Bộ trưởng Đinh La Thăng. Ảnh: Thảo Nguyên

+ Thực tế vẫn còn nhiều sân bay sử dụng chưa hiệu quả khiến người dân băn khoăn về tính hiệu quả của dự án Sân bay Long Thanh. Theo Bộ trưởng, hiệu quả của "siêu" dự án tỷ đô này đến đâu?

- Có ý kiến cứ cho rằng mình đầu tư nhiều sân bay, đầu tư dàn trải thì không phải. Có những sân bay ví dụ như Điện Biên, nếu không hiệu quả thì không ai duy trì cả. Hay một số sân bay khác buộc phải duy trì vì nó không chỉ là hiệu quả kinh tế mà còn có cả vấn đề quốc phòng, an ninh. Thậm chí như TP Hải Phòng trước đây có 3 sân bay Đồ Sơn, Kiến An, Cát Bi đều gắn với cả quốc phòng, an ninh…

Còn nói chuyện đầu tư sân bay có hiệu quả không, Tổng Công ty Hàng không vẫn hoạt động tốt, có lãi, tất nhiên cũng có vấn đề nọ kia cần phải chấn chỉnh, nâng cao hiệu quả lên nhưng việc đầu tư như vậy là cần thiết. Một đất nước phát triển, một đất nước hội nhập thì không thể không có hàng không được.

+ Nhiều người thấy xây dựng Sân bay Long Thành là cấn thiết, nhưng trong bối cảnh kinh tế vẫn khó khăn, nợ công cao có nên đầu tư một dự án “siêu” tiền tỷ không?

- Đúng là nhân dân, dư luận và nhiều đại biểu Quốc hội cũng chia sẻ Sân bay Long Thành là cần thiết, vì việc mở rộng Tân Sơn Nhất là không thể. Tuy nhiên đưa Sân bay Long Thành vào thời điểm này rõ ràng không có lợi, vì Quốc hội đang bàn đến nợ công. 

Chính phủ đã có báo cáo rồi, nợ công hiện vẫn đang trong tầm kiểm soát nhưng Chính phủ cũng báo cáo nợ công có xu hướng tăng nhanh. Cho nên mà phải tính toán trong bối cảnh kinh tế của đất nước với từng dự án cụ thể, Sân bay Long Thành cũng như thế. Phải tính toán việc đầu tư Sân bay Long Thành trong sự phát triển chung của đất nước, đảm bảo được các tiêu chí về yếu tố nợ công.

Đợt trình ra Quốc hội lần này không phải để phê duyệt dự án triển khai ngay mà mới chỉ là xin chủ trương. Từ chủ trương đến lập dự án tiền khả thi đến khi thực hiện là cả một quãng thời gian dài, không thể nhanh được.

+ Nếu dự án được phê duyệt thì lấy tiền ở đâu để đầu tư như câu hỏi được các đại biểu Quốc hội đặt ra?

- Báo cáo tiền khả thi chỉ là một số con số hết sức khái toán. Còn để đảm bảo chính xác hơn, đầy đủ hơn theo yêu cầu của Quốc hội cũng như yêu cầu của người dân dù đòi hỏi chính đáng nhưng rất tiếc có những cái không thể trả lời ngay được, giải đáp ngay.

Muốn làm được cái đó phải có khảo sát, thiết kế, nhưng bây giờ Quôc hội chưa phê duyệt chủ trương thì chưa thể làm báo cáo khả thi được bởi vì cũng phải có tiền. Chứ cứ đi làm báo cáo khả thi mà Quốc hội không thông qua thì cũng thành chuyện.

Trong báo cáo khái toán có số tiền 7,8 tỷ đô chia làm 2 giai đoạn, số tiền này chỉ được huy động bằng tiền ngân sách lo phần giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư, trụ sở các cơ quan hải quan, thuế, an ninh… Số còn lại sẽ được đầu tư theo hình thức đối tác công tư là doanh nghiệp bỏ tiền vào đầu tư cũng như doanh nghiệp sẽ vay lại vốn ODA của Chính phủ trên cơ sở Chính phủ vay ODA và cho doanh nghiệp vay lại. Doanh nghiệp sẽ có trách nhiệm đầu tư và có trách nhiệm trả nợ sau này.

Vốn cho Sân bay Long Thành đúng là lớn thật nhưng phần Nhà nước chỉ lo một số phần cơ bản như tôi vừa đề cập thôi. Tuy nhiên, 24 nghìn tỷ cũng là một con số quá lớn so với bây giờ. Mà vốn cũng chỉ là một vấn đề khó khăn thôi, còn nhiều vấn đề lắm. Ví dụ ngay chuyện giải phóng mặt bằng, phần lớn 100% người dân đã đồng ý kí hết, tỉnh Đồng Nai họ làm rất tốt khi đi thỏa thuận tới từng người dân. Nhưng thực tế khi bắt đầu triển khai, khi Quốc hội quyết định đầu tư rồi thì giá đất lại khác.

+ Vậy có tính đến vấn đề trượt giá không, thưa ông?

- Mình cứ nói đến các công trình lớn hay trượt giá nhưng trên thực tế nhiều công trình như Tân Sơn Nhất, Nội Bài không trượt giá, các dự án của cảng hàng không làm không trượt giá, từ trước tới nay làm chưa có dự án nào trượt giá cả. Nhiều dự án lớn khác ví dụ như quốc lộ 1A đang triển khai thi công, sang năm hoàn thành cũng không trượt giá và còn có dư…

Đối với Sân bay Long Thành thì không thể trượt giá được. Vấn đề là trình tự thủ tục dự án phải nhanh gọn, mà muốn nhanh gọn thì không thể ép Quốc hội quyết nhanh để làm được. Vấn đề là chất lượng công trình, có tốt hay không thì mới duyệt được chứ.

+ Nhiều người cho rằng để sau năm 2020 mới nên đặt vấn đề xây dựng Sân bay Long Thành?

- Dự án này từ 2025 mới cần. Nhưng để đến lúc đó có thì bây giờ phải chuẩn bị chứ chứ không phải làm cái xong ngay được.

+ Xin cảm ơn ông!

Thảo Nguyên (Ghi)