ĐB Nguyễn Mai Bộ (đoàn An Giang) nói "không thể không cấm đòi nợ thuê". Ảnh: Hương Giang

Chủ nợ thường nghĩ đến bạo lực “dặn mặt” để đòi tiền

Báo cáo giải trình, tiếp thu dự thảo luật, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, dịch vụ đòi nợ thuê còn nhiều ý kiến khác nhau nên Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đưa ra 2 phương án.

Theo đó phương án 1, cấm kinh doanh dịch vụ đòi nợ như dự thảo Chính phủ trình vì thời gian qua có nhiều biến tướng dịch vụ này thành các băng nhóm xã hội, tội phạm nhằm cưỡng đoạt tài sản, gây áp lực với con nợ, mất trật tự xã hội.

Phương án 2, dịch vụ đòi nợ là ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện do dịch vụ này xuất phát từ nhu cầu thực tế cuộc sống.

Từ điểm cầu An Giang, ĐB Mai Thị Ánh Tuyết bày tỏ quan điểm cấm dịch vụ đòi nợ thuê. Theo bà, dịch vụ đòi nợ thuê vừa qua đã biến tướng bất chấp pháp luật, trong khi đóng góp của ngành nghề này không lớn so với tác hại nó gây ra với xã hội.

Các ĐB Phạm Như Hiệp (Thừa Thiên Huế), Lê Đình Nhường (Phú Thọ), Mai Thị Phương Hoa (Nam Định) chung quan điểm.

ĐBQH Mai Thị Phương Hoa. Ảnh: TN

Theo bà Hoa, Nghị định 96 quy định, cơ sở kinh doanh dịch vụ đòi nợ không được sử dụng vũ lực ảnh hưởng tới trật tự công cộng, nhưng thực tế không phải như vậy. Để đòi tiền, chủ nợ thường nghĩ đến hành vi bạo lực, đe doạ "dằn mặt" con nợ.

"Quan hệ pháp luật được xác lập trong giao dịch đòi nợ thuê như đang diễn ra trên thực tế hiện nay thực chất là quan hệ sai trái, không đúng với bản chất của việc đòi nợ hợp pháp mà pháp luật đã quy đinh", bà Hoa nhấn mạnh và cho rằng, "cần cấm kinh doanh dịch vụ đòi nợ thuê".

Bà Nguyễn Thị Xuân (đoàn Đăk Lăk) cho hay, phần lớn công ty đòi nợ thuê đều câu kết với băng nhóm xã hội đen để đi đòi nợ. “Loại hình này cũng không góp bao nhiêu vào ngân sách", bà Xuân nói.

“Không phải không quản được thì cấm mà chưa quản đã cấm”

Tranh luận lại, theo ông Hà Sỹ Đồng, Phó trưởng đoàn ĐB chuyên trách tỉnh Quảng Trị, không nên cấm loại hình dịch vụ đòi nợ thuê. "Chỉ cấm khi không có phương án nào khác", ông Đồng nói.

Ông Đồng cho hay, Nghị định về quản lý ngành dịch vụ đòi nợ thuê có từ năm 2007, sau 13 năm đã phát sinh nhiều bất cập, không phù hợp để kiểm soát tiêu cực hoạt động đòi nợ thuê. Thậm chí, thời gian qua, dịch vụ này "gần như không được quản gì nên mới dẫn tới hệ luỵ đáng tiếc".

"Nếu cấm thì không khác gì chúng ta nhảy từ thái cực này sang thái cực khác, tức là từ chỗ gần như không quản sang cấm tuyệt đối. Ở đây thực chất không phải không quản được thì cấm mà chưa quản đã cấm", ông Đồng nêu quan điểm.

ĐBQH Hà Sỹ Đồng. Ảnh: TN

Từ đó, Phó trưởng đoàn ĐB tỉnh Quảng Trị đề nghị, không đưa dịch vụ này vào danh mục cấm mà cần giao nhiệm vụ rõ ràng cho Bộ Công an trong quản lý hoạt động của loại hình dịch vụ kinh doanh này.

Tranh luận với ĐB Hà Sỹ Đồng, ông Nguyễn Mai Bộ (đoàn An Giang) nói "không thể không cấm đòi nợ thuê". Bởi, doanh nghiệp hoạt động kinh doanh dịch vụ đòi nợ có lao động chủ yếu là người “xăm trổ”. Công cụ lao động để đạt mục đích là dao kiếm, phương thức hoạt động là dùng vũ lực, đe doạ.

"Nếu tiếp tục để dịch vụ này thì gây hoang mang xã hội, dẫn tới mất niềm tin của nhân dân với lực lượng quản lý xã hội", ông Bộ phát biểu.

Giải trình sau đó, Bộ trưởng Kế hoạch Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho hay, “Chính phủ đã nghiên cứu công phu, tiếp thu nhiều ý kiến và đánh giá tác động trước khi đề xuất phương án cấm dịch vụ đòi nợ thuê". Vì thế, ông mong các ĐB ủng hộ phương án cấm kinh doanh đòi nợ thuê.

Trước nhiều ý kiến khác nhau về cấm hay không dịch vụ đòi nợ thuê, Phó Chủ tịch QH Phùng Quốc Hiển cho biết, QH sẽ lấy ý kiến các ĐB thông qua phiếu biểu quyết bằng hình thức điện tử, trước khi bấm nút thông qua dự luật này vào ngày 17/6.

Theo báo cáo đánh giá tác động với loại hình kinh doanh này của Chính phủ, đến hết tháng 8/2019, cả nước có 29 tỉnh, TP trực thuộc Trung ương có hoạt động kinh doanh dịch vụ đòi nợ với 217 doanh nghiệp đăng ký, trong đó 84 doanh nghiệp ở TP Hồ Chí Minh, 62 tại Hà Nội.

Quá trình kinh doanh, nhiều doanh nghiệp không tuân thủ điều kiện đầu tư kinh doanh, dẫn tới phát sinh nhiều hệ quả tiêu cực với xã hội. Những vi phạm phổ biến, là bên đòi nợ thu giữ, phá hoại tài sản trái pháp luật hoặc có hành vi đe dọa, trấn áp, khủng bố tinh thần gây hoang mang cho con nợ. Nhiều nơi xuất hiện biến tướng hình thành các băng nhóm cưỡng đoạt tài sản, cho vay nặng lãi, “tín dụng đen” gây mất an toàn xã hội”...