DA cải tạo quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên. Ảnh minh hoạ: intetnet

Dự án thành phần đầu tư xây dựng tuyến đường kết nối giữa cao tốc Cầu Giẽ, tỉnh Ninh Bình với quốc lộ 1A (giai đoạn II), chủ đầu tư đã ký kết hợp đồng thầu xây dựng với nhà thầu bằng hình thức bù trừ giá trực tiếp, không đúng quy định tại Thông tư số 08/2010/TT-BXD ngày 29/7/2010 của Bộ Xây dựng.

Tại thời điểm chủ đầu tư và nhà thầu ký kết hợp đồng xây dựng, UBND tỉnh Ninh Bình chưa ban hành các chỉ số, hệ số giá và văn bản pháp luật về hợp đồng xây dựng không có quy định thế nào là hợp đồng xây dựng đơn giản nên chủ đầu tư thiếu cơ sở thực hiện; thực tế 2 bên đang thanh toán là tạm tính, chưa điều chỉnh giá trị nghiệm thu thanh toán theo hợp đồng.

Đối với công trình cầu dự án giai đoạn 2 làn xe, TTCP cho biết, nhà thầu chỉ thi công một phần hàng rào, không đúng nội dung hợp đồng về phần việc chuẩn bị mặt bằng thi công, công trình phụ trợ, bến tạm, hàng rào… Với tổng giá trị 3.078,440 triệu đồng.

Đối với công trình cầu Đông Thịnh, nhà thầu thực hiện khối lượng thanh thải đất, đá, vật liệu thải trên mặt bằng công trường chậm, không đúng tiến độ hợp đồng thi công cầu, vi phạm hợp đồng đã ký với chủ đầu tư; chủ đầu tư và tư vấn giám sát cần yêu cầu nhà thầu khắc phục ngay và chỉ nghiệm thu thanh toán theo khối lượng thực tế thực hiện.

Đối với công trình tuyến giai đoạn 2 làn xe, thông báo kết luận thanh tra cho thấy, tại thời điểm thanh tra, nhà thầu không tiến hành thí nghiệm kiểm tra khả năng chịu tải của ống cống tròn bằng phương pháp ép 3 cạnh, không tiến hành thí nghiệm kiểm tra độ thấm nước của ống cống, vi phạm quy định tại Mục lục 6.5, Mục 6 TCVN 9113-2012.

Tương tự, tại dự án đầu tư xây dựng cầu Cửa Hội bắc qua sông Lam, tỉnh Nghệ An và tỉnh Hà Tĩnh, TTCP cho biết, khối lượng thực tế nhà thầu thi công hạng mục cọc trụ cầu nhỏ hơn khối lượng thiết kế và hợp đồng. Trong đó, khối lượng cọc bê tổng giảm 1.800,7 m dài, tương ứng số tiền 2.407,305 triệu đồng, khối lượng đóng/ép cọc bê tông đúc sẵn giảm 2.266,43 m, tương ứng số tiền 714,486 triệu đồng, tổng cộng là 3.121,792 triệu đồng; các giá trị này chủ đầu tư cần giảm trừ khi thanh toán hợp đồng trên cơ sở nghiệm thu và thực tế.

Tại thời điểm thanh tra dự án xây dựng cầu, đường hai đầu Cầu Đắk Bla mới và vuốt nối với các đường hiện hữu thuộc dự án tuyến tránh TP Kon Tum, tỉnh Kon Tum, Bộ Giao thông Vận tải phê duyệt thiết kế kỹ thuật và dự toán Gói thầu số 08 sai định mức từ đào đất hữu cơ thành đào đất cấp 1, 2, làm tăng giá trị dự toán 688,8 triệu đồng và sai cự ly vận chuyển vật liệu, tăng 01 km, làm tăng giá trị dự toán 840,1 triệu đồng; tổng cộng tăng 1.528,9 triệu đồng, vi phạm quy định tại Mục 2.4, Khoản 2, Phụ lục số 4 Thông tư số 06/2016/TTBXD ngày 10/3/2016 của Bộ Xây dựng dẫn đến giá trị hợp đồng xây lắp Gói thầu số 08 tăng sai tương ứng 1.528,9 triệu đồng.

TTCP cho biết, đến thời điểm thanh tra, nhà thầu chưa thanh toán các giá trị này. Theo báo cáo, Sở Giao thông Vận tải Kon Tum đã khắc phục, giảm giá trị dự toán, giá trị hợp đồng xây lắp.

Thông báo kết luận thanh tra của TTCP cũng chỉ rõ, dự án tuyến tránh TP Kon Tum, tỉnh Kon Tum, Bộ GTVT phê duyệt thiết kế kỹ thuật và dự toán các gói thầu số 07, số 08 sai về cự ly vận chuyển vật liệu, tăng 01km, làm tăng giá trị dự toán Gói thầu số 07 là 860,4 triệu đồng, Gói thầu số 08 là 1.525,2 triệu đồng, tổng cộng tăng 2.385,6 triệu đồng, vi phạm quy định tại Mục 2.4, Khoản 2 Phụ lục số 4 Thông tư số 06/2016/TTBXD ngày 10/3/2016 của Bộ Xây dựng dẫn đến giá trị hợp đồng gói thầu xây lắp tăng sai tương ứng 2.385,6 triệu đồng. Đến thời điểm thanh tra, nhà thầu chưa thanh toán các giá trị này. Theo báo cáo, Sở GTVT Kon Tum đã khắc phục giảm giá trị dự toán, giá trị hợp đồng xây lắp.

Đối với dự án thành phần đầu tư xây dựng tuyến đường kết nối giữa đường cao tốc Cầu Giẽ, tỉnh Ninh Bình với quốc lộ 1 (giai đoạn II), thông báo kết luận thanh tra cũng nêu rõ, Bộ GTVT phê duyệt dự toán Gói thầu số 10 giai đoạn 2 làn xe sai khối lượng, chi phí cầu Quán Vinh và hạng mục đường giá trị 163,5 triệu đồng. Việc lập dự toán xây dựng công trình giai đoạn 4 làn xe (tạm duyệt làm cơ sở ký kết hợp đồng xây dựng) sai khối lượng, chi phí cầu Đông Thịnh trị giá 194,344 triệu đồng. Sau kiểm tra, Bộ GTVT đã phê duyệt dự toán chính thức đồng thời chủ đầu tư ký phụ lục hợp đồng với nhà thầu đã giảm trừ các giá trị dự toán sai này.

Ngoài ra, Bộ GTVT giao vốn cho dự án vượt nhu cầu dẫn đến tồn đọng vốn đến thời điểm thanh tra là 926.579 triệu đồng. Chủ đầu tư thu hồi tạm ứng của nhà thầu không đầy đủ theo từng đợt thanh toán, sai quy định tại Điểm đ, Khoản 5, Điều 18 Nghị định 37/2015/NĐ-CP ngày 22/4/2015 của Chính phủ và Khoản 8.2b, Điều 8 của hợp đồng đã ký với nhà thầu. Chủ đầu tư tạm ứng cho các nhà thầu cao hơn mức tối thiểu số tiền 426.789 triệu đồng nhưng không xác định các khối lượng nhà thầu không được điều chỉnh giá tương ứng khi thanh toán, sai quy định tại Điểm d, Khoản 5, Điều 18 Nghị định 37/2015/NĐ-CP gày 22/4/2015.

Tương tự, đối với dự án đường Hồ Chí Minh đoạn Năm Căn- Đất Mũi, tỉnh Cà Mau giai đoạn II, Bộ GTVT đã phê duyệt trong dự toán Gói thầu số 58 tăng sai đối với các phần việc đổ bê tông bịt đáy trên cạn mố, trụ tổng số tiền 109,8 triệu đồng.

Nhà thầu không thi công một số thành phần công việc theo hợp đồng như: Sửa chữa cầu cũ Gói thầu số 47 giá trị 527,806 triệu đồng; không thi công tại Gói thầu số 57 các hạng mục đảm bảo giao thông, báo hiệu đường sông, trạm điện 75KV tại cầu Rạch Bàu nhỏ giá trị 492,709 triệu đồng, tại cầu Xóm Mũi giá trị 492,704 triệu đồng; Tổng cộng là 2.013,22 triệu đồng. Theo TTCP, ban quản lý dự án, nhà thầu chịu trách nhiệm trong quá trình làm nghiệm thu, thanh toán theo thực tế, đảm bảo đúng quy định.

Đối với dự án đầu tư xây dựng cầu Cửa Hội, Bộ GTVT phê duyệt dự toán Gói thầu XL.01 tăng sai đối với các phần việc: Bê tông đập bỏ đầu cọc, đắp đất K98 và sản xuất bê tông bằng trạm trộn tổng số tièn 132,1 triệu đồng. Ban Quản lý dự án 6 chấp thuận cho các nhà thầu tạm ứng không đảm bảo thủ tục, sau quy định tại Điều 8 Hợp đồng số 02/2019/HĐXL ngày 4/1/2019 giữa Ban Quản lý dự án 6 và nhà thầu. Ban Quản lý dự án 6 và nhà thầu chịu trách nhiệm nghiệm thu, thanh toán theo thực tế, bảo đảm đúng quy định.

Dự án đầu tư mở rộng các cầu trên quốc lộ 1A, đoạn qua tỉnh Tiền Giang, hạng mục cọc khoan nhồi cầu Mỹ Quý, tại Gói thầu XL01, Bộ GTVT phê duyệt thiết kế bản vẽ kỹ thuật với biện pháp thi công dưới nước không phù hợp thực tế (nhà thầu đã triển khai thi công trên cạn) làm tăng dự toán chi phí 700,00 triệu đồng. Ban quản lý dự án, nhà thầu chịu trách nhiệm trong quá trình nghiệm thu thanh toán theo thực tế, bảo đảm đúng quy định.

Bài 3: Kiến nghị xử lý kinh tế và trách nhiệm các đơn vị liên quan