Hội nghị Phản biện xã hội (lần 2) đối với Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi): Ảnh: T.T

Tại hội nghị các ý kiến cũng góp ý kiến trực tiếp vào các quy định tại dự thảo luật nhằm bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người có đất bị thu hồi, tạo sự đồng thuận, giảm khiếu kiện, khiếu nại, thuận lợi cho các địa phương dễ dàng áp dụng, đẩy nhanh công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; đề nghị làm rõ quy định về bỏ khung giá đất theo tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW, tác động của việc bỏ khung giá đất, lộ trình thực hiện và cần quy định cụ thể như thế nào trong Dự thảo Luật Đất đai…

Cần quán triệt đầy đủ, sâu sắc Nghị quyết số 18- NQ/TW

TS Nguyễn Văn Hùng, nguyên Phó Trưởng Ban Dân vận Trung ương cho rằng, Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) cần quán triệt đầy đủ, sâu sắc Nghị quyết số 18- NQ/TW, của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, khoá XIII.

Nghị quyết xác định giải quyết cơ bản những tồn tại, vướng mắc có liên quan đến quản lý và sử dụng đất có nguồn gốc từ nông, lâm trường quốc doanh; đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số. Đây là chủ trương rất đúng đắn của Đảng mà đồng bào dân tộc thiểu số đang mong đợi Nhà nước cụ thể hóa trong Luật Đất đai (sửa đổi) lần này thực sự đi vào cuộc sống của đồng bào.

TS Nguyễn Văn Hùng đề xuất cần bổ sung vào Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) quy định "đất ở, đất sản xuất được hình thành từ nguồn ngân sách Nhà nước cấp (ưu tiên) cho đồng bào dân tộc thiểu số thực hiện chính sách dân tộc thì không được mua bán, chuyển nhượng, cho thuê" (có thể bổ sung khoản này vào Điều 17).

Cùng với đó, trong dự thảo luật cần bổ sung thêm quy định "có chính sách hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số trong việc thực hiện các thủ tục hành chính về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất" công khai, minh bạch và có trách nhiệm với đồng bào.

Cần bổ sung thêm mục giải thích đất tôn giáo, đất tín ngưỡng

Nguyên Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Ngô Sách Thực cho rằng, trong Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) những quy định trực tiếp đến đất tôn giáo bước đầu đã thể chế và tiếp thu nhiều ý kiến góp ý, tuy nhiên vẫn còn nhiều điểm chưa rõ, rất khó thực hiện.

Ông Ngô Sách Thực đề nghị trong dự thảo luật cần bổ sung thêm mục giải thích đất tôn giáo, đất tín ngưỡng cho phù hợp với Hiến pháp năm 2013 và Luật Tín ngưỡng, tôn giáo. Bởi cách hiểu hiện nay rất khác nhau.

Cùng với đó các điều quy định về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, phân loại đất trong luật phải đề cập rõ hơn đất tôn giáo, tín ngưỡng; bổ sung “đất tín ngưỡng” trong quy hoạch cấp tỉnh, đất “tín ngưỡng, tôn giáo” trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện.

Ông Ngô Sách Thực cũng kiến nghị, Luật Đất đai (sửa đổi) phải chỉ rõ các loại hình tôn giáo được thuê đất để phù hợp với chính sách: “Tổ chức tôn giáo sử dụng đất vào mục đích khác phải trả tiền thuê đất cho Nhà nước theo quy định của pháp luật để tiết kiệm đất, sử dụng đất có hiệu quả”, tránh lợi dụng chính sách để “ôm đất”, “đầu cơ” đất, lãng phí không sử dụng đất.

Cần bổ sung trách nhiệm của MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên

Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam Đỗ Ngọc Thịnh cho rằng, dự thảo luật cần bổ sung trách nhiệm của MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận, không nên quy định chỉ 1 điều (Điều 20) như dự thảo mà nên quy định trong tất cả các chương.

MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên không những cho ý kiến về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; tham gia ý kiến về trường hợp cần thiết về thu hồi, phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư, trường hợp cưỡng chế khi thu hồi đất mà phải tham gia thực hiện quyền và trách nhiệm giám sát, phản biện xã hội với việc thực hiện các công việc này.

Theo ông Đỗ Ngọc Thịnh, dự thảo luật cần bổ sung quy định về trách nhiệm của MTTQ Việt Nam một cách toàn diện và đầy đủ ở các khâu trong các trình tự thủ tục đất đai có liên quan đến công dân và các tổ chức thành viên của MTTQ Việt Nam.

Mặt trận phải giám sát xã hội đối với việc thực hiện chính sách pháp luật về đất đai

Theo GS.TS Trần Ngọc Đường, Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn Dân chủ và Pháp luật, MTTQ Việt Nam đề nghị trong dự thảo luật phải quy định rõ việc Mặt trận tham gia góp ý kiến, phản biện xã hội đối với các dự án luật, pháp lệnh và các dự thảo văn bản khác liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân về quản lý và sử dụng đất đai; kiến nghị với cơ quan nhà nước có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ văn bản pháp luật trái Hiến pháp và pháp luật về đất đai.

Đặc biệt, Mặt trận phải giám sát xã hội đối với việc thực hiện chính sách pháp luật về đất đai có liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp chính đáng của nhân dân, của đoàn viên, hội viên, của tổ chức mình. Đại diện bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân về đất đai bằng việc tiếp công dân, tham gia công tác giải quyết kiến nại, tố cáo theo quy định của pháp luật.

GS.TS Trần Ngọc Đường đề nghị trong Chương VI và Chương IX về việc giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất bổ sung một điều quy định về trách nhiệm của MTTQ Việt Nam các cấp trong việc giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật về thu hồi, trưng dụng đất và việc bồi thường, hỗ trợ tái định cư và thu hồi đất cũng như trong việc giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất bị nhân dân không đồng tình, khiếu kiện.

Phó Chủ tịch MTTQ Việt Nam Trương Thị Ngọc Ánh khẳng định, các ý kiến phát biểu tại hội nghị sẽ được tiếp thu đầy đủ và thể hiện trong báo cáo của UBTƯ MTTQ Việt Nam, báo cáo phản biện xã hội (lần 2) sẽ được Ban Thường trực UBTƯ MTTQ Việt Nam gửi đến Chính phủ và các cơ quan có liên quan nhằm điều chỉnh các luật phù hợp với tình hình thực tế.