Ảnh minh họa: Reuters

Theo thông tin của Nhân dân Nhật báo (Cơ quan Trung ương của Đảng Cộng sản Trung Quốc) được Hãng tin Reuters của Anh dẫn lại trích lời lãnh đạo Viện Kiểm sát Tối cao Trung Quốc Tào Kiến Minh thì Trung Quốc sẽ hợp tác chặt chẽ hơn với những định chế tư pháp ở nước ngoài để mở rộng các phương thức truy bắt những kẻ chạy trốn và thu hồi số tài sản mà họ có được một cách bất chính. “Một khi đã tập hợp được đầy đủ chứng cớ, ngành Tư pháp Trung Quốc sẽ tiến hành thủ tục tịch thu tài sản, phù hợp với luật pháp hiện hành” - ông Tào Kiến Minh được dẫn lời.

Số liệu của lãnh đạo Viện Kiểm sát Tối cao Trung Quốc cho thấy, riêng trong năm 2013, hệ thống chính quyền của nước này đã thu hồi được 10,14 tỷ nhân dân tệ (khoảng 1,2 tỷ euro) “tiền bẩn” và bắt giữ 762 nghi phạm tham nhũng cả ở trong nước và ngoài nước. Còn theo Nhân dân Nhật báo, đã có hơn 500 người bỏ trốn ra nước ngoài do tham nhũng, phần đông là đến Hoa Kỳ, Canada hay các nước Đông Nam Á. Tuy nhiên, trên thực tế, số người chạy trốn ra nước ngoài được cho là đông hơn rất nhiều.

Hồi năm ngoái, Nhật báo Le Figaro của Pháp đăng phóng sự điều tra chỉ rõ, với những cán bộ tham nhũng, dễ hiểu việc trốn ra nước ngoài là để đề phòng sự truy đuổi của pháp luật hay các vụ thanh toán nội bộ. Báo chí Trung Quốc thì khẳng định: Trước đây, họ đào tẩu khi chuyện bê bối bị đổ bể. Còn ngày nay, họ chuẩn bị trước cái ngày sẽ ra đi không trở lại.

Hàng trăm tỷ USD đã bị các quan chức và viên chức Nhà nước Trung Quốc tham nhũng rồi chuyển ra nước ngoài. Ảnh: AFP 

Theo báo chí phương Tây, một báo cáo của Ngân hàng Trung ương Trung Quốc công bố hồi năm 2011 từng xác nhận là: Trong thời gian từ năm 1990 đến năm 2008 đã có từ 16.000 đến 18.000 cán bộ Trung Quốc chạy ra nước ngoài, mang theo 121 tỷ USD. (Có điều khá thú vị là, điểm đến của họ cũng phân cấp rõ rệt. Các cán bộ cấp cao thì bay đến Mỹ, Canada hay Úc là “những nơi xin nhập quốc tịch tương đối dễ”. Còn cán bộ cấp thấp thì đi Nga, Thái Lan hoặc chọn Hồng Kông để chuyển tiếp sang các nước phương Tây khác). Những quan chức tham ô này làm việc trong các ngành béo bở nào? Cách chuyển tiền của họ ra sao? Nhân dân Nhật báo cho biết, khoảng 70% cán bộ tham ô làm việc trong lĩnh vực tài chính hoặc trong các đại công ty quốc doanh. Và, một trong những cách chuyển tiền ra nước ngoài thường được sử dụng là giấu giấy bạc trong va-li có 2 đáy rồi đưa cho các công ty dịch vụ chuyên nghiệp chuyển đi hoặc bằng cách chuyển ngân, thanh toán các hợp đồng nhập khẩu giả hoặc mượn danh nghĩa đầu tư vào các dự án ở nước ngoài.

Năm 2012, ở Trung Quốc, người ta nói nhiều về vụ ông Vương Quốc Cường, Bí thư Huyện ủy Phượng Thành, tỉnh Liêu Ninh, chạy trốn sang Mỹ. Khi cảm thấy bị các cuộc điều tra tham nhũng đe dọa, Bí thư Huyện ủy Phượng Thành lập tức ôm hàng chục triệu USD chạy sang Mỹ đoàn tụ cùng vợ con đã định cư ở đó từ trước. (Có nguồn tin cho biết, khi đó ông Vương Quốc Cường đã mang theo khoảng 200 triệu nhân dân tệ công quỹ. Về phía mình, giới chức sở tại không nói rõ về các cáo buộc ông Vương Quốc Cường biển thủ và chuyển tiền sang Mỹ nhưng theo trang mạng của địa phương thì quan chức khác đã lên thay vị trí của “Bí thư Huyện ủy đào tẩu”).

Nhật báo Le Figaro còn cho biết, các trang mạng ở Trung Quốc vẫn thường hay nói đến những chuyến máy bay đi châu Âu hay Mỹ phải quay lại vì “lý do kỹ thuật”. Tuy nhiên, sự thật là để bắt giữ các cán bộ cao cấp chạy trốn khỏi đất nước.

Chính phủ Trung Quốc cũng luôn nhấn mạnh đến sự hợp tác với quốc tế để dẫn độ các quan chức tham nhũng hay đối tượng đưa hối lộ. Sự kiện trùm buôn lậu và đưa hối lộ Lại Xương Tinh bị Canada trục xuất về nước hồi mùa Hè năm 2011 được chính quyền Trung Quốc xem là một chiến thắng trong việc bài trừ tham nhũng. Từ tháng 12/1995 đến tháng 5/1999, tập đoàn của Lại Xương Tinh đã buôn lậu tổng giá trị hàng tỷ USD và không đóng thuế 13 tỷ nhân dân tệ. Để việc giao dịch được thuận lợi, Lại Xương Tinh và mạng lưới của mình đã hối lộ 64 quan chức với tổng số tiền hơn 39 triệu USD từ năm 1991 đến năm 1999. Giữa năm 1999, khi vụ việc bị điều tra, Lại Xương Tinh trốn sang Canada bằng thị thực du lịch để rồi bị dẫn độ về Trung Quốc vào ngày 23/7/2011. Lại Xương Tinh bị bắt sau đó và bị điều tra về hành vi buôn lậu và hối lộ rồi bị kết án tù chung thân.

Biện pháp tăng cường kiểm soát chuyển tiền và việc đi lại của những quan chức lãnh đạo cấp tỉnh mà Trung Quốc áp dụng thí điểm tại 10 tỉnh trong cả nước hồi năm 2011 cũng đã dẫn đến việc bắt giam 1 cựu Chủ tịch tỉnh Vân Nam. Theo RFI, ông này bị nghi ngờ đã nhận tiền hối lộ gần 1,5 triệu USD. Không biết tài sản của cựu quan tham này ra sao, chỉ biết rằng, ông ta làm chủ khoảng 20 bất động sản mà 1/3 số này là tại Úc.

Hay như, trong nỗ lực truy lùng lãnh đạo tham ô đã trốn ra nước ngoài hoặc gửi tiền ra nước ngoài, hồi năm 2010, Trung Quốc từng tiến hành điều tra khoản tiền tham nhũng của ông Lưu Quý Đình, giám đốc công ty đường sắt đầu tiên lên sàn chứng khoán tại Trung Quốc. Số tiền này bị nghi là đã được sử dụng tại New Zealand sau khi vợ ông Lưu Quý Đình, sống ở New Zealand, kiện 1 đối tác cũ ra tòa vì biển thủ tiền của bà với lời khẳng định chồng mình đã chuyển tiền đến đầu tư tại New Zealand. Ông Lưu Quý Đình trước đó đã phải nhận án tù chung thân vì biển thủ 100 triệu nhân dân tệ (tương đương 14,6 triệu USD) và sử dụng hàng triệu nhân dân tệ để hối lộ các viên chức Chính phủ. Tuy nhiên, Báo Sunday Star Times của New Zealand khi đó cho biết, theo ước tính của Chính phủ Trung Quốc, có thể hàng trăm triệu USD đã bị chiếm đoạt.