(Thanh tra) - Theo Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự, điều tra viên là trưởng Công an (hoặc phó trưởng Công an) cấp xã khi điều tra án về tội ít nghiêm trọng, nghiêm trọng trên địa bàn xã phải là điều tra viên trung cấp, điều tra viên cao cấp của Cơ quan điều tra Công an cấp tỉnh, được phân công, ủy quyền.
Chiều 10/6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự. Một trong những vấn đề được quan tâm là việc bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn của điều tra viên được bố trí là trưởng Công an (hoặc phó trưởng Công an) cấp xã.
Viện KSND Tối cao cho biết, nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội tán thành với việc bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn của điều tra viên là trưởng Công an hoặc phó trưởng Công an cấp xã. Quy định này, bảo đảm tính kịp thời, đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong bối cảnh sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức cơ quan điều tra 2 cấp.
Cạnh đó, có ý kiến đề nghị rà soát toàn bộ các quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự để bảo đảm tính đồng bộ, nhất là các nội dung liên quan đến việc áp dụng các biện pháp ngăn chặn, biện pháp cưỡng chế; nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể của thủ trưởng, phó thủ trưởng Cơ quan điều tra để bổ sung chính xác, rõ ràng cho phù hợp với vai trò mới của điều tra viên Cơ quan điều tra cấp tỉnh được bố trí tại Công an cấp xã.
Ý kiến khác đề nghị sửa đổi các điều có liên quan để điều tra viên là trưởng Công an, phó trưởng Công an cấp xã có thể thực hiện các biện pháp ngăn chặn phù hợp; đồng thời, cần làm rõ Công an cấp xã không phải là một cấp cơ quan điều tra độc lập mà chỉ thực hiện nhiệm vụ theo ủy quyền của cấp trên.
Tiếp thu ý kiến của các đại biểu, Viện KSND Tối cao đã bổ sung 1 khoản tại Điều 37 Bộ luật Tố tụng hình sự, quy định rõ điều tra viên trung cấp và cao cấp của Cơ quan điều tra Công an cấp tỉnh được bố trí làm trưởng Công an cấp xã hoặc làm phó trưởng Công an cấp xã khi được Thủ trưởng cơ quan điều tra Công an cấp tỉnh phân công, ủy quyền tiến hành hoạt động khởi tố, điều tra đối với vụ án về tội ít nghiêm trọng, tội nghiêm trọng xảy ra trên địa bàn cấp xã, thì được thực hiện một số nhiệm vụ, quyền hạn như thủ trưởng Cơ quan điều tra.
Cũng theo Viện KSND Tối cao, có ý kiến đề nghị chỉ nên quy định trưởng Công an cấp xã có quyền đề nghị áp dụng biện pháp điều tra tố tụng đặc biệt, không nên giao thẩm quyền trực tiếp vì đây là những biện pháp có tính chất xâm phạm quyền con người, quyền công dân.
Tiếp thu ý kiến này, VKSND Tối cao cho biết sẽ chỉnh sửa dự thảo luật theo hướng Điều tra viên là trưởng Công an cấp xã hoặc phó trưởng Công an cấp xã không có thẩm quyền áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp điều tra tố tụng đặc biệt.
Dự thảo luật cũng được chỉnh lý theo hướng quy định rõ điều tra viên là trưởng Công an cấp xã hoặc Phó Trưởng Công an cấp xã khi điều tra án về tội ít nghiêm trọng, nghiêm trọng trên địa bàn xã phải là Điều tra viên trung cấp, Điều tra viên cao cấp của Cơ quan điều tra Công an cấp tỉnh, được thủ trưởng Cơ quan điều tra cấp tỉnh phân công, ủy quyền thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của Điều tra viên của Công an cấp tỉnh.
“Công an xã không phải là một cấp điều tra”, báo cáo của Viện KSND Tối cao nêu rõ và cho biết việc bổ sung quy định này là để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn khi không tổ chức Cơ quan điều tra Công an cấp huyện.
Có ý kiến đề nghị cân nhắc lộ trình và triển khai thận trọng việc bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn của điều tra viên là Trưởng Công an, Phó Trưởng Công an cấp xã, có thể thí điểm tại một số địa phương trước khi áp dụng rộng rãi.
Viện KSND Tối cao cho biết trong quá trình triển khai, tổ chức thực hiện, cơ quan này sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an cân nhắc, thận trọng trong việc lựa chọn phân công điều tra viên là trưởng Công an xã, phó trưởng Công an xã để bảo đảm đúng điều kiện, tiêu chuẩn về năng lực, trình độ chuyên môn, đáp ứng yêu cầu đấu tranh, phòng chống tội phạm, phòng chống oan sai, bỏ lọt tội phạm.
Tại dự thảo luật cũng đã bổ sung quy định giao Bộ trưởng Công an chủ trì, phối hợp với Viện trưởng Viện KSND Tối cao hướng dẫn cụ thể việc phân công, bố trí Điều tra viên là trưởng Công an xã, phó trưởng Công an xã, bảo đảm thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.
Dự thảo luật sau khi được tiếp thu, chỉnh lý có 2 điều, tăng 6 khoản của điều 1 so với dự thảo luật mà Viện KSND Tối cao trình Quốc hội.
Theo chương trình kỳ họp 9, Quốc hội sẽ xem xét thông qua Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự trong tháng 6 này.
