vu khống, xúc phạm, đe dọa hoặc gây sức ép trái pháp luật với cán bộ, công chức. Tập hợp, kích động người khác tham gia khiếu kiện đông người trái quy định.
Áp dụng quy trình 4 bước nhằm ngăn chặn lợi dụng KN, TC để vi phạm pháp luật
+ Xin ông chia sẻ kinh nghiệm của Công an tỉnh trong ngăn chặn tình trạng lợi dụng KN, TC để vi phạm pháp luật?
- Chánh Thanh tra Phạm Đồng Điện: Để ngăn chặn tình trạng lợi dụng KN, TC để vi phạm pháp luật, chúng tôi áp dụng quy trình xử lý theo 4 bước sau:
Bước 1 - Rà soát và đối chiếu hồ sơ vụ việc: Ngay khi tiếp nhận đơn, cán bộ xử lý phải kiểm tra hồ sơ lưu trữ để xác định vụ việc đã được giải quyết lần hai hoặc đã có quyết định, kết luận tố cáo có hiệu lực hay chưa.
Bước 2 - Thông báo không thụ lý nếu không có tình tiết mới: Căn cứ Luật Khiếu nại và Luật Tố cáo, cơ quan có thẩm quyền ra văn bản thông báo không thụ lý giải quyết, đồng thời gửi kèm trích lục hoặc bản sao quyết định, kết luận trước đó để người dân nắm rõ.
Bước 3 - Giải thích, tuyên truyền rõ về quyền và nghĩa vụ của công dân, không để công dân hiểu nhầm rằng cơ quan giải quyết “né tránh” vụ việc. Tuyên truyền thực hiện tại các buổi TCD định kỳ, trên cổng thông tin điện tử hoặc tại bảng thông báo công khai.
Bước 4 - Xử lý vi phạm nếu có hành vi lợi dụng quyền: Trường hợp có dấu hiệu lợi dụng quyền KN, TC để gây rối, vu khống hoặc kích động sẽ chuyển hồ sơ sang cơ quan Công an để xử lý theo quy định của pháp luật, kể cả xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự nếu đủ yếu tố cấu thành tội phạm.
+ Vậy theo ông, giải pháp nào để hạn chế các trường hợp liên tục gửi đơn đến nhiều cơ quan về cùng một vụ việc KN, TC đã được giải quyết đúng quy định?
- Chánh Thanh tra Phạm Đồng Điện: Sự thiếu phối hợp giữa các cấp chính quyền là một trong những nguyên nhân khiến tình trạng gửi đơn nhiều lần kéo dài.
Các cơ quan TCD cấp xã, tỉnh và Trung ương cần chia sẻ dữ liệu giải quyết vụ việc qua phần mềm quản lý đơn thư. Điều này giúp khi nhận đơn trùng lặp, có thể tra cứu ngay và trả lời nhanh chóng.
Đồng thời, cần phối hợp thống nhất quan điểm xử lý để công dân không có cơ hội “chạy vòng” giữa các cấp.
Đặc biệt, kết quả giải quyết phải được thông báo tới tất cả các cơ quan mà công dân đã gửi đơn, tránh việc cơ quan khác tiếp nhận lại mà không biết vụ việc đã khép lại.
Bảo vệ quyền KN, TC của công dân là trách nhiệm của Nhà nước nhưng quyền đó phải được thực hiện trong khuôn khổ pháp luật.
Mọi hành vi lợi dụng quyền KN, TC để gây cản trở hoạt động của cơ quan Nhà nước hoặc xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân khác đều phải bị xử lý nghiêm.
Khi cơ quan Nhà nước thực hiện đầy đủ các bước rà soát, trả lời, giải thích và xử lý vi phạm, tình trạng KN, TC kéo dài, không có cơ sở sẽ từng bước được kiểm soát, góp phần xây dựng môi trường hành chính kỷ cương, minh bạch, bảo đảm hiệu quả công tác TCD, giải quyết KN, TC trên phạm vi toàn quốc.
