Những bãi than và quặng là nguyên nhân gây nên bụi bặm ô nhiễm môi trường tại Cảng Việt Trì. Ảnh: ND

Hàng loạt sai phạm được chỉ ra

Qua quá trình thanh tra phát hiện mặc dù hợp đồng là cho thuê kho, bãi để lưu giữ hàng hoá nhưng 7 doanh nghiệp đã lắp đặt máy móc và có hiện tượng để hoạt động sản xuất trên diện tích mà doanh nghiệp thuê lại của Cảng Việt Trì.

Cụ thể, Công ty TNHH DTH Protech lắp đặt 6 lò đúc nhôm, 2 máy đánh sỉ, 1 hệ thống xử lý khí thải với diện tích 1.263m², Công ty TNHH Thương mại và Vận tải Trung Kiên (1 dây chuyền sản xuất viên nén gỗ, 1 hệ thống xử lý bụi với diện tích 1.031m²), Công ty TNHH Như Hồng Bảo (1 máy sàng than, diện tích 3.462m²), Công ty TNHH Đạt Đức (1 máy sàng than, diện tích 4.566m²), Công ty TNHH Venus (3 băng chuyền sàng than, 1 hệ thống tạo ẩm, 2 bể nước với diện tích 7.006m²), Công ty Cổ phần Vương Anh (hiện tại có các dây chuyền nghiền, sàng nguyên liệu, diện tích 24.754m²) và Công ty Cổ phần Đầu tư HHG (1 máy nghiền, 1 máy rửa nguyên liệu, với diện tích 4.510m²).

Thanh tra tỉnh Phú Thọ yêu cầu Cảng Việt Trì phối hợp với những doanh nghiệp trên tháo dỡ các thiết bị máy móc và thực hiện nghiêm kết luận, xong trước ngày 31/3/2023.

Một lãnh đạo đơn vị thuê cảng trong kết luận thừa nhận, đúng là doanh nghiệp ký hợp đồng với Cảng Việt Trì để làm kho, bãi nhưng lại đi lắp dây chuyền sàng, tuyển là không đúng. Tuy nhiên, hàng hoá có nhiều chủng loại, kích cỡ khác nhau và các đối tác cũng có yêu cầu riêng nên buộc phải sàng tuyển, phân loại để đáp ứng đơn hàng.

Còn theo Báo cáo số 2002 ngày 20/2/2023 của Công ty TNHH DTH Protech về việc thực hiện kết luận thanh tra theo yêu cầu của Cảng Việt Trì cho biết: Công ty kinh doanh buôn bán máy, vật tư vật liệu ngành đúc nhôm. Máy móc, vật tư ngành lại to, số lượng nhiều nên văn phòng công ty không đủ diện tích. Vì vậy công ty phải thuê lại kho tại cảng để chứa máy móc, vật tư, vật liệu để bán giới thiệu cho các khách hàng sản xuất nhôm thỏi trên địa bàn tỉnh Phú Thọ và các tỉnh lân cận.

Do máy móc, hệ thống sản xuất có nhiều công đoạn khác nhau nên công ty phải xây dựng lò nấu, máy đốt và các hệ thống khác để các khách hàng quan tâm được tham quan, tham khảo sát thực tế. Hệ thống lò đúc, máy đánh sỉ, xử lý khí trong kho chúng tôi chỉ là máy móc thử nghiệm, khi có khách hàng quan tâm chúng tôi mới sử dụng vận hành để khách hàng có nhu cầu mua máy thị sát.

“Chúng tôi cam kết bảo vệ môi trường, an ninh trật tự tại khu vực cảng, chấp hành nội quy, quy chế và hợp đồng đã ký thuê kho và chịu trách nhiệm trước pháp luật các hoạt động của mình”, văn bản Công ty TNHH DTH Protech nhấn mạnh.

Trao đổi với phóng viên, ông Đỗ Quang Tĩnh, Phó Giám đốc Cảng Việt Trì cho biết, không chỉ sau khi Thanh tra tỉnh có kết luận mà trước đó, Cảng Việt Trì đã có những văn bản gửi các doanh nghiệp về việc thực hiện đúng theo hợp đồng (làm kho, bãi), cũng như yêu cầu các đơn vị trên giải trình việc sử dụng kho chứa hàng chưa đúng với mục đích đã ký kết hợp đồng giữa hai bên.

“Nếu không có giải trình cụ thể, đúng lịch, Cảng Việt Trì yêu cầu trả lại diện tích kho bãi sử dụng không đúng mục đích. Giờ kết luận thanh tra đã có, Cảng Việt Trì cũng đã gửi văn bản cho các đơn vị để thực hiện”, ông Tĩnh cho biết thêm.

Sở Tài nguyên và Môi trường Phú Thọ đã chỉ ra sai phạm tương tự trước đó

Năm 2015, Sở Tài nguyên và Môi trường (TNMT) tỉnh Phú Thọ đã ban hành Kết luận thanh tra số 1591/KL-TNMT cho biết: Cảng Việt Trì được giao 154.961m² đất sử dụng để hoạt động kinh doanh. Tuy nhiên, trong quá trình quản lý, sử dụng đất Cảng Việt Trì đã ký 21 hợp đồng cho 19 doanh nghiệp thuê đất, tài sản gắn liền với đất đang quản lý sử dụng của đơn vị.

Cụ thể, cho 17 doanh nghiệp, trong đó có 16 doanh nghiệp thuê bãi, thuê kho chứa hàng hóa, 1 doanh nghiệp thuê bãi, đường ống, nghiền tuyển quặng là Công ty Cổ phần Vương Anh; cho 2 doanh nghiệp thuê mặt bằng xây dựng văn phòng làm việc, thuê bãi là Công ty Hoàng Linh và Công ty Cổ phần Thương mại Quốc tế Thăng Long.

Việc cho thuê tài sản gắn liền với đất được Nhà nước cho thuê thu tiền hàng năm của Cảng Việt Trì là không đúng quy định tại khoản 4, Điều 12 và Điều 175 Luật Đất đai 2013.

Sở TNMT Phú Thọ yêu cầu Cảng Việt Trì hủy toàn bộ các hợp đồng cho thuê lại đất đối với các doanh nghiệp để sử dụng làm bãi chứa hàng hóa, xây dựng kho, xây dựng văn phòng làm việc, xây dựng dây chuyền nghiền tuyển quặng vì không đúng quy định của pháp luật xong trước 10/12/2015 và hoàn trả lại mặt bằng xong trước 31/12/2015; phải báo cáo tiến độ thực hiện về Sở TNMT trước ngày 10/12/2015.

Không chỉ để xảy ra sai phạm trong lĩnh vực đất đai, về lĩnh vực môi trường, Sở TNMT Phú Thọ đã chỉ rõ việc Cảng Việt Trì thực hiện không đúng, không đầy đủ một trong các nội dung quan trắc, giám sát môi trường theo quy định (không thực hiện quan trắc môi trường 6 tháng cuối năm 2014); không có nhà rửa xe theo nội dung báo cáo đánh giá tác động môi trường được phê duyệt; xả nước thải vượt tiêu chuẩn kỹ thuật về chất thải từ 2 đến dưới 5 lần trong trường hợp thải lượng nước thải dưới 5m³/ngày; công tác vệ sinh môi trường chưa tốt, trong khuôn viên Cảng Việt Trì còn để phát tán nhiều bụi; UBND tỉnh Phú Thọ cấp gia hạn giấy phép xả nước thải vào nguồn nước nhưng đến thời điểm thanh tra giấy phép xả thải đã hết hạn nhưng chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép…

Như vậy, những sai phạm mà Thanh tra tỉnh Phú Thọ kết luận mới đây, thì trước đó 7 năm Sở TNMT Phú Thọ cũng đã chỉ ra và yêu cầu Cảng Việt Trì nghiêm chỉnh chấp hành.