Văn phòng Chủ tịch nước chiều 11/7 họp báo công bố lệnh của Chủ tịch nước công bố các luật đã được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 9, trong đó có Luật Đường sắt.

Mở cơ hội huy động nguồn lực kinh tế tư nhân đầu tư dự án đường sắt

Giới thiệu về Luật Đường sắt, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy cho biết, luật này có 4 chương, 59 điều, đã bổ nhưng nhiều quy định mới mang tính “đột phá” cho đầu tư phát triển đường sắt.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy cho biết, với quy định mới của Luật Đường sắt đã mở ra cơ hội để huy động nguồn lực của khu vực kinh tế tư nhân tham gia vào đầu tư phát triển hệ thống đường sắt. Ảnh: Đ.X

Luật đã đẩy mạnh phân quyền từ Thủ tướng cho bộ trưởng và từ Chính phủ, bộ cho địa phương theo phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương kiểm tra”.

Đáng chú ý, Luật Đường sắt đã bổ sung quy định về đầu tư dự án đường sắt bằng nguồn vốn ngoài Nhà nước.

Theo ông Huy, các dự án đường sắt thời gian qua đều được đầu tư bằng nguồn vốn đầu tư công. Với quy định mới trên đã mở ra cơ hội để huy động tối đa nguồn lực, đặc biệt là nguồn lực của khu vực kinh tế tư nhân tham gia vào đầu tư phát triển hệ thống đường sắt.

“Luật vẫn có các quy định ràng buộc, kiểm soát bảo đảm vừa huy động được nguồn lực tư nhân, vừa giữ được vai trò quản lý của Nhà nước đối với hệ thống đường sắt”, Thứ trưởng Bộ Xây dựng nói.

Trả lời câu hỏi của báo chí về tình hình các nhà đầu tư tư nhân tham gia các dự án đường sắt, Thứ trưởng Huy thông tin, hiện đã nhận được đề xuất của 1 số nhà đầu tư tư nhân tham gia dự án đường sắt.

Theo ông, Bộ Xây dựng đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính hướng dẫn các nhà đầu tư hoàn thiện đề xuất, đồng thời xây dựng các tiêu chí để đánh giá chặt chẽ, cẩn trọng về lợi ích của các bên khi tư nhân tham gia.

Thứ trưởng nhấn mạnh, tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội đã chấp thuận bổ sung hình thức đầu tư theo Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công - tư và đầu tư kinh doanh theo Luật Đầu tư cho dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam bên cạnh hình thức đầu tư công.

Bộ Xây dựng đang nghiên cứu quy định này và chưa có vướng mắc gì, theo lời ông Huy.

Quy định mới để xác định đơn giá, định mức khi đầu tư dự án đường sắt

Thứ trưởng cũng cho biết, luật mới đã bổ sung các quy định về quản lý chi phí đầu tư nhằm giải quyết vướng mắc trong quá trình xác định chi phí đối với những công trình, hạng mục, thiết bị mà Việt Nam chưa có.

Bởi pháp luật hiện hành có thể chưa có hoặc có nhưng chưa phù hợp hệ thống đơn giá, định mức các dự án đường sắt mới, đường sắt điện khí hóa.

Việc bổ sung quy định quy định về quản lý chi phí đầu tư nhằm giải quyết vướng mắc, đáp ứng yêu cầu thực tiễn và phù hợp với thông lệ quốc tế để xác định đơn giá, định mức phù hợp, bảo đảm tính khả thi, tạo thuận lợi khi triển khai đầu tư xây dựng các dự án đường sắt mới, theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng.

Với công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, theo ông Huy, đây là một trong những khâu quan trọng, cũng là nguyên nhân ảnh hưởng đến tiến độ triển khai, hoàn thành dự án, thậm chí có thể dẫn đến tăng tổng mức đầu tư của các dự án đường sắt.

Do đó, Luật Đường sắt 2025 có các quy định nhằm đẩy nhanh nhạnh tiến độ thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Bên cạnh các cơ chế thông thoáng nhằm đẩy nhanh tiến độ đầu tư xây dựng dự án đường sắt, luật bổ sung nội dung về bảo đảm phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực để vừa khơi thông, tháo gỡ nhưng cũng có cơ chế kiểm soát của Nhà nước bảo đảm công khai, minh bạch, tránh lãng phí, tiêu cực, thất thoát tài sản.