Thanh tra Chính phủ trả lời:

1. Về tổ chức của Thanh tra Tổng cục, Cục:

Điều 21 của Luật Thanh tra năm 2022 quy định: "Thanh tra Tổng cục, Cục có Chánh Thanh tra, Phó Chánh Thanh tra, Thanh tra viên và công chức khác. Chánh Thanh tra Tổng cục, Cục do Tổng Cục trưởng, Cục trưởng bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức, điều động, luân chuyển, biệt phái sau khi tham khảo ý kiến của Chánh Thanh tra Bộ. Tổ chức của Thanh tra Tổng cục, Cục được thực hiện theo quy định của pháp luật về tổ chức Chính phủ và quy định khác của pháp luật có liên quan".

Luật Thanh tra 2022 và các văn bản hướng dẫn thi hành không quy định cụ thể về tiêu chuẩn bổ nhiệm chức danh Chánh Thanh tra, Phó Chánh Thanh tra Tổng cục, Cục. Do đó, việc bổ nhiệm các chức danh này được thực hiện theo quy định của pháp luật về bổ nhiệm lãnh đạo, quản lý và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Sau khi bổ nhiệm Chánh Thanh tra, Phó Chánh Thanh tra, cần thực hiện các thủ tục để bổ nhiệm vào các ngạch thanh tra để đáp ứng yêu cầu về vị trí việc làm và đáp ứng đủ điều kiện khi tham gia đoàn thanh tra theo quy định của pháp luật về thanh tra.

2. Về nhiệm vụ, quyền hạn của Thanh tra Bộ

Điều 15 của Luật Thanh tra 2022 quy định, Thanh tra Bộ "Thanh tra hành chính đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân thuộc quyền quản lý của Bộ trưởng; thanh tra chuyên ngành trong các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý Nhà nước của Bộ, trừ lĩnh vực được phân cấp cho Thanh tra Tổng cục, Cục, cơ quan khác thuộc Bộ được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành thực hiện"; "thanh tra vụ việc khác khi được Bộ trưởng giao". Điều 16 của Luật quy định, Chánh Thanh tra Bộ "quyết định thanh tra vụ việc có liên quan đến nhiều lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý Nhà nước của Bộ do Bộ trưởng giao".

Theo đó, khi Cục Bổ trợ tư pháp thành lập Thanh tra Cục thì Thanh tra Bộ chỉ thực hiện thanh tra chuyên ngành về bổ trợ tư pháp (cả theo kế hoạch và đột xuất) trong các trường hợp sau: (1) Thanh tra lại; (2) khi được Bộ trưởng giao; (3) thanh tra vụ việc có liên quan đến nhiều lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý Nhà nước của Bộ do Bộ trưởng giao.

3. Về vị trí kế toán, văn thư của Cục

Khoản 2 Điều 21 của Luật Thanh tra 2022 quy định: "Tổ chức của Thanh tra Tổng cục, Cục được thực hiện theo quy định của pháp luật về tổ chức Chính phủ và quy định khác của pháp luật có liên quan"; khoản 2 Điều 16 của Nghị định số 03/2024/NĐ-CP quy định "việc thành lập Thanh tra Tổng Cục, Cục thuộc Bộ phải bảo đảm đáp ứng các quy định về tổ chức bộ máy, biên chế, pháp luật về thanh tra và quy định khác của pháp luật có liên quan"; khoản 3 Điều 16 của Nghị định số 03/2024/NĐ-CP quy định "Thanh tra Tổng cục, Cục thuộc Bộ có con dấu và tài khoản riêng".

Theo đó, Luật Thanh tra 2022 và Nghị định số 03/2024/NĐ-CP chỉ quy định mang tính nguyên tắc về tổ chức của Thanh tra Tổng cục, Cục mà không quy định bắt buộc về kế toán, văn thư của Thanh tra Cục. Vì vậy, đề nghị Cục Bổ trợ tư pháp nghiên cứu, vận dụng quy định của pháp luật có liên quan và điều kiện thực tế về biên chế, tổ chức để thực hiện.