Sáng 8/9, Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội họp phiên toàn thể thẩm tra báo cáo công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo về hành chính năm 2025. 

Một trong những vấn đề được quan tâm tại phiên họp là việc cập nhật dữ liệu, tiếp tục nghiên cứu, nâng cấp, hoàn thiện Hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về khiếu nại, tố cáo.

Đại biểu Quốc hội Hoàng Đức Thắng (đoàn Quảng Trị). Ảnh: P.Thắng

Đại biểu Quốc hội Hoàng Đức Thắng (đoàn Quảng Trị) đề nghị, cần sớm đầu tư, nâng cấp hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về khiếu nại, tố cáo để phục tốt chức năng quản lý Nhà nước về công tác này; bảo đảm liên thông thống nhất về dữ liệu với cơ sở dữ liệu đơn thư của các cơ quan của Quốc hội, các cơ quan Nhà nước khác.

“Tôi đề nghị phải có lộ trình cụ thể, thời gian hoàn thành. Nếu không, việc này sẽ cứ kéo dài mãi mà không đạt được kết quả”, ông Thắng nhấn mạnh.

Phó Tổng Thanh tra Dương Quốc Huy cho biết, Thanh tra Chính phủ đang rất tích cực để đầu tư, nâng cấp.

“Chúng tôi cam kết với Ban Chỉ đạo của Chính phủ sẽ cố gắng hoàn thành trong năm 2026. Có cơ sở này, chúng ta sẽ rất nhẹ nhàng khi theo dõi được các vụ việc. Bản thân các địa phương khi tiếp nhận đơn sẽ thấy ngay vụ việc đó đang ở hiện trạng nào”, ông Dương Quốc Huy nhấn mạnh.

Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Dương Quốc Huy cho biết, Thanh tra Chính phủ sẽ cố gắng hoàn thành Hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về khiếu nại, tố cáo trong năm 2026. Ảnh: P.Thắng

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị các cơ quan phối hợp đầu tư, nâng cấp Cơ sở dữ liệu quốc gia về khiếu nại, tố cáo và phải cố gắng làm. Trong đó, ông đặc biệt lưu ý, phải làm thế nào để các phần mềm liên thông và phát huy trách nhiệm trong cung cấp, chia sẻ lữ liệu. 

“Dữ liệu mà không nuôi, lấy đâu để chia sẻ, nên trách nhiệm này phải tăng cường”, theo lời Phó Chủ tịch Quốc hội.

Bộ trưởng ủy quyền cho cấp phó tiếp công dân tới 77%

Vấn đề nữa, liên quan đến trách nhiệm tiếp công dân của người đứng đầu. Báo cáo của Chính phủ đánh giá, trong công tác tiếp công dân, mặc dù đã chuyển biến tốt hơn so với trước nhưng ở địa phương vẫn chưa đảm bảo số ngày tiếp công dân của thủ trưởng theo quy định; tỷ lệ ủy quyền tiếp công dân ở các bộ còn cao (chiếm 77%). 

Tại dự thảo báo cáo thẩm tra sơ bộ, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện Giám sát Quốc hội Hoàng Anh Công đánh giá, thủ trưởng cơ quan hành chính nhà nước các cấp đã tâm hơn đến công tác lãnh đạo, chỉ đạo việc thực hiện tiếp công dân của cơ quan, địa phương mình. 

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện Giám sát Quốc hội Hoàng Anh Công. Ảnh: P.Thắng

Việc thực hiện trách nhiệm tiếp công dân của chủ tịch UBND các cấp đã được thực hiện tốt hơn so với năm 2024. Song ông Công nhấn mạnh, việc ủy quyền cho cấp phó tiếp công dân ở một số bộ, ngành còn diễn ra khá phổ biến, chiếm 77% số ngày theo quy định, cao hơn nhiều so với năm 2024. Năm 2024, việc ủy quyền ở các bộ, ngành ủy quyền chỉ chiếm 15%.

Từ đó, cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ bổ sung làm rõ lý do của việc người đứng đầu cơ quan hành chính, nhất là đối với một số bộ, ngành thường xuyên có công dẫn đến kiến nghị, phản ánh. 

Cấp phó tiếp dân, giải quyết vẫn phải xin ý kiến người đứng đầu

Góp ý, đại biểu Quốc hội Hoàng Đức Thắng (đoàn Quảng Trị) nêu, quy định hiện hành về trách nhiệm tiếp công dân của người đứng đầu có còn phù hợp?

“Chủ tịch xã phải tiếp công dân, nếu bận công tác mà ủy quyền cho phó chủ tịch lại không đúng quy định”, ông Thắng nói và cho rằng, cần nghiên cứu quy định ủy quyền trong tiếp dân, để tránh tình trạng nhập nhằng.

Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Dương Quốc Huy cho hay, khi làm nhiệm vụ, xuống địa phương tiếp công dân, bắt tay vào giải quyết các vụ việc trực tiếp, mới thấy tại sao phải là người đứng đầu. 

“Tiếp công dân xong, cấp phó có thể giải quyết tại đó, giải thích với người dân nhưng vẫn phải xin ý kiến người đứng đầu. Các đồng chí về báo cáo có khi lại không đầy đủ”, ông Dương Quốc Huy nói và nhấn mạnh, cần quy định người đứng đầu trực tiếp tiếp công dân.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương. Ảnh: P.Thắng

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đánh giá công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo về hành chính đều giảm cả ba tiêu chí: số lượt người giảm, số đơn, thư giảm, số vụ việc giảm.

Ông đồng thời lưu ý, cần phân tích tồn tại, hạn chế trong giải quyết khiếu nại, tố cáo trên các lĩnh vực dễ phát sinh khiếu nại, tố cáo, nhất là trong lĩnh vực đất đai, môi trường… Xác định rõ trách nhiệm, nơi nào làm chưa tốt cần có cảnh báo và có chế tài xử lý; đồng thời, dự báo tình hình khiếu nại, tố cáo trong thời gian tới.