Phó Tổng Thanh tra Đặng Công Huẩn chủ trì hội nghị. Ảnh: NG

KN,TC tiếp tục có xu hướng giảm

Báo cáo về kết quả tiếp công dân, giải quyết KN,TC của 10 tỉnh, TP trong thời gian qua, Cục trưởng Cục III Võ Văn Đồng cho biết: Tình hình KN,TC trong năm 2015 tiếp tục có xu hướng giảm so với năm 2014 cả về số vụ việc và số đoàn đông người, nhưng tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp, đặc biệt là đối với các đoàn đông người, vượt cấp. Có đoàn lên đến hàng trăm người với thái độ bức xúc, gay gắt, nhiều lần tập trung vượt cấp lên Trung ương lưu trú dài ngày để khiếu kiện, nhất là dịp trước Tết Nguyên đán, trong những ngày diễn ra sự kiện chính trị của đất nước, trong đó nhiều vụ việc đã được các cấp có thẩm quyền xem xét, giải quyết nhưng công dân vẫn tiếp tục KN, tạo thành điểm nóng.

Các vụ việc KN,TC phức tạp, bức xúc chủ yếu là về bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng, thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng chợ, trung tâm thương mại; đòi lại đất cũ, tranh chấp đất đai; TC cán bộ có biểu hiện tham nhũng, làm trái quy định của Nhà nước; việc thực hiện các chính sách ưu đãi, chính sách về an sinh xã hội và các vụ việc KN,TC phức tạp liên quan đến tôn giáo… Nhiều trường hợp từ nội dung KN quyết định hành chính, bản án có hiệu lực pháp luật đã chuyển sang TC cán bộ thụ lý đơn.

Qua báo cáo và phân tích từ kết quả giải quyết cho thấy có khoảng 84,3% trường hợp KN sai và 88% TC sai.

Hiện nay, các địa phương chưa tổ chức thực hiện 31 vụ việc KN,TC đã có ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ; 14 vụ việc KN,TC đã có ý kiến bộ, ngành Trung ương và 175 quyết định giải quyết đã có hiệu lực pháp luật của địa phương...

Những đề xuất từ thực tiễn

Dưới sự điều hành của Phó Tổng Thanh tra Đặng Công Huẩn, lãnh đạo UBND các tỉnh, TP, đại diện các bộ, ngành đã phân tích, đề xuất nhiều nội dung quan trọng, cũng như thông báo về một số vấn đề phát sinh trong thực tiễn cần bổ sung chính sách mới. Đó là cơ chế, chính sách pháp luật chưa được hoàn thiện, hoặc thiếu đồng bộ, việc ban hành văn bản hướng dẫn thi hành chậm, còn nhiều quy định chưa phù hợp với thực tiễn nhưng chậm được bổ sung, sửa đổi. Quy định bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất đã có nhiều thay đổi, tuy nhiên quyền lợi của các tổ chức kinh tế với Nhà nước và người đang sử dụng đất chưa được hài hòa. Khi Nhà nước đã quan tâm cải thiện chính sách theo hướng có lợi cho người bị thu hồi đất, tạo điều kiện thuận lợi để giải quyết được các trường hợp mới, nhưng lại phát sinh các trường hợp bị thu hồi từ những năm trước so bì. Một số vụ việc KN về đất đai, nhà cửa do lịch sử để lại, trong khi đó chính sách của Nhà nước đã thay đổi không còn phù hợp hoặc không có hồi tố nên công dân bức xúc KN kéo dài nhiều năm, nay rất khó xử lý khi áp dụng pháp luật để giải quyết như khiếu nại đòi lại đất cũ đã nhiều năm là điểm nóng tại tỉnh Bến Tre.

Công tác chỉ đạo, điều hành và quản lý Nhà nước trên một số lĩnh vực ở một số địa phương còn nhiều tồn tại, yếu kém, nhất là công tác quản lý và sử dụng đất đai, quản lý đầu tư xây dựng cơ bản, chính sách xã hội ở nông, lâm trường. Đáng chú ý, có dự án thu hồi đất của dân nhưng nhiều năm không sử dụng, để hoang hóa hoặc chuyển nhượng dự án thu lợi nên công dân bức xúc, KN,TC gay gắt.

Phó Tổng Thanh tra Đặng Công Huẩn đề nghị các đại biểu nghiên cứu, đóng góp các ý kiến, bài học từ thực tiễn. Ảnh: NG

Đi sâu phân tích về bài học kinh nghiệm trong nâng cao trách nhiệm của cán bộ, công chức đối với công tác này, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu Nguyễn Thanh Tịnh cho rằng: Khi trình độ, năng lực, ý thức trách nhiệm của cán bộ, công chức được nâng lên sẽ bảo đảm thực hiện đầy đủ chức trách, nhiệm vụ, khách quan, công tâm trong thực thi công vụ. Thực tiễn đã phát sinh việc công dân hiểu không đúng về các văn bản, công văn của cơ quan chức năng nên KN gay gắt, do đó cần có sự thống nhất trong đường hướng giải quyết giữa bộ, ngành Trung ương và địa phương.

Đánh giá cao sự hỗ trợ của các cục, vụ của Thanh tra Chính phủ đối với các vụ việc KN đông người thời gian qua, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh Nguyễn Thanh Ngọc khẳng định: Cơ chế lập tổ công tác rà soát, tiếp công dân ngay tại cơ sở là mô hình có hiệu quả để xử lý nhanh các vụ đông người. Đáng chú ý là hiện tượng KN cũ, với những đối tượng chây ì đang tạo áp lực cho lãnh đạo địa phương, có xu hướng không có điểm dừng. Hàng loạt vụ việc KN do tồn tại lịch sử để lại nên ảnh hưởng đến quá trình thực hiện các quyết định hành chính đã có hiệu lực pháp luật.

Nhiều ý kiến cũng cảnh báo có dấu hiệu tiêu cực, không khách quan đã ít nhiều làm công tác tiếp công dân, giải quyết KN, TC còn có những hạn chế nhất định; trách nhiệm của thủ trưởng cơ quan hành chính ở một số nơi chưa thực hiện nghiêm; hiệu quả tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về tiếp công dân, giải quyết KN, TC chưa tốt…

Nhiệm vụ quan trọng

Ghi nhận ý kiến của lãnh đạo UBND các tỉnh, TP, đề xuất của một số đại biểu, nội dung giải thích của một số bộ, ngành, Phó Tổng Thanh tra Đặng Công Huẩn đã đánh giá cao những vấn đề được đề cập tại hội nghị. Đây là những bài học thực tiễn quý báu để Thanh tra Chính phủ tổng hợp, cập nhật để phối hợp cùng các bộ, ngành xây dựng cơ chế chính sách phủ hợp hơn nhằm nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước về công tác tiếp công dân, giải quyết KN,TC.

Nhấn mạnh về tính chất quan trọng của hội nghị, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Đặng Công Huẩn lưu ý: Năm 2016 là thời điểm diễn ra nhiều sự kiện chính trị quan trọng của đất nước, nhất là Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng. Trong khi đó, dự báo tình hình KN,TC của công dân vẫn có những diễn biến phức tạp, khiếu kiện đông người tại một số địa phương tiềm ẩn nhiều điểm nóng. Do đó, thủ trưởng cơ quan hành chính các cấp cần đặc biệt quan tâm hơn nửa công tác giải quyết KN,TC; chỉ đạo cơ sở theo dõi, nắm chắc tình hình KN,TC và chủ động giải quyết ngay từ khi mới phát sinh, không để vượt cấp lên Trung ương (đặc biệt trong thời gian diễn ra Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng).

Nhiều ý kiến, bài học kinh nghiệm hay được các đại biểu trình bày tại hội nghị. Ảnh: NG

Để triển khai các Nghị quyết của Quốc hội, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, thay mặt lãnh đạo ngành, Phó Tổng Thanh tra Đặng Công Huẩn yêu cầu lãnh đạo 10 tỉnh, TP cần phối hợp với các cơ quan chức năng trong thực hiện đồng bộ các giải pháp sau:

Thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các nghị quyết, chỉ thị của Trung ương, Chính phủ, các văn bản quy phạm pháp luật về công tác tiếp công dân, giải quyết KN, TC và chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Nhanh chóng chấn chỉnh những tồn tại, yếu kém trong quản lý Nhà nước trên các lĩnh vực, đặc biệt là các lĩnh vực dễ phát sinh KN,TC; công khai, minh bạch quá trình thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương theo quy định, nhất là quy hoạch thực hiện các dự án, công tác đầu tư xây dựng,… nhằm hạn chế KN,TC phát sinh.

Nâng cao trách nhiệm thủ trưởng các cơ quan hành chính Nhà nước, nhất là vai trò người đứng đầu trong công tác giải quyết KN,TC.

Tăng cường công tác hòa giải cơ sở, công tác phối hợp giữa các cơ quan chức năng của Trung ương và địa phương trong tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết KN,TC, nhất là xử lý kịp thời, hiệu quả các vụ việc khiếu kiện đông người, vượt cấp tập trung đông người tại trung tâm TP Hồ Chí Minh và Thủ đô Hà Nội trước và trong thời gian diễn ra kỳ họp Quốc hội, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII.

Chú trọng về chất lượng công tác thanh tra, kiểm tra trách nhiệm của thủ trưởng cơ quan quản lý Nhà nước trong việc thực hiện pháp luật về tiếp dân và giải quyết KN, TC, gắn với kiểm tra kết quả thực hiện các quyết định giải quyết KN, quyết định xử lý về TC và các văn bản chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Thanh tra Chính phủ. Hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu về công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết KN, TC.

Tiếp tục đôn đốc, kiểm tra, hướng dẫn việc thực hiện pháp luật về tiếp dân, giải quyết KN, TC và công tác tuyên truyền pháp luật về KN, TC (tập trung ở khu vực xã, phường, thị trấn), chú trọng các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền. Thực hiện tốt chế độ thông tin báo cáo và trả lời đầy đủ các chất vấn của Đại biểu Quốc hội, cũng như kiến nghị của cử tri cả nước.

Giang Nhật