(Thanh tra) - Thực hiện Công văn số 2414 ngày 2/10/2025 của Thanh tra Chính phủ về việc báo cáo tổng hợp kết quả thanh tra chuyên đề về quản lý khoáng sản vật liệu xây dựng (VLXD), UBND tỉnh Đồng Tháp báo cáo kết quả thực hiện. Đây là phần kết quả tỉnh Tiền Giang (cũ) thực hiện do Thanh tra Chính phủ đã thanh tra chuyên đề này tại tỉnh Đồng Tháp cũ. Báo cáo cho thấy nhiều vi phạm cần chấn chỉnh.
Tỉnh Đồng Tháp (trước sáp nhập) đã được Thanh tra Chính phủ thanh tra theo chuyên đề công tác thăm dò, khảo sát, quy hoạch, đấu thầu, quản lý, cấp phép, khai thác, vận chuyển đối với các mỏ VLXD tại một số tỉnh thuộc khu vực phía Nam. Tỉnh Tiền Giang (cũ), Chánh Thanh tra tỉnh đã ban hành quyết định về thanh tra chuyên đề công tác quản lý thăm dò, khảo sát, quy hoạch, cấp phép, khai thác, vận chuyển đối với các mỏ VLXD.
Trong giai đoạn 31/1/2007 đến 30/6/2024, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) là cơ quan chuyên môn, trực tiếp tham mưu UBND tỉnh Tiền Giang về công tác cấp phép và quản lý hoạt động khoáng sản trên địa bàn: Sở TN&MT đã tham mưu UBND tỉnh cấp phép hoạt động khai thác khoáng sản đối với 37 mỏ khoáng sản gồm cấp phép khai thác 20 mỏ cát sông, 2 mỏ đất sét; cấp phép thăm dò 15 mỏ cát sông. Từ ngày 1/3/2025, Sở TN&MT với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sáp nhập thành Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh.
Công an tỉnh Tiền Giang tiếp nhận hồ sơ 4 mỏ gồm: mỏ Hòa Hưng 5, mỏ Vàm Cái Thia, mỏ Hòa Khánh 1 và mỏ Hòa Hưng 2.
Kết quả thanh tra cho thấy, giai đoạn từ năm 2007 đến ngày 31/12/2018, HĐND tỉnh Tiền Giang đã ban hành 5 nghị quyết; UBND tỉnh Tiền Giang đã ban hành 2 chỉ thị, 19 quyết định; 1 công văn và 2 quy chế phối hợp về quản lý, bảo vệ khoáng sản và quản lý hoạt động khoáng sản đối với khoáng sản VLXD. Tiền Giang không có khai thác mỏ Khoáng sản VLXD phục vụ dự án hạ tầng giao thông quan trọng quốc gia. Giai đoạn từ ngày 1/1/2019 đến ngày 30/6/2024, HĐND tỉnh Tiền Giang đã ban hành 2 nghị quyết; UBND tỉnh Tiền Giang đã ban hành 13 quyết định về quản lý, bảo vệ khoáng sản và quản lý hoạt động khoáng sản đối với khoáng sản VLXD. Giai đoạn từ ngày 30/6/2024 đến ngày 17/2/2025, UBND tỉnh Tiền Giang đã ban hành 2 quyết định và 1 kế hoạch về quản lý, bảo vệ khoáng sản và quản lý hoạt động khoáng sản đối với khoáng sản VLXD.
Trong niên độ thanh tra, tỉnh có 2 quy hoạch thăm dò, khai thác và sử dụng tài nguyên cát lòng sông (phê duyệt năm 2006, điều chỉnh năm 2013) và Quy hoạch tỉnh Tiền Giang (phê duyệt năm 2023) trong đó có nội dung về quy hoạch khoáng sản.
Sở TN&MT đã tham mưu UBND tỉnh ban hành 2 quyết định về việc khoanh định 37 khu vực mỏ VLXD không đấu giá quyền khai thác gồm 35 khu vực khai thác cát, 2 khu vực khai thác sét; ban hành quyết định về việc phê duyệt khu vực cấm hoạt động khoáng sản, khu vực tạm thời cấm hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh Tiền Giang.
Sở TN&MT đã tham mưu UBND tỉnh Tiền Giang cấp phép hoạt động khai thác khoáng sản đối với 37 mỏ khoáng sản gồm 20 mỏ cát sông, 2 mỏ đất sét. Trong đó, 2 mỏ cát sông không tiến hành khai thác theo giấy phép là mỏ Tân Thạnh và mỏ Tân Thạnh 2; cấp phép thăm dò 15 mỏ cát sông trong đó 14 mỏ đã được phê duyệt trữ lượng, trừ mỏ An Hữu chưa phê duyệt trữ lượng.
Các giấy phép thăm dò, khai thác khoáng sản cát lòng sông được cấp từ năm 2007 đến năm 2012, thuộc khu vực thông thường theo khoản 1 Điều 13 Luật Khoáng sản năm 1996, không thuộc khu vực đấu thầu thăm dò, khai thác khoáng sản theo Điều 23 Nghị định số 160/2005/NĐ-CP.
Hằng năm, Thanh tra Sở TN&MT (cũ) thực hiện kiểm tra về lĩnh vực khoáng sản theo thẩm quyền. Từ năm 2014 đến thời điểm thanh tra, cơ quan thanh tra các cấp đã tiến hành 77 kế hoạch kiểm tra, 992 quyết định xử phạt với trên 32,2 tỷ đồng, tịch thu 78 phương tiện...
Tuy nhiên, vẫn còn những vướng mắc, tồn tại, hạn chế, thiếu sót trong công tác quản lý Nhà nước, trong đó Sở TN&MT tỉnh Tiền Giang là cơ quan chuyên môn, trực tiếp tham mưu cho UBND tỉnh về công tác cấp phép và quản lý hoạt động khoáng sản trên địa bàn.
Qua việc thực hiện thanh tra chuyên đề, Thanh tra tỉnh Tiền Giang đã phát hiện những vi phạm trong việc tham mưu ban hành văn bản quy định, hướng dẫn thực hiện các quy định về quản lý hoạt động khoáng sản VLXD.
Đa số các dự án đã ngưng khai thác thời gian khá lâu (trên 10 năm), nên hồ sơ, chứng từ liên quan đến việc quản lý hoạt động khai thác, đóng cửa mỏ, quản lý hoạt động vận chuyển khoáng sản vật liệu xây dựng; việc kê khai, nộp thuế; hiện nay các sở, ngành đang trong quá trình sáp nhập sở, tỉnh nên các đơn vị gặp khó khăn trong quá trình cung cấp hồ sơ chậm, chưa đầy đủ.
Sở TN&MT áp dụng quy định pháp luật trong một số trường hợp chưa đầy đủ, chính xác, công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động khai thác khoáng sản còn chưa chặt chẽ; không bố trí kế hoạch và tiến hành giám sát, kiểm tra việc thực hiện các nội dung và biện pháp bảo vệ môi trường.
Việc tham mưu, quản lý thu, nộp ngân sách theo quy định về quản lý hoạt động khoáng sản VLXD cũng còn tồn tại: Kê khai, nộp thuế tài nguyên chưa đúng quy định Điều 6 Thông tư số 152/2015/TT-BTC ngày 2/10/2015 của Bộ Tài chính và phí Bảo vệ môi trường chưa đúng hệ số K theo quy định khoản 1 Điều 5 Nghị định 164/2016/NĐ-CP ngày 24/12/2016 của Chính phủ. Qua thanh tra, phát hiện tổng số tiền sai phạm và quyết định thu hồi nộp ngân sách Nhà nước trên 97 triệu đồng.
Sở Nông nghiệp và Môi trường tham mưu UBND tỉnh ban hành các quyết định cho thuê đất tại mỏ sét Tân Lập, có trường hợp còn xác định mục đích sử dụng đất cho thuê chưa đúng quy định; Không tham mưu UBND tỉnh ban hành các quyết định cho thuê đất mặt nước đối với 16 mỏ cát sông...
UBND tỉnh Đồng Tháp yêu cầu Chi cục Thuế khu vực XVII tăng cường công tác hướng dẫn, kiểm tra tình hình kê khai, nộp thuế, phí theo quy định đối với các tổ chức hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn; Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường rà soát, thực hiện xác định và thu tiền thuê đất mặt nước đối với các tổ chức khai thác cát sông được cấp phép giai đoạn 2007-2016 theo quy định Luật Đất đai và các quy định khác có liên quan.
Đồng thời yêu cầu Sở Nông Nghiệp và Môi trường tham mưu UBND tỉnh ban hành Phương án bảo vệ tài nguyên khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn tỉnh đầy đủ nội dung theo Điều 18 Nghị định số 158/2016/NĐ-CP; Rà soát, tham mưu UBND tỉnh khoanh định khu vực không đấu giá hoặc xác định là khu vực đấu giá quyền khai thác khoáng sản theo quy định.
