Qua thanh tra, Thanh tra tỉnh Đắk Nông phát hiện nhiều vi phạm công tác quản lý, bố trí sử dụng đối với diện tích 1.910, 3ha đất. Ảnh: Vũ Linh

Theo Thanh tra tỉnh Đắk Nông, qua rà soát số liệu, xác định tổng diện tích UBND tỉnh đã thu hồi của Công ty TNHH MTV Gia Nghĩa bàn giao cho UBND TP Gia Nghĩa, Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh là 1.910,641ha. Trong đó, tổng diện tích giao cho UBND TP Gia Nghĩa quản lý tại 3 quyết định, với 6 khu đất là 1.905,807ha và tổng diện tích giao cho Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh quản lý tại 3 quyết định, với 10 khu đất là 4.835ha.

Qua thanh tra cho thấy, sau khi UBND TP Gia Nghĩa nhận bàn giao diện tích đất 1.900,63ha tại phường Quảng Thành, UBND TP Gia Nghĩa đã bàn giao diện tích đất có rừng 56,95ha cho UBND phường Quảng Thành quản lý, thu hồi, bố trí sử dụng 1.704 ha đất để xây dựng các công trình thuộc Dự án ổn định dân di cư tự do, diện tích đất còn lại 1.841,98 ha không được quản lý, bố trí sử dụng đúng theo quy định về quản lý, sử dụng đất đã thu hồi.

Bên cạnh đó, UBND TP Gia Nghĩa đã giao cho UBND phường Nghĩa Phú kiểm tra, tổ chức quản lý khu đất Trụ sở Đội khai thác diện tích 946,9m2 đất chuyên dùng bằng văn bản, nhưng không tổ chức bàn giao thực địa, không kiểm tra, yêu cầu 6 cá nhân đang ở trên đất di dời, bàn giao để quản lý, bố trí sử dụng, giao cho UBND phường Nghĩa Phú quản lý là không phù hợp với quy định.

Về phần đất giao cho UBND xã Đắk Nia quản lý 4 thửa đất diện tích 50.820 m2 bằng văn bản, nhưng cũng không tổ chức bàn giao thực địa. Trong đó, có 2 khu đất không kiểm tra, thiết lập hồ sơ theo dõi, xử lý việc sử dụng đất và yêu cầu bàn giao đất để quản lý, khai thác bố trí sử dụng của người thuộc Hợp tác xã Đắk Tân. Ngoài ra, không yêu cầu các cá nhân đang sử dụng đất, tài sản, xây dựng nhà ở trên đất tháo dỡ các công trình, cây trồng trên đất để trả lại đất bố trí, sử dụng đất. Việc giao đất cho UBND xã Đắk Nia quản lý là không phù hợp với quy định.

Trong giai đoạn từ năm 2017 - 2023, UBND TP Gia Nghĩa ban hành các văn bản quản lý, chỉ đạo, tổ chức quản lý, sử dụng đất đai, quản lý bảo vệ rừng trên địa bàn TP Gia Nghĩa. Tuy nhiên, không có văn bản chỉ đạo, quản lý cụ thể đối với các diện tích đất thu hồi của Công ty Gia Nghĩa bàn giao địa phương quản lý, chưa thường xuyên, kịp thời kiểm tra, giám sát, đôn đốc, đánh gia các đơn vị trực thuộc trong quá trình thực hiện.

Theo Thanh tra tỉnh Đắk Nông, việc quản quản lý, bố trí sử dụng đất còn buông lỏng, thiếu chặt chẽ, dẫn đến tình trạng diện tích đất công bàn giao về địa phương xảy ra nhiều hạn chế, khuyết điểm như: Đất bị lấn chiếm, sử dụng, xây dựng nhà, công trình trái phép trên đất, rừng bị mất, bị lấn chiếm. Đáng chú ý, một số trường hợp công nhận quyền sử dụng đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không đúng quy định, để đất chuyên dùng và tài sản trên đất lãng phí, không đưa vào sử dụng, không có nguồn thu tài chính từ các thửa đất công.

Đối với công tác lập quy hoạch, kế hoạch, phương án bố trí sử dụng, sau khi phương án sử dụng đất tổng thể được phê duyệt, UBND TP Gia Nghĩa không xây dựng, ban hành kế hoạch triển khai thực hiện phương án sử dụng đất tổng thế đối với diện tích 1.900,63ha đất bàn giao về địa phương quản lý. Trong quá trình lập kế hoạch sử dụng đất năm 2018, có 13 vị trí, khu vực với tổng diện tích 33.27ha quy hoạch đất ở, đất phi nông nghiệp không đồng bộ, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020.

Ngoài ra, trong quá trình lập quy hoạch sử dụng đất đến năm 2030, các cơ quan thuộc UBND TP Gia Nghĩa chưa đăng ký, cập nhật 3 khu đất dự án cây ăn trái vào quy hoạch mục đích sử dụng đất khác để thực hiện giao đất, cho thuê đất theo phương án sử dụng đất đã được phê duyệt. Đồng thời, chưa xem xét, tích hợp đồng bộ với các đồ án quy hoạch đô thị hiện hữu. Tại 6 khu đất chuyên dùng đã giao cho Trung tâm Phát triển Quỹ đất tỉnh, UBND TP Gia Nghĩa quản lý có một phần diện tích theo quy hoạch sử dụng đất không đồng bộ, phù hợp với quy hoạch đô thị.

Tại Chi nhánh Văn phòng Đăng ký Đất đai TP Gia Nghĩa, chưa thường xuyên theo dõi, cập nhật, chỉnh lý biến động đối với diện tích 1.900,63ha đất tại phường Quảng Thành đầy đủ trong sổ mục kê, sổ địa chính theo quy định. Ngoài ra, thực hiện trích đo địa chính, nghiệm thu bản trích đo một số thửa đất nằm trong diện tích trên trước thời điểm bàn giao cho UBND TP Gia Nghĩa quản lý nhưng không phối hợp với tổ chức quản lý đất là Công ty Gia Nghĩa để xác định ranh, mốc giới các thửa đất theo quy định.

Đáng chú ý, trên diện tích đất công 1.900,63 ha tại phường Quảng Thành trước ngày 31/5/2017 do Công ty Gia Nghĩa quản lý, sau ngày 31/5/2017 bàn giao cho UBND TP Gia Nghĩa quản lý, do công tác quản lý đất đai còn buông lỏng, thiếu chặt chẽ nên các cơ quan chức năng TP Gia Nghĩa đã công nhận quyền sử dụng đất, xét, xác nhận đề nghị cấp 37 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sai quy định trên diện tích đất công cho 35 hộ, cá nhân có toàn bộ thửa đất hoặc một phần thửa đất với tổng diện tích 191.115,4m2.

Cụ thể, trong các năm 2008, 2011, 2013, 2016, 2017, công nhận quyền sử dụng đất, cấp 27 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với 27 thửa đất cho 27 hộ, cá nhân với tổng diện tích 86.655,4m2 đất trồng cây lâu năm, đất trồng cây hàng năm nằm trong ranh giới đất lâm nghiệp UBND tỉnh giao cho Công ty Gia Nghĩa quản lý.

Trong các năm 2017, 2018, 2020 công nhận quyền sử dụng đất, cấp 10 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 10 thửa đất cho 9 hộ, cá nhân với diện tích 104.460m2 đất trồng cây lâu năm nằm trong diện tích 1.900,63 ha đất công UBND TP Gia Nghĩa quản lý.

Đặc biệt, 37 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất về hồ sơ thủ tục đăng ký kê khai, xác nhận đề nghị cấp không có thủ tục lấy ý kiến, không có phiếu ý kiến của khu dân cư về nguồn gốc và thời điểm sử dụng đất theo quy định. Ngoài ra, không đủ cơ sở xác nhận nguồn gốc, thời điểm sử dụng đất, các hồ sơ xét đề nghị cấp giấy chứng nhận, các thửa đất nằm trên diện tích 1900,63ha không thuộc đối tượng cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo Kế hoạch 437/KH-UBND của tỉnh Đắk Nông.

Theo Thanh tra tỉnh Đắk Nông, việc công nhận quyền sử dụng đất như giao đất không thu tiền sử dụng đất, cấp 37 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên không đúng đối tượng, không đúng mục đích sử dụng đất, không đúng nguồn gốc đất là không đúng quy định của Chính phủ về thi hành Luật Đất đai. Trong thời kỳ từ tháng 5/2017 – tháng 9/2020 đã công nhận quyền sử dụng đất, cấp 10 giấy chứng nhận cho 9 hộ, cá nhân khi chưa có phương án sử dụng đất tổng thể, chưa có kế hoạch triển khai thực hiện phương án sử dụng đất tổng thể là sai quy định.

Trong số các thửa đất cấp trên, có 17 thửa đất với tổng diện tích 268.076m2 đã thực hiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Trong đó, có 3 thửa đất với tổng diện tích 29.892m2 có toàn bộ diện tích đã công nhận và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không đúng quy định. Việc thực hiện thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất thực hiện theo quy định tại khoản 1, Điều 188 Luật Đất đai năm 2013 và khoản 2, Điều 79 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP, tuy nhiên khi thực hiện thủ tục đăng ký biến động, chuyển nhượng, cấp dôi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai TP Gia Nghĩa không phát hiện các thửa đất nói trên nằm trong diện tích đất Công ty Gia Nghĩa, sau này thu hồi bàn giao cho UBND TP Gia Nghĩa quản lý là chưa chặt chẽ trong thực hiện công vụ.

Đối với Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh, với nhiệm vụ được giao quản lý, bố trí sử dụng các khu đất trên địa bàn TP Gia Nghĩa đã chưa hoàn thiện thủ tục đấu giá quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với theo phương án, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã phê duyệt đối với 8 khu đất với tổng diện tích 79.655,8m2. Ngoài ra, xây dựng dự thảo phương án đấu giá quyền sử dụng, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án đấu giá quyền sử dụng đất, quyết định đấu giá quyền sử dụng đất với mục đích đất ở nông thôn tại khu đất nhà kho ở xã Đắk Nia có một phần diện tích không phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trong nằm quy hoạch đường giao thông, không phù hợp với quy định.

Để xảy ra các sai phạm trên trách nhiệm thuộc về ai? Báo Thanh tra sẽ tiếp tục thông tin tới bạn đọc.