TAND tỉnh Thừa Thiên Huế: Còn hàng trăm vụ việc vi phạm thời hạn xét xử. Ảnh: ITN

Thời gian thụ lý vụ án kéo dài nhưng chưa có kết quả

Kết luận thanh tra chỉ ra, công tác nhận đơn, thụ lý đơn khởi kiện, đơn yêu cầu, các tòa án thuộc tỉnh Thừa Thiên Huế đã không cập nhật đầy đủ các thông tin theo quy định vào sổ theo dõi là vi phạm thời hạn xử lý.

Qua kiểm tra, đến tại thời điểm thanh tra các tòa án còn 130 đơn khởi kiện, đơn yêu cầu chưa xử lý, vi phạm thời hạn xử lý đơn theo quy định tại Điều 191 Bộ luật Tố tụng dân sự và Điều 121 Luật Tố tụng hành chính: TAND thành phố Huế có 99 đơn, TAND thành phố Huế (cũ) có 19 đơn, TAND huyện Phú Lộc (cũ) có 12 đơn. Trong số đơn vi phạm có nhiều đơn quá hạn trên 1 năm nhưng chưa được xử lý (TAND thành phố Huế có 45 đơn).

Kết luận việc chấp hành pháp luật tố tụng dân sự, tố tụng hành chính về thời hạn chuẩn bị xét xử vụ việc cho thấy, các tòa án còn vi phạm thời hạn chuẩn bị xét xử. Theo báo cáo của các tòa án, từ ngày 1/10/2021 đến ngày 31/8/2024 có 398 vụ việc vi phạm thời hạn chuẩn bị xét xử.

Qua kiểm tra, có 199 vụ việc đã giải quyết xét xử hoặc đã có quyết định đưa vụ án ra xét xử; 199 vụ việc còn lại vi phạm về thời hạn chuẩn bị xét xử, trong đó TAND thành phố Huế có 99 vụ việc; TAND thành phố Huế (cũ) có 100 vụ việc.

Trong số các vụ việc vi phạm thời hạn chuẩn bị xét xử, có một số vụ việc tòa án đã thụ lý trong một thời gian rất dài nhưng đến nay vẫn chưa có kết quả giải quyết như: TAND thành phố Huế có 1 vụ việc thụ lý từ năm 2012, 2 vụ việc thụ lý từ năm 2017, 2 vụ việc thụ lý từ năm 2018 và 7 vụ việc thụ lý từ năm 2019; TAND thành phố Huế (cũ) có 1 vụ việc thụ lý từ năm 2015, 2 vụ việc thụ lý từ năm 2017, 1 vụ việc thụ lý từ năm 2018 và 3 vụ việc thụ lý từ năm 2019.

Hàng loạt thiếu sót trong thi hành án

Một số vụ án lý do tạm đình chỉ đã hết nhưng thẩm phán không ra quyết định tiếp tục giải quyết theo đúng quy định hoặc ra quyết định tạm đình chỉ nhưng không ghi điều khoản áp dụng hay để vụ án tạm đình chỉ kéo dài, nhưng không được theo dõi, đôn đốc các cơ quan, tổ chức, cá nhân khắc phục để kịp thời đưa vụ án ra giải quyết theo quy định của pháp luật là thực hiện chưa đúng quy định tại Điều 214, khoản 4 Điều 215, Điều 216 Bộ luật Tố tụng dân sự và Điều 141 Luật Tố tụng hành chính.

Đối với việc chấp hành pháp luật trong công tác thi hành án hình sự, kết luận chỉ ra, ghi chép sổ sách còn lộn xộn, hồ sơ thi hành án xong đưa vào lưu trữ nhưng chưa đánh bút lục; các tài liệu chưa được gửi đầy đủ cho đương sự và các cơ quan tổ chức theo quy định; chưa kết sổ vào cuối năm.

Mặt khác, vẫn còn một số trường hợp chậm ra quyết định thi hành án hình sự hoặc ra quyết định thi hành án hình sự trước thời điểm nhận được bản án phúc thẩm; chậm mở phiên họp xét rút ngắn thời gian thử thách của án treo; việc ra quyết định hoãn chấp hành án phạt tù còn có trường hợp chưa bảo đảm điều kiện được hoãn, thủ tục xác nhận của chính quyền địa phương là thực hiện chưa nghiêm theo quy định.

“Chánh án, Phó Chánh án được giao phụ trách công tác thi hành án hình sự phải chịu trách nhiệm người đứng đầu, cấp phó người đứng đầu về các thiếu sót,vi phạm”, kết luận nêu.

Bên cạnh đó, công tác thi hành án hành chính còn hạn chế, thiếu sót, sổ thụ lý, giải quyết án hành chính chưa được cập nhật đầy đủ thông tin, ảnh hưởng việc theo dõi, tổng hợp kết quả.

Kết luận còn chỉ ra, việc thực hiện các quy định của pháp luật về công tác tiếp công dân; giải quyết khiếu nại tố cáo có thiếu sót, vi phạm. Cơ sở vật chất, trang thiết bị tại địa điểm tiếp công dân của các tòa án chưa đảm bảo yêu cầu theo quy định tại Điều 19 Luật Tiếp công dân.

Sổ thụ lý, theo dõi việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, sổ tiếp công dân chưa được theo dõi, cập nhật đầy đủ; một số hồ sơ giải quyết khiếu nại trong tố tụng còn vi phạm thời hạn; các tòa án chưa tuân thủ đầy đủ trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật về giải quyết khiếu nại: chưa tổ chức đối thoại, chưa công khai quyết định giải quyết khiếu nại.

Đối với công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, công tác kiểm tra của TAND thành phố Huế đối với TAND cấp huyện về công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực chưa được thường xuyên; chưa có giải pháp, biện pháp chủ động phòng ngừa hành vi tham nhũng, tiêu cực.

Chánh án TAND Tối cao yêu cầu người đứng đầu các cơ quan, đơn vị tòa án tổ chức kiểm điểm, chấn chỉnh, khắc phục ngay những vi phạm, thiếu sót. Khẩn trương rà soát, có biện pháp khắc phục hậu quả đối với các trường hợp vi phạm thời hạn về xử lý đơn khởi kiện, đơn yêu cầu; các vụ án để quá thời hạn giải quyết; các vụ án tạm đình chỉ; các trường hợp hoãn chấp hành hình phạt tù vi phạm quy định của pháp luật và các hạn chế, thiếu sót, vi phạm trong giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo.

Đơn khởi kiện, đơn yêu cầu của công dân gửi đến tòa án phải được cập nhật đầy đủ kịp thời và phải được ghi chép vào sổ nhận đơn, thụ lý đơn khởi kiện; quá trình xử lý đơn phải đảm bảo đúng trình tự, thủ tục, theo đúng quy định của pháp luật.

Tổ chức thực hiện kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với người đứng đầu thẩm phán, thẩm tra viên, thư ký tòa án có vi phạm theo quy định xử lý trách nhiệm người giữ chức danh tư pháp trong TAND.

Tăng cường công tác kiểm tra công vụ trên tất cả các lĩnh vực hoạt động của các tòa án, nhất là hoạt động xét xử, công tác thi hành án hình sự; kịp thời phát hiện những sai sót để kịp thời chấn chỉnh, khắc phục.

Tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục và quán triệt thực hiện các văn bản pháp luật về thực hiện phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; có các biện pháp phòng ngừa không để xảy ra tiêu cực, tham nhũng, lãng phí trong cơ quan đơn vị mình; kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm hành vi vi phạm theo đúng quy định của pháp luật.