Viện trưởng Viện KSND Tối cao Lê Minh Trí. Ảnh: Đ.X

Ngày 24/10, Quốc hội tiếp tục thảo luận trực tuyến về công tác của Chánh án TAND Tối cao, Viện trưởng Viện KSND Tối cao và các báo cáo của Chính phủ về phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; thi hành án; phòng, chống tham nhũng năm 2021.

Cuối giờ sáng, Viện trưởng Viện KSND Tối cao Lê Minh Trí đã có giải trình về ý kiến các đại biểu Quốc hội nêu.

Kê biên tài sản không đúng sẽ bị kiện

Vấn đề thứ nhất, một số đại biểu nhắc cơ quan tố tụng chú ý xem xét xử lý các vụ án bị kéo dài như vụ án Hồ Duy Hải, vụ sản xuất phân bón của Công ty Thuận Phong (Đồng Nai) và vụ gỗ trắc (Quảng Trị).

“Với trách nhiệm của các cơ quan tố tụng, mỗi cơ quan có phần trách nhiệm giải trình của mình. Riêng với trách nhiệm của Viện KSND, Viện trưởng đã chuẩn bị khá đầy đủ những nội dung có liên quan đến vấn đề này”, ông Lê Minh Trí nói.

Do thời gian có hạn, Viện trưởng Viện KSND Tối cao nói, có những việc đang xin ý kiến cấp có thẩm quyền; có vụ việc, vụ án đang tiến hành các biện pháp tố tụng điều tra, làm rõ theo đúng luật định.

“Khi có kết quả chúng tôi sẽ thông tin đầy đủ đến đại biểu”, ông Trí báo cáo.

Liên quan đến vấn đề thu hồi tài sản tham nhũng, thất thoát, Viện trưởng Viện KSND Tối cao khẳng định, những năm gần đây đã “làm tốt hơn, tích cực hơn”. Tuy nhiên, ông Trí thừa nhận, so với yêu cầu vẫn chưa hài lòng vì rõ ràng “cái mất và cái lấy lại chưa tương xứng”.

Theo Viện trưởng Viện KSND Tối cao, dù có quyết tâm thì kê biên, thu hồi tài sản phải theo pháp luật hiện hành. Trong khi, hiện hệ thống pháp luật hiện hành không phải lúc nào cũng niêm phong, kê biên tài sản được, nhất là khi các cơ quan còn phải chịu trách nhiệm bồi thường của Nhà nước.

“Kê biên không đúng người ta có quyền khởi kiện chúng ta. Làm khẩn trương, quyết tâm chính trị nhưng cũng phải chặt chẽ, chính xác”, ông Trí nhấn mạnh và cho rằng, phải tiếp tục rà soát, hoàn thiện hệ thống pháp luật về vấn đề này.

Tại phiên thảo luận, đại biểu Quốc hội đề cập đến việc gần đây một số đối tượng có hành vi tranh chấp, xung đột trên mạng xã hội liên quan đến hoạt động từ thiện, gây mất trật tự an toàn xã hội, ảnh hưởng thuần phong mỹ tục, gây phản cảm trong đời sống xã hội.

Dẫn Điều 331 Bộ luật Hình sự về tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của nhà nước; quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức và cá nhân, ông Lê Minh Trí khẳng định, thời gian tới các cơ quan tố tụng sẽ xem xét, xử lý để bảo đảm trật tự kỷ cương của xã hội. 

“Không có Luật Đăng ký tài sản thì còn khoảng trống"

Viện trưởng Viện KSND Tối cao thông tin tại hội nghị tổng kết 8 năm thi hành Luật Phòng, chống tham nhũng, ông đã đề nghị Quốc hội xem xét đưa vào chương trình xây dựng Luật Đăng ký tài sản.

“Chúng ta mới kiểm soát tài sản trong hệ thống chính trị, còn đối tượng ngoài xã hội đang đứng tên, chiếm hữu tài sản có chứng minh được nguồn gốc hợp pháp hay không thì còn bỏ một khoảng trống rất lớn”, ông Trí nói.

Từ đó, Viện trưởng Viện KSND Tối cao cho rằng, nếu chưa có Luật Đăng ký tài sản thì các đối tượng sẽ che giấu, nhờ người khác đứng tên tài sản như ô tô, nhà đất… Như vậy, thì các cơ quan tố tụng sẽ không “đụng” được vào tài sản đó dù biết nguồn gốc bất minh.

“Không có luật thì còn một khoảng trống hết sức khó khăn”, ông Trí nhận định.

Ngoài ra, Viện trưởng Viện KSND Tối cao kiến nghị Chính phủ có lộ trình hạn chế sử dụng tiền mặt ở mức độ ngày càng tốt nhất.

Ông tin rằng, với các biện pháp như vậy thì chống tham nhũng và thu hồi tài sản tham nhũng mới tốt được.

“Chúng ta có quyết tâm chính trị nhưng vừa làm, vừa lo. Không thu không được nhưng thu cũng không được vì kê biên không đúng người ta kiện”, ông Trí nói tiếp.

Để không bị kiện thì phải tiến hành xác minh tài sản, song quá trình xác minh thì tài sản đã bị tẩu tán mất rồi.

“Thời gian qua các cơ quan tố tụng, các khâu tố tụng đều quan tâm việc này, thu rất tốt nhưng kết quả vẫn không đạt. Không đạt không có nghĩa là không làm mà do vướng những vấn đề trên”, ông Trí giải trình và một lần nữa đề nghị hoàn thiện pháp luật hiện hành, trong đó có pháp luật về đăng ký tài sản.

Chiều qua, trình bày báo cáo trước Quốc hội về công tác của Viện trưởng Viện KSND Tối cao tại kỳ họp thứ, ông Lê Minh Trí khẳng định đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tố tụng tăng cường các biện pháp nhằm thu hồi tài sản bị chiếm đoạt trong các vụ án tham nhũng, kinh tế.

Theo đó, đã thu hồi hơn 4.500 tỷ đồng, phong tỏa tài khoản và kê biên nhiều tài sản có giá trị lớn như cổ phiếu, bất động sản.

“Trong bối cảnh dịch COVID -19 nhưng Viện KSND Tối cao đã tham dự phiên điều trần trực tuyến của Tòa án Singapore thực hiện yêu cầu tương trợ tư pháp về thu hồi tài sản trong vụ án Phan Sào Nam, kết quả, đã thu hồi được hơn 2,7 triệu USD”, ông Trí cho biết.

Báo cáo Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2021 thông tin, số việc thu hồi tài sản tham nhũng, kinh tế phải thi hành là 4.799 việc; số có điều kiện đang được tổ chức thi hành là 3.691 việc; đã thi hành xong 2.697 việc. Tổng số tiền phải thi hành trên 72 nghìn tỷ đồng; đang tổ chức thi hành trên 34 nghìn tỷ đồng; đã thu được trên 4 nghìn tỷ đồng.