Cty Thuốc lá Đà Nẵng thuê hơn 15.000m2 đất tại Cụm công nghiệp Trảng Nhật 1, Điện Bàn nhưng sử dụng kém hiệu quả, phải thu hồi. Ảnh: N.P

Cty Thuốc lá Đà Nẵng (trụ sở tại phường Khuê Trung, quận Cẩm Lệ, TP Đà Nẵng) được UBND tỉnh Quảng Nam có Quyết định số 827 ngày 12/3/2015 điều chỉnh diện tích đất giao theo quyết định trước đó và tiếp tục cho công ty thuê đất với diện tích 15.651m² đất tại thửa đất 921, tờ bản đồ số 1, Cụm Công nghiệp Trảng Nhật 1 (xã Điện Thắng Nam, Điện Bàn). Mục đích sử dụng đất là xây dựng khu phân loại, chế biến thuốc lá. Thời hạn thuê đất đến tháng 3/2034 và công ty đã được UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Ngày 18/10/2017, UBND tỉnh có Quyết định số 3677 phê duyệt phương án sử dụng đất sau khi thực hiện cổ phần hoá công ty đối với diện tích đất đã thuê tại Cụm Công nghiệp Trảng Nhật 1.

Theo đó, trong tổng diện tích đất được thuê, Cty Thuốc lá Đà Nẵng đã xây dựng các hạng mục nhà kho, nhà xưởng với diện tích 7.584m² đất. Còn lại 8.067m², công ty được tiếp tục sử dụng cho mục đích xây dựng khu văn phòng làm việc, lắp đặt hệ thống phụ trợ, xếp dỡ hàng hoá…

Tuy nhiên, đến thời điểm hiện nay, toàn bộ diện tích xây dựng nhà kho, nhà xưởng trên diện tích 7.584m² của Cty Thuốc lá  Đà Nẵng đã xuống cấp, tường rêu mốc, mái tôn bị hư hỏng, không sử dụng… Diện tích 8.067m² đất còn lại vẫn bỏ hoang chưa sử dụng.

Khi làm việc với đoàn thanh tra thị xã, công ty có nêu một số nguyên nhân chậm triển khai dự án (DA) là do quá trình cổ phần hoá tái cơ cấu lại doanh nghiệp và cam kết sẽ tiếp tục thực hiện DA trong thời gian sớm nhất. Qua xem xét, đoàn thanh tra  xác định, việc sử dụng đất của Cty Thuốc lá Đà Nẵng là không đúng tiến độ phương án sử dụng đất theo quyết định phê duyệt của UBND tỉnh Quảng Nam từ năm 2017, không hiệu quả.

Riêng đối với việc thực hiện nghĩa vụ tài chính, Cty Thuốc lá Đà Nẵng còn nợ hơn 4,6 triệu đồng tiền thuế đất phi nông nghiệp.

Cty Thuốc lá Đà Nẵng xây dựng 2 dãy nhà kho rồi bỏ hoang không sử dụng. Ảnh: N.P

Kiểm tra Cty Sông Ngân tại Cụm Công nghiệp Nam Dương (phường Điện Dương, Điện Bàn) cho thấy: Từ năm 2013, Cty ký hợp đồng với Sở Tài nguyên và Môi trường Quảng Nam thuê 57.300m² đất để đầu tư xây dựng Nhà máy Chế biến bột cá; thời hạn thuê đến tháng 9/2057 và đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Công ty đăng ký thực hiện DA đầu tư Nhà máy sản xuất bột cá Sông Ngân với tiến độ thực hiện theo cam kết là, đến tháng 5/2014 sẽ đưa nhà máy vào sản xuất - kinh doanh.

Song, đến năm 2022, Cty Sông Ngân mới chỉ sử dụng hơn 8.500m² đất; còn lại 48.673m² (chiếm hơn 84% diện tích đất được thuê) chưa đưa vào sử dụng, gây lãng phí đất đai.

Cũng cần nói thêm, trong quá trình hoạt động, Cty Sông Ngân đã để phát tán mùi hôi, ảnh hưởng đến môi trường xung quanh; nhân dân phường Điện Dương đã nhiều lần phản ánh đề nghị di dời nhà máy ra khỏi Cụm Công nghiệp Nam Dương.

UBND tỉnh Quảng Nam cũng đã có nhiều văn bản yêu cầu UBND thị xã Điện Bàn khẩn trương làm việc với Cty Sông Ngân để thống nhất phương án di dời nhà máy ra khỏi Cụm Công nghiệp Nam Dương.

Từ những vi phạm nêu trên của 2 doanh nghiệp, UBND thị xã Điện Bàn kết luận: Từ tháng 9/2015 (ký hợp đồng thuê đất) đến nay hơn 6 năm, nhưng Cty Thuốc lá Đà Nẵng không triển khai thực hiện DA.

Theo quan sát của PV, trên diện diện nhà kho, nhà xưởng cũ, công ty này đã cho một doanh nghiệp khác thuê để chế biến than đá. Công ty có xây dựng 2 dãy nhà kho mới bên cạnh, nhưng xây xong rồi đóng cổng vài năm nay không hoạt động gì.

Chủ tịch UBND thị xã Điện Bàn đã kiến nghị UBND tỉnh Quảng Nam và các cơ quan chuyên môn cấp trên xem xét, thu hồi toàn bộ diện tích 15.651m² đất đã cho Cty Thuốc lá Đà Nẵng thuê tại Cụm Công nghiệp Trảng Nhật 1.

Đối với Cty Sông Ngân sử dụng đất thuê tại Cụm Công nghiệp Nam Dương cũng chưa hiệu quả, gây lãng phí lớn về đất đai; hoạt động còn gây ô nhiễm môi trường xung quanh, UBND tỉnh đã nhiều lần ban hành văn bản đề nghị di dời nhà máy của Cty Sông Ngân ra khỏi cụm công nghiệp này.

Để tạo điều kiện cho công ty chuyển đổi ngành nghề, công nghệ sản xuất phù hợp không gây ô nhiễm môi trường… UBND thị xã giao các cơ quan chức năng làm việc với công ty để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp. Về phía công ty phải cam kết thống nhất thời hạn chuyển đổi ngành nghề trong 24 tháng kể từ tháng 1/2022.

Sau thời hạn cam kết, nếu Cty Sông Ngân vẫn không thực hiện chuyển đổi ngành nghề thì UBND thị xã Điện Bàn sẽ kiến nghị UBND tỉnh Quảng Nam thu hồi DA theo quy định pháp luật.