Toàn cảnh buổi công bố kết luận thanh tra chiều 27/1

Chiều 27/1, TTCP công bố kết luận thanh tra việc sử dụng Quỹ Bảo hiểm y tế (BHYT) mua sắm trang thiết bị y tế (TTBYT), đấu thầu thuốc chữa bệnh giai đoạn 2014-2018 tại Bộ Y tế, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam và 7 bệnh viện.

Nhiều bất cập trong việc sử dụng Quỹ BHYT, mua sắm TTBYT

Trong những năm qua, cùng với sự phát triển của xã hội, nhu cầu về chăm sóc sức khỏe ngày càng cao, ngành Y tế cũng có bước chuyển biến lớn nhằm đáp ứng nhu cầu của xã hội. Trong đó, các chính sách về khám chữa bệnh cho người dân nói chung và người tham gia BHYT nói riêng luôn được Bộ Y tế chú trọng, xây dựng và hoàn thiện. Việc đầu tư cho TTBYT của ngành chiếm tỷ trọng đáng kể cả về số lượng và giá trị kinh tế từ nhiều nguồn khác nhau, danh mục TTBYT cho các đơn vị tương đối lớn, đa dạng về chủng loại. Hiện nay, hệ thống TTBYT trong ngành được cải thiện, góp phần tích cực vào việc nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, phòng chống dịch bệnh và các hoạt động chuyên môn kỹ thuật, thúc đẩy phát triển, triển khai nhiều kỹ thuật mới, kỹ thuật cao, nâng cao uy tín thương hiệu cho các đơn vị. Đồng thời, việc đáp ứng đầy đủ thuốc chữa bệnh phục vụ cho các cơ sở khám chữa bệnh cũng được Bộ Y tế đặc biệt quan tâm.

Bên cạnh những kết quả đạt được, việc sử dụng Quỹ BHYT, mua sắm TTBYT và vật tư y tế tiêu hao, đấu thầu thuốc chữa bệnh còn để xảy ra những sai phạm, khuyết điểm như: Quản lý, sử dụng Quỹ BHYT vẫn còn nhiều bất cập, còn hiện tượng đầu tư TTBYT dàn trải, một số ít được đầu tư mua sắm nhưng chưa được sử dụng, khai thác có hiệu quả do công tác xây dựng kế hoạch chưa sát. Công tác quản lý TTBYT một số nơi còn nhiều hạn chế, công tác đấu thầu mua sắm thiếu chặt chẽ, khách quan, còn sai phạm; chưa sử dụng hết hiệu quả công suất thiết bị, lạm dụng kỹ thuật trong chẩn đoán và điều trị....

Tại Bộ Y tế, dưới góc độ quản lý Nhà nước, đã tham mưu xây dựng văn bản trình cấp có thẩm quyền ban hành còn có nội dung trái với quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật có giá trị pháp lý cao hơn hoặc có nội dung trong cùng văn bản còn chưa thống nhất, có nội dung không sát thực tế, quy định không triển khai được

Đáng chú ý, Bộ Y tế không ban hành đầy đủ giá 18.239 dịch vụ thanh toán BHYT, thực hiện việc phiên tương đương về giá dịch vụ dẫn đến gặp nhiều khó khăn khi thực hiện.

Nhiều trường hợp thanh toán chi phí khám chữa bệnh không đúng nhưng không được kiểm tra, phát hiện và xử lý. Đơn cử, việc bác sĩ điều trị kê đơn chỉ định sử dụng thuốc không đúng theo tờ đăng ký thuốc lưu hành tại Việt Nam trong hồ sơ đăng ký thuốc được phê duyệt...

Công tác quản lý giá TTBYT và vật tư y tế tiêu hao còn yếu kém, việc thẩm định, phê duyệt kế hoạch đấu thầu mua sắm của Bộ Y tế còn hạn chế, mất nhiều thời gian, ảnh hưởng đến việc khám chữa bệnh.

Tại các bệnh viện được thanh tra, TTCP kết luận, công tác mua sắm trang thiết bị y tế, vật tư y tế tiêu hao còn nhiều sai phạm trong việc xây dựng số lượng, giá, hồ sơ mời thầu không đúng quy định. Mua sắm vật tư tiêu hao, hóa chất và thuốc bằng hình thức chỉ định thầu rút gọn, mua sắm trực tiếp, mua ngoài còn nhiều sai phạm, có dấu hiệu chia nhỏ giá trị gói thầu để thực hiện chỉ định thầu rút gọn.

TTCP cũng kết luận, một số bệnh viện lựa chọn đơn vị trúng thầu có giá bỏ thầu cao hơn làm tăng chi phí...

Bệnh viện K ký hợp đồng với các doanh nghiệp đặt máy và tổ chức đấu thầu đối với hóa chất sử dụng cho máy đặt sẵn tại bệnh viện là không đảm bảo tính công bằng, minh bạch trong đấu thầu.

Việc thực hiện mua sắm một số gói thầu có dấu hiệu vi phạm hình sự, cơ quan tranh tra cho biết cần chuyển hồ sơ hoặc thông tin sang cơ quan điều tra Bộ Công an, gồm các gói thầu tại Bệnh viện K, Bệnh viện Ung bướu TP Hồ Chí Minh...

Đối với bệnh viện Nhân dân 115, quá trình kiểm tra, xác minh tại Sở Y tế TP Hồ Chí Minh, TTCP phát hiện một số sai phạm đối với gói thầu mua sắm 70 máy giúp thở. Tuy nhiên do thời gian thanh tra và lực lượng thanh tra có hạn, TTCP chưa xác minh, làm rõ đầy đủ để kết luận. Ngoài ra tại bệnh viện này còn có những nội dung công dân tố cao liên quan, TTCP đã có văn bản về việc chuyển đơn tố cáo gửi UBND TP Hồ Chí Minh.

Chuyển Bộ Công an điều tra 7 vụ việc 

Theo TTCP, một trong những nguyên nhân dẫn đến các vi phạm nêu trên là do công tác chỉ đạo của Bộ Y tế trong quản lý Quỹ BHYT, đấu thầu mua sắm TTBYT, vật tư y tế, thuốc chữa bệnh còn chưa đồng bộ, thiêu thanh tra, kiểm tra thường xuyên và không tổ chức sơ kết, tổng kết, đánh giá kịp thời để chỉ ra các mặt được và những hạn chế, yếu kém để khắc phục,

Bên cạnh đó, việc phối hợp thực hiện giữa các cục, vụ, đơn vị thuộc Bộ Y tế trong quản lý các lĩnh vực công tác này còn chưa chặt chẽ, chưa phát huy được hiệu quả cao.

TTCP kết luận trách nhiệm về các thiếu sót, vi phạm được phát hiện qua thanh tra trong việc quản lý sử dụng Quỹ BHYT, mua sắm TTBYT và vật tư tiêu hao, đấu thầu thuốc chữa bệnh thuộc lãnh đạo Bộ Y tế được giao phụ trách giai đoạn 2014-2018, các đơn vị cá nhân thuộc Bộ Y tế, như: Vụ BHYT, Cục Quản lý dược, Cục Quản lý khám chữa bệnh, Vụ Trang thiết bị và công trình y tế...

TTCP kiến nghị Bộ Y tế tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc quản lý, sử dụng Quỹ BHYT, mua sắm TTBYT và vật tư tiêu hao tiêu hao, đấu thầu thuốc chữa bệnh; tiến hành hậu kiểm, đôn đốc việc thực hiện các kết luận thanh tra, kiểm tra; kịp thời chỉ đạo, hướng dẫn, giải đáp vướng mắc của các cơ sở y tế, các tổ chức, cá nhân trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về sử dụng quỹ BHYT…

TTCP kiến nghị Bộ Y tế, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, UBND TP Hồ Chí Minh, UBND TP Hà Nội kiểm điểm trách nhiệm, xử lý nghiêm theo quy định pháp luật đối với những cá nhân, tổ chức có sai phạm trong quản lý sử dụng Quỹ BHYT, mua sắm TTBYT và đấu thầu thuốc tại bệnh viện. Đồng thời, chỉ đạo các bệnh viện, các cơ quan BHXH địa phương tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm các tập thể, cá nhân có liên quan.

Căn cứ vi phạm nghiêm trọng về đấu thầu mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế và thuốc chữa bệnh, TTCP đã chuyển Cơ quan Điều tra Bộ Công an tiếp tục điều tra, làm rõ dấu hiệu vi phạm hình sự đối với 7 vụ việc gồm:

- Hồ sơ về gói thầu số 2 và số 5 đấu thầu tập trung năm 2017 tại Trung tâm Mua sắm tập trung quốc gia liên quan đến liên doanh Công ty UNI - Văn Lang.

- Hồ sơ việc thực hiện liên doanh, liên kết đối với 11 máy đặt tại Bệnh viện Bạch Mai.

- Việc mua sắm robot hỗ trợ phẫu thuật sọ não có sử dụng công nghệ lập kế hoạch và giải pháp PACS tại Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng công trình văn hóa - xã hội TP Hà Nội.

- Mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế tại Bệnh viện Tim Hà Nội đối với 10 gói thầu chỉ định thầu rút gọn năm 2018 và một số gói thầu khác trong các năm 2018, 2019.

- Việc thực hiện gói thầu cung cấp và lắp đặt hệ thống xạ trị gia tốc thuộc dự án của Bệnh viện Ung bướu TP Hồ Chí Minh.

- Việc cấp giấy phép nhập khẩu thiết bị y tế trái quy định, có dấu hiệu lợi ích nhóm ở Vụ Trang thiết bị và công trình y tế thuộc Bộ Y tế.

- Việc đấu thầu, mua sắm thiết bị đối với các gói thầu cung cấp lắp đặt thiết bị xạ trị 1 và 2 tại Bệnh viện K.