(Thanh tra) - Đó là nhấn mạnh của Thứ trưởng Bộ Tư pháp Phan Chí Hiếu tại cuộc họp Hội đồng thẩm định hồ sơ chính sách Luật Hộ tịch (sửa đổi) diễn ra sáng 2/12 tại Bộ Tư pháp.
Tại cuộc họp, ông Nguyễn Hồng Hải, Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế (Bộ Tư pháp) - cơ quan chủ trì soạn thảo cho biết, triển khai Luật Hộ tịch năm 2014, công tác đăng ký, quản lý hộ tịch có những bước chuyển biến tích cực, ngày càng nền nếp, hiệu quả. Hệ thống các quy định pháp luật về hộ tịch tiếp tục được hoàn thiện; đội ngũ làm công tác hộ tịch, hệ thống cơ quan đăng ký, quản lý hộ tịch tiếp tục được củng cố và phát triển; hiệu quả hoạt động đăng ký, quản lý hộ tịch ngày càng được nâng cao.
Song trước yêu cầu ngày càng cao của công cuộc cải cách tư pháp, cải cách hành chính, tổ chức, sắp xếp lại bộ máy, đẩy mạnh chuyển đổi số, công tác đăng ký, quản lý hộ tịch đã bộc lộ một số hạn chế, bất cập, như: Một số quy định chưa phù hợp với yêu cầu tổ chức, sắp xếp lại bộ máy; chưa thể thực hiện việc đăng ký hộ tịch trực tuyến toàn trình; một số quy định giữa lĩnh vực pháp luật có liên quan và pháp luật hộ tịch chưa thống nhất với nhau…
Do đó, việc ban hành Luật Hộ tịch (sửa đổi) để thay thế Luật Hộ tịch năm 2014 là rất cần thiết nhằm bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, khắc phục những hạn chế, bất cập, thiếu sót của Luật Hộ tịch, phù hợp với việc tổ chức, sắp xếp bộ máy hành chính nhà nước, thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp.
Đồng thời, đẩy mạnh việc hiện đại hóa và chuyển đổi số toàn diện; tăng cường đơn giản hóa, cắt giảm thủ tục hành chính, giảm chi phí thực hiện thủ tục hành chính, thực hiện thủ tục hành chính không phụ thuộc vào địa giới hành chính cấp tỉnh, đăng ký hộ tịch trực tuyến toàn trình; tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức liên quan.
Tại cuộc họp, các thành viên Hội đồng thẩm định đã cho ý kiến về các nội dung về tờ trình chính sách xây dựng dự án Luật Hộ tịch (sửa đổi) và dự thảo Luật.
Theo ông Lã Hoàng Hưng, đại diện Sở Tư pháp thành phố Hà Nội, hiện nay khối lượng công việc của Sở Tư pháp rất lớn, nhất là sau khi sáp nhập, nên việc phân cấp cho UBND cấp xã, ủy quyền cho công chức hộ tịch ký một số giấy tờ hộ tịch là rất cần thiết.
Cơ bản nhất trí với dự thảo Luật, tuy nhiên đại diện Sở Tư pháp tỉnh Bắc Ninh bày tỏ sự lăn tăn trong chính sách 5 về tính chuyên nghiệp hóa đội ngũ công chức hộ tịch cấp xã. Đưa ra dẫn chứng tại tỉnh Bắc Ninh sau khi sáp nhập, có xã phát sinh 300-400 hồ sơ hành chính/ngày. Do đó, đại diện cơ quan này đề nghị cần có kế hoạch, sách lược đánh giá, tuyển chọn, bố trí đào tạo đối với đội ngũ này mới đáp ứng được yêu cầu đặt ra theo dự thảo Luật.
Đại diện Bộ Quốc phòng đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo bổ sung quy định giá trị pháp lý của hộ tịch điện tử (Điều 9); cụ thể hóa các nội dung trong cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử (Điều 15); quy định trường thông tin nào được chia sẻ từ cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư sang cơ sở dữ liệu về hộ tịch; quy định rõ trình tự, thủ tục tiếp nhận trực tuyến ở cổng dịch vụ công quốc gia.
Liên quan đến vấn đề ủy quyền cho công chức cấp xã, đại diện Bộ Nội vụ đề nghị cân nhắc ủy quyền một số nội dung và một số nội dung không ủy quyền để tương thích với Luật Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân. Hơn nữa, đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo cân nhắc về lộ trình thực hiện để đảm bảo tính khả thi trong việc thực hiện trực tuyến toàn trình.
Ông Nguyễn Công Hiếu, đại diện Bộ Tài chính đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo đánh giá tác động đối với chính sách phân quyền cho công chức cấp xã. Đặc biệt, cần lượng hóa cụ thể các chi phí phát sinh đến công tác đào tạo, bồi dưỡng và nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin để đánh giá tác động đối với việc tăng chi ngân sách. Ông đề nghị tuân thủ đúng quy định của Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, Luật Ngân sách trong triển khai thực hiện.
Phát biểu kết luận cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Phan Chí Hiếu cảm ơn các thành viên hội đồng đã phát biểu ý kiến sâu sắc giúp cơ quan chủ trì tiếp tục hoàn thiện chính sách dự thảo Luật.
Nhấn mạnh việc các thành viên hội đồng thẩm định cơ bản nhất trí với nội dung dự thảo Luật, Thứ trưởng đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo lưu ý một số vấn đề. Trong đó, với 5 chính sách lớn cần dự kiến, lượng hóa số điều cần được sửa đổi và ghi rõ trong tờ trình; tiếp tục rà soát kỹ lưỡng ý kiến của các bộ, thành viên hội đồng để tiếp tục sửa đổi, bổ sung hoàn thiện dự thảo Luật.
Cụ thể, tiếp tục rà soát kỹ những nội dung liên quan đến quyền con người, quyền công dân; việc phân quyền về hộ tịch cho chính quyền cơ sở phù hợp với chủ trương của Đảng, song cần rà soát, phân định rõ: phân cấp, phân quyền và ủy quyền.
“Đặc biệt, hết sức lưu ý vấn đề ủy quyền, cần nhưng có cần quy định trong Luật không? Việc phân quyền triệt để cho cấp xã, cần đánh giá kỹ tính khả thi”, Thứ trưởng Phan Chí Hiếu nhấn mạnh.
Hội đồng thẩm định đánh giá cao chính sách 2 song Thứ trưởng lưu ý về việc đảm bảo tính kết nối, chia sẻ thông tin và mức độ sẵn sàng trong triển khai thực hiện.
Mặt khác, Thứ trưởng đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát kỹ, chỉ quy định những nội dung thuộc thẩm quyền của Quốc hội trong dự thảo Luật, những nội dung khác (như trình tự, thủ tục) quy định trong Nghị định của Chính phủ. Đặc biệt, cân nhắc kỹ lộ trình thực hiện, đảm bảo tính khả thi, trong đó lấy lợi ích của người dân là yếu tố đặt lên hàng đầu.
Trên cơ sở các quan điểm chỉ đạo, đề xuất chính sách sửa đổi Luật Hộ tịch tập trung giải quyết 5 nhóm chính sách lớn, xuyên suốt, gồm:
Chính sách 1: Phân quyền triệt để đăng ký hộ tịch cho chính quyền cơ sở.
hcính sách 2: Phát triển và hoàn thiện cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử thống nhất, đồng bộ, phục vụ quản lý hiện đại.
Chính sách 3: Tiếp tục cải cách hành chính trong lĩnh vực hộ tịch gắn với chuyển đổi số, hiện đại hóa phương thức thực hiện nhằm nâng cao chất lượng công tác đăng ký, quản lý hộ tịch, tạo thuận lợi tối đa cho người dân.
Chính sách 4: Hoàn thiện quy định về phạm vi, nội dung đăng ký hộ tịch theo hướng bảo đảm quyền nhân thân, bảo đảm thống nhất với quy định pháp luật có liên quan và phù hợp với thông lệ, điều ước, công ước quốc tế mà Việt Nam đã ký kết, tham gia.
Chính sách 5: Chuyên nghiệp hóa đội ngũ công chức, hộ tịch, bảo đảm tiêu chuẩn, năng lực phù hợp với vị trí việc làm, nâng cao chất lượng, hiệu quả thực thi nhiệm vụ quản lý nhà nước về hộ tịch.
