Thủ tướng Raja Pervez Ashraf khẳng định Chính phủ sẽ đề nghị nhà cầm quyền Thụy Sĩ mở lại vụ án chống lại Tổng thống Asif Ali Zardari. Ảnh: Reuters

Trung tuần tháng trước, Thủ tướng Pakistan Raja Pervez Ashraf đã lên tiếng khẳng định Chính phủ của ông sẽ tuân thủ yêu cầu lâu nay của Tòa án Tối cao đề nghị nhà cầm quyền Thụy Sĩ mở lại vụ án tham nhũng chống lại Tổng thống Asif Ali Zardari.

Trong gần 3 năm, Tòa án Tối cao Pakistan đã yêu cầu Chính phủ gửi văn bản cho nhà cầm quyền Thụy Sĩ đề nghị mở lại vụ án hối lộ chống lại Tổng thống Asif Ali Zardari. Tuy nhiên, Chính phủ liên hiệp do Đảng Nhân dân Pakistan của ông Asif Ali Zardari lãnh đạo đã từ chối làm việc này vì cho rằng Tổng thống được quyền miễn trừ, không bị truy tố khi còn tại chức.

Có điều, hành động không tuân thủ lệnh tòa dẫn tới hậu quả là: Ngày 26/4/2012, Chánh án Tòa án Tối cao Mohammed Chaudhry đưa ra phán quyết cho rằng, Thủ tướng Yousuf Raza Gilani đã không còn đủ tư cách để tiếp tục giữ chức vụ với tội danh khinh mạn tòa án. Luật pháp Pakistan quy định, một người đã bị tòa án kết tội không thể phục vụ trong Quốc hội, do đó Thủ tướng Yousuf Raza Gilani bị buộc phải từ chức. Đây là lần đầu tiên một Thủ tướng Pakistan bị cơ quan tư pháp bãi chức. (Tháng 7 vừa qua, Quốc hội Pakistan đã thông qua một đạo luật cho phép giới chức cấp cao, như ông Raja Pervez Ashraf, sẽ được miễn truy tố về tội khinh mạn tòa án. Tuy nhiên, ngay lập tức đạo luật đã bị Tòa án Tối cao bác bỏ vì lý do vi hiến).

Người kế vị ông Yousuf Raza Gilani là Thủ tướng Raja Pervez Ashraf cũng được yêu cầu tương tự khi lên nắm quyền hồi tháng 6 năm nay.
Trong cuộc điều trần trước Tòa án Tối cao hôm 18/9/2012, Thủ tướng Raja Pervez Ashraf khẳng định rằng Chính phủ của ông đã quyết định viết thư cho nhà cầm quyền Thụy Sĩ để rút lại lá thư trước đây đề nghị ngừng điều tra Tổng thống về tội tham nhũng.

Trước đó, ngày 27/8/2012, Thủ tướng Raja Pervez Ashraf đã xuất hiện trước tòa để trả lời câu hỏi vì sao Tòa án Tối cao không nên tiến hành các thủ tục để truy tố ông về tội khinh mạn vì không tuân theo lệnh tòa.

Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Qamar Zaman Kaira cho báo chí biết rằng, ông Raja Pervez Ashraf sẽ tiếp tục ra trước tòa vào ngày 18/9. Theo Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông, Thủ tướng Pakistan có quyết tâm thực thi án lệnh và cần có thêm thời gian.

 Theo nhà phân tích luật pháp, luật sư Babar Sattar của Tòa án Tối cao, việc Chính phủ Pakistan thay đổi lập trường là một bước đi đúng hướng. “Chính phủ trước đây nhất định không viết hay liên lạc với Chính phủ Thụy Sĩ. Dường như họ đã thay đổi vị thế và đang cố gắng đưa ra một thế cân bằng giữa tuân thủ lệnh của tòa trong khi không làm gì có thể phương hại đến cá nhân ông Asif Ali Zardari. Do đó, tôi nghĩ đây là một giải pháp trung dung để giải quyết vụ này. Đây có thể là một phương cách hữu hiệu để hóa giải căng thẳng và tránh một cuộc tranh chấp có thể xảy ra nay mai giữa tư pháp và hành pháp”.

Những cáo trạng về tội tham nhũng chống Tổng thống Zardari đã khởi phát từ những năm 1990, khi vợ ông - bà Benazir Bhutto, nay đã qua đời, còn là Thủ tướng Pakistan.  Vợ chồng bà Benazir Bhutto bị cáo buộc về tội rửa tiền và chuyển nhiều triệu USD qua các tài khoản mở tại các ngân hàng Thụy Sĩ.

Tuy nhiên, theo một đạo luật gây tranh cãi được thông qua hồi năm 2007, Tổng thống Pervez Musharraf đã rút lại các trường hợp truy tố bà Bhutto, chồng bà và hàng ngàn người khác liên quan tới các ngân hàng Thụy Sĩ và các vụ hối lộ khác đồng thời ra lệnh ân xá cho họ. Động thái này nhằm cổ vũ cho hòa giải chính trị bằng cách cho phép ông Zardari và bà Bhutto chấm dứt thời gian tự nguyện lưu vong nhiều năm, trở về Pakistan.

Không lâu sau khi trở về, bà Benazir Bhutto bị ám sát trong một cuộc tập hợp vận động tranh cử. Tuy nhiên, những phiếu cảm tình đã giúp Đảng của bà giành thắng lợi trong cuộc bầu cử năm 2008, mở đường cho chồng bà trở thành Tổng thống Pakistan.

Nhưng, đến năm 2009, Tòa án Tối cao Pakistan đã bác bỏ lệnh ân xá gây nhiều tranh cãi. Một ủy ban gồm 17 thẩm phán dưới sự lãnh đạo của Chánh án Iftikhar Mohammed Chaudhry khi bãi bỏ đạo luật đã phán quyết rằng: Việc ban lệnh ân xá theo Điều luật Hòa giải Dân tộc (NRO) là vi phạm Hiến pháp.

Ủy ban này cũng ra lệnh mở lại tất cả các vụ án tham nhũng và hình sự khác, kể cả những vụ còn chưa kết thúc chống lại Tổng thống Zardari.

Hệ thống tư pháp Pakistan lâu nay vẫn bị chỉ trích là đứng về phía tầng lớp được ưu đãi và có thế lực chính trị trong nước. Vì thế, phán quyết của Tòa án Tối cao được nhiều người cho rằng có tính chất lịch sử khi chuyển đi một thông điệp vững chắc là: Không ai có thể đứng trên luật pháp ở Pakistan. “Phán quyết này có lợi cho quần chúng, cho những người nghèo và bị chà đạp ở Pakistan, nơi mà tài sản quốc gia bị cưỡng đoạt bởi một số cá nhân” - nhà hoạt động vì quyền lợi của những người bị thiệt thòi Hafiz Pirzada nói.

Khi đó, cơ quan chống tham nhũng của Pakistan đã đưa tên khoảng 250 giới chức vào danh sách những người bị cấm xuất cảnh để ngăn các nghi can trốn ra nước ngoài. Danh sách này bao gồm 4 thành viên Nội các, trong đó 2 người thuộc Đảng cầm quyền, 2 người còn lại thuộc một đảng nhỏ.

Cũng đã có ít nhất 52 chính khách nhận được trát để trình diện trước các tòa án chống tham nhũng.

Tham nhũng, trốn thuế và thiếu điện đang dẫn đất nước Pakistan đến bờ vực thảm họa, đẩy người dân rơi vào tình trạng khốn khổ.

Dẫn lại số liệu từ Tổ chức Minh bạch Quốc tế, Báo Libération cho biết, tham nhũng, trốn thuế và cách điều hành tồi tệ có lẽ đã làm ngân sách Pakistan bị thất thoát đến 94 tỉ USD chỉ trong vòng 4 năm. Khoản nợ công khổng lồ hầu như tăng gấp đôi trong cùng giai đoạn.

Cách đó ít lâu, Pakistan vẫn sở hữu trong tay nhiều con chủ bài quan trọng của một đất quốc đang trỗi dậy. Giờ đây, tương lai đất nước trở nên xám xịt hơn do thiếu điện và khí đốt, lạm phát mạnh, tăng trưởng ì ạch, giao thông đình trệ do khan hiếm năng lượng, thất nghiệp tăng và bất công xã hội ngày càng đào sâu.

Theo Libération, chính việc thất thu thuế mới là căn bệnh trầm kha, đang gặm nhấm nền kinh tế Pakistan. Chỉ có khoảng 1,7 triệu người trong tổng số 179 triệu người là có đóng góp thuế (tức chưa đến 1%). Người dân tự hỏi tại sao họ phải đóng thuế trong khi mà quân đội, các chính khách của Đảng Nhân dân Pakistan - đảng cầm quyền hay phe đối lập không phải đóng thuế. Chưa kể, vẫn theo bài phóng sự, hầu hết các nghị sĩ ở Nghị viện đều là các chủ đất đai giàu có, nhưng không một người nào trả thuế thu nhập về đất nông nghiệp theo quy định của một đạo luật được ban hành từ hơn 10 năm nay.

Được biết, trước khi trở thành Thủ tướng (với 211 phiếu trong Quốc hội gồm 342 thành viên), ông Raja Pervez Ashraf là Bộ trưởng Nước và Năng lượng. Ông từng phải đối mặt với những cáo buộc về tham nhũng và bị qui trách nhiệm một phần đối với cuộc khủng hoảng điện ở nước này.

Trước đó, Ðảng Nhân dân Pakistan đã đề cử Bộ trưởng Dệt may Makhdoom Shahabuddin vào chức Thủ tướng. Tuy nhiên, một thẩm phán đặc trách vấn đề chống buôn lậu ma túy của Pakistan đã ra một trát bắt đối với ông Shahabuddin vì liên quan đến bê bối nhập khẩu bất hợp pháp thuốc ephedrine từ hồi còn giữ chức Bộ trưởng Y tế.

Trung Anh - Tiến Mạnh
(Tổng hợp)